بهترین جنگل های ایران تفرجگاههایی زیبا و خوشآبوهوا هستند، با مناظر طبیعی و چشماندازهای بکر و تماشایی از گیاهان سرسبز و زیبا و کوهستانهای پردرخت.
در سرتاسر ایران، از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق،عرصههای جنگلی زیبا و بکری وجود دارند که از ارزشمندترین سرمایههای طبیعی و ملی ایران هستند. این عرصهها، بخشی از گنجینههای زیستکره جهان محسوب میشوند و حفاظت از آنها برای بقای تمام جانداران جهان ضروری است. در جنگلهای ایران نمونههای متنوعی از گیاهان و جانوران زندگی میکنند که برخی از آنها از گونههای کمیاب گیاهی و جانوری در دنیا هستند.
جنگل های ایران از بهترین مقاصد تفریحی در نخستین روزهای بهار و تعطیلات نوروز بهشمار میروند؛ طبیعتگردی، جنگلنوردی، کوهنوردی، اتراق در طبیعت، بازدید از آبشارها، چشمههای طبیعی و جاذبههای تاریخی و عکاسی، تفریحات محبوب گردشگران در این جنگلها هستند. از زیباترین جنگل های ایران میتوان «الیمستان»، «ارسباران»، «دالخانی»، «گیسوم»، «فندقلو» و جنگلهای دریایی «حرا» را نام برد. در ادامه برخی از بهترین جنگل های ایران در استانهای مختلف کشور را معرفی خواهیم کرد.
معرفی بهترین جنگلهای ایران:
- جنگل الیمستان آمل
- جنگل سی سنگان نوشهر
- جنگل دالخانی رامسر
- جنگل پلنگ دره قائمشهر
- جنگل فیلبند بابل
- جنگل رویان نور
- جنگل راش سوادکوه
- جنگل کوهسارکنده نکا
- جنگل گیسوم تالش
- جنگل سراوان رشت
- جنگل نقله بر رودبار
- جنگل دوهزار تنکابن
- جنگل ناهارخوران گرگان
- جنگل شیرآباد رامیان
- جنگل فندقلو اردبیل
- جنگل های ارسباران تبریز
- جنگل پیرداوود ورزقان
- جنگل ابر شاهرود
- جنگل حرا قشم
- جنگل حرا عسلویه
- جنگل حرا چابهار
جنگل الیمستان آمل
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل الیمستان، از زیباترین عرصههای جنگلی شمال ایران، بهطور تقریبی در فاصله ۵۰ کیلومتری از جنوب آمل و در نزدیکی جاده هراز قرار دارد. این جنگل، بخشی از منطقه حفاظتشده الیمستان بهشمار میرود که مساحتی نزدیک به ۴۰۰ هکتار دارد. جنگل الیمستان در منطقهای کوهستانی واقع شده است و ارتفاع آن به هزار و ۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا میرسد؛ به همین دلیل آبوهوایی سرد همراه با بارندگیهای بسیار دارد.
سرتاسر جنگل الیمستان را درختان هیرکانی شمال ایران و مراتع سرسبز و انبوه پوشاندهاند؛ همچنین در گوشهوکنار این جنگل، چشمهسارهایی طبیعی جریان دارند که پوشش گیاهی متنوع آن را جان میبخشند. هرچه در جنگل الیمستان پیش بروید با پوشش انبوهتری از گیاهان مواجه خواهید شد؛ تفاوت دما در طول مسیر جنگلنوردی الیمستان نیز بسیار جالب توجه است.
در جنگل الیمستان، تنوع زیادی از درختزارهای پرشیب، مراتع پرگل و دشتهای مرتفع را خواهید دید. از گونههای گیاهی موجود در جنگل الیمستان میتوان درختان بلوط، ممرز، راش، نارون، توسکا و افرا، بوتههای تمشک، زرشک و گوجه وحشی و گونههای علفی سرخس، ختمی و بنفشه را نام برد. اسب وحشی، گرگ، گراز و روباه نیز از بیشترین گونههای جانوری این جنگل هستند؛ در این منطقه جنگلی، پرندگانی مانند عقاب طلایی، شاهین، دارکوب و کبوتر جنگلی نیز زندگی میکنند.
در جنگل الیمستان جاذبههای تاریخی و طبیعی متنوعی وجود دارد که در مسیر پیمایش این جنگل میتوانید از این جاذبهها دیدن کنید. قله امامزاده قاسم الیمستان، مسیر محبوب کوهنوردی در این جنگل است و بنای امامزاده نیز در میانه آن قرار دارد. از دیگر جاذبههای موجود در جنگل الیمستان میتوان نقش پای رستم، آبشار الیمستان، روستای لهاش و منطقه بکر قلاردن را نام برد. معروفترین جاذبه اطراف جنگل الیمستان، روستای فیلبند است که بهدلیل وجود جنگل ابر شهرت بسیار دارد؛ از این روستا، مسیری کوهستانی و جنگلی بهسمت جنگل الیمستان وجود دارد که مورد توجه کوهنوردان حرفهای است.
بهترین زمان سفر به جنگل الیمستان و بازدید از جاذبههای آن، فصل بهار و ماههای شهریور و مهر است. در ماههای سرد سال برای بازدید از این جنگل باید تجهیزات ایمنی کافی به همراه داشته باشید و از صعود به بخشهای کوهستانی آن اجتناب کنید. جنگل الیمستان منطقهای بکر است و خارج از بافت روستاهای آن و مسیر امامزاده قاسم، هیچ امکاناتی وجود ندارد. در روستاهای جنگل الیمستان امکان اتراق در خانههای اجارهای وجود دارد؛ اما برای اتراق در طبیعت این جنگل باید تمام لوازم کمپ در طبیعت را با خود ببرید.
برای دسترسی به جنگل الیمستان باید در مسیر جنوب به شمال جاده هراز، حدود ۱۴۰ کیلومتر (۲۰ کیلومتری جنوب آمل) پیش بروید و وارد مسیر فرعی روستای لهاش شوید. این جاده فرعی، با نام جاده الیمستان شناخته میشود و بسیار پرپیچوخم است. پس از طی کردن مسیری ۱۰ کیلومتری به ابتدای مسیر جنگلنوردی الیمستان خواهید رسید. جاده جنگلی الیمستان از روستای «کندوا» و «لهاش» میگذرد و با وجود این که آسفالت بودن، بهترین وسیله نقلیه برای عبور از آن، ماشین آفرود و ۲ دیفرانسیل است.
جنگل سی سنگان نوشهر
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): هر ماشین ۱۱۰ هزار تومان
پارک جنگلی سی سنگان از معروفترین پارکهای جنگلی شمال ایران در مسیر نوشهر به نور است که در سال ۱۳۴۴ شمسی تاسیس شد. این پارک جنگلی در منطقهای به وسعت ۶۰۰ هکتار قرار دارد که بخشی از آن به سواحل دریای کاسپین میرسد. ارتفاع پارک جنگلی سی سنگان از ۵۰ متر بالاتر از سطح دریا آغاز میشود و با دوری از دریای کاسپین، ارتفاع آن افزایش مییابد.
بیشترین پوشش گیاهی پارک جنگلی سی سنگان را درختچههای شمشاد تشکیل میدهند؛ درختان بلوط این پارک جنگلی نیز بین ۲ تا ۱۰ متر ارتفاع دارند. دیگر گونههای گیاهی در پارک جنگلی سی سنگان، درختانی مانند توسکا، افرا، لرگ و انجیر و بوتههای ازگیل، تمشک و گوجه جنگلی هستند. از میان گونههای جانوری این پارک جنگلی نیز میتوان خرس قهوهای، پلنگ، گراز، شوکا و شغال را نام برد.
بهترین تفریحات در پارک جنگلی سی سنگان عبارتاند از: قایقسواری، جت اسکی، موتورسواری با موتورهای ۴ چرخ، سواری در پیست کارتینگ و اسبسواری. در این پارک جنگلی، امکان جنگلنوردی نیز خواهید داشت. در نزدیکی پارک جنگلی سی سنگان، جاذبههای دیدنی متنوعی وجود دارد که در صورت تمایل میتوانید زمانی را به بازدید از آنها اختصاص دهید. از نزدیکترین دیدنیها به پارک جنگلی سی سنگان میتوان دریاچه خضر نبی، دریاچه سد آویدر، تالار ارواح و تنگ دار نوشهر را نام برد.
بهترین زمان برای بازدید از پارک جنگلی سی سنگان، نخستین روزهای فصل بهار تا اوایل تابستان است؛ از شهریورماه تا پایان آبان نیز بازدید از این پارک جنگلی و طبیعت هزاررنگ آن، لطف دوچندان دارد. پارک جنگلی سی سنگان امکاناتی مانند آلاچیق، سکوهای اقامتی، کافه، رستوران، سرویسهای بهداشتی، زمینهای ورزشی، ایستگاههای نگهبانی، فروشگاههای مواد غذایی، پارک کودک، پارک بادی و سفرهخانه دارد. در این پارک، امکان شبمانی و اتراق در چادر مسافرتی برای گردشگران وجود دارد.
برای دسترسی به پارک جنگلی سی سنگان باید در مسیر غرب به شرق جاده ساحلی نوشهر به نور، مسیری ۳۰ کیلومتری از نوشهر را طی کنید؛ سپس با توجه به تابلوهای راهنمای جاده، به مسیر فرعی جاده سی سنگان در جنوب این مسیر وارد شوید. ورودی پارک جنگلی سی سنگان در مسیر شرق به غرب یعنی از نور به نوشهر، بهطور تقریبی در فاصله ۲۴ کیلومتری نور قرار دارد.
جنگل دالخانی رامسر
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل دالخانی از زیباترین جنگلهای شمال ایران است که در جنوب شرقی رامسر، در ارتفاعات کوهستانی مشرف بر این شهر قرار دارد. وسعت جنگل دالخانی به ۶۰ هکتار میرسد و ارتفاع آن از سطح دریا، حدود ۸۰۰ متر است. بخشهای زیادی از این جنگل را ییلاقهای سرسبز و تماشایی تشکیل میدهند، مسیر دسترسی به ییلاقهای «گرسماسر» و «جنت رودبار» نیز از این جنگل میگذرد.
سراسر جنگل دالخانی را دالانهایی پیچدرپیچ و محصور با درختان هیرکانی شمال ایران پوشاندهاند که جنگلنوردی میان آنها بسیار لذتبخش است. بیشترین پوشش گیاهی این منطقه شامل گونههای متنوع درختانی مانند شاهبلوط، شمشاد، افرا، اقاقیا و بوتههای جنگلی مانند تمشک، گوجه جنگلی، ازگیل و زالزالک وحشی میشود. در این جنگل، حیواناتی مانند خرس قهوهای، گراز، شغال، مرال و گونههای مختلف پرندگان نیز زندگی میکنند.
در جنگل دالخانی میتوانید زمان خود را صرف طبیعتگردی، پیکنیک، کوهنوردی جنگلی، عکاسی و چیدن میوههای جنگلی کنید. در این جنگل، جاذبههای طبیعی متنوعی نیز وجود دارند که بازدید از آنها برای علاقهمندان به دیدنیهای طبیعی جالب توجه است. از معروفترین جاهای دیدنی جنگل دالخانی میتوان «سد میجران» و «آبشار سیاسرت» را نام برد. نزدیکترین دیدنی های اطراف این جنگل نیز جاذبههایی مانند «روستای گرسماسر»، «ییلاق جنت رودبار»، «روستای اربکله» و «قلعه مارکوه» هستند.
جنگل دالخانی در همه فصلها زیباییهای خاص خود را دارد؛ اما بهترین زمان برای بازدید از این جنگل، از نظر آبوهوایی، نخستین روزهای بهار تا اواسط تیرماه و نخستین روزهای شهریور تا پایان مهرماه است. در ابتدای مسیر جنگلنوردی جنگل دالخانی و نزدیک روستاهای آن، امکانات محدودی مانند سرویس بهداشتی، کافههای جنگلی و فروشگاههای مواد غذایی وجود دارد؛ اما در ادامه این مسیر، امکانات دیگری مشاهده نمیشود. جنگل دالخانی بسیار بکر است و برای کمپ شبانه چندان مناسب نیست. برای اقامت در نزدیکی این جنگل میتوانید خانهها و ویلاهای اجارهای در روستاها و ییلاقهای اطراف را انتخاب کنید.
دسترسی به جنگل دالخانی از جاده رامسر به تنکابن امکانپذیر است. در این جاده، پس از طی کردن مسافتی حدود ۱۳ کیلومتر به خروجی جاده فرعی ییلاق جنت رودبار یا جاده میرزا کوچک خان خواهید رسید. ادامه این مسیر، در فاصله کوتاهی شما را به عرصه جنگلی دالخانی میرساند، سپس به روستاها و ییلاقهای مشرف بر این جنگل منتهی میشود.
جنگل پلنگ دره قائمشهر
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل پلنگ دره در شهرستان سوادکوه و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی قائمشهر قرار دارد؛ این جنگل، از زیباترین و بکرترین عرصههای جنگلی در شرق استان مازندران است. در طول مسیر جنگلی پلنگ دره، رودخانهای پرآب جریان دارد که از آبشار پلنگ دره، معروفترین جاذبه طبیعی این جنگل، سرچشمه میگیرد.
جنگل پلنگ دره در منطقهای کوهستانی واقع شده است که در گوشهوکنار آن چشمههای خروشانی بهچشم میخورد؛ وجود این چشمهها سبب سرسبزی و طراوت بسیار این جنگل و همچنین ایجاد پوشش گیاهی انبوه در آن شده است. در سراسر جنگل پلنگ دره درختان توسکا، مرز، افرا و انجیلی و بوتههای پونه وحشی و تمشک دیده میشود. در این جنگل حیواناتی مانند پلنگ، شغال، گرگ، گربه وحشی، روباه و پرندگانی مانند کبک، عقاب، پرستو و بلدرچین نیز زندگی میکنند.
در جنگل پلنگ دره میتوانید زمانی را به جنگلنوردی، کوهنوردی، کمپ در طبیعت و آبتنی در رودخانهها و چشمهها اختصاص دهید. علاقهمندان به بازدید از جاذبههای طبیعی در مسیرهای جنگلی نیز میتوانند از آبشار پلنگ دره بازدید کنند که در امتداد رودخانه این جنگل قرار گرفته است. اطراف جنگل پلنگ دره برخی از معروفترین و زیباترین جاذبههای طبیعی سوادکوه قرار گرفتهاند که از میان آنها میتوان «دریاچه شورمست»، «سد برنجستانک»، «جنگل لفور»، «پل ورسک» و «آبشارگزو» را نام برد.
بهترین زمان بازدید از جنگل پلنگ دره، فصلهای بهار و تابستان است؛ بهویژه اگر قصد دارید در رودخانه و حوضچه آبشار این جنگل آبتنی کنید، از اواسط اردیبهشتماه تا آخر شهریور به جنگل پلنگ دره بروید.
در نظر داشته باشید که بهجز پارکهای جنگلی کوچک در بخش نخست مسیر جنگلی پلنگدره در شیرگاه، ادامه این مسیر جنگلی کاملا بکر است و امکاناتی ندارد؛ ازاینرو، کمپ فردی یا با شمار کمی از افراد در این جنگل چندان مناسب نیست و بهترین گزینهها برای اقامت در این منطقه، خانههای روستایی و ویلاهای اجارهای نزدیک آن هستند.
دسترسی به جنگل پلنگ دره از مسیر جاده فیروزکوه انجام میشود. ورودی مسیر فرعی جاده جنگلی پلنگ دره در بخش شرقی جاده فیروزکوه قرار دارد؛ این جاده کنار پل آهنی شیرگاه واقع شده است و ابتدای آن تابلوی محیطبانی دیده میشود. مسیر دسترسی به جنگل پلنگ دره، جادهای خاکی است و حدود ۱۱ کیلومتر طول دارد؛ انتهای این جاده فرعی، شما را به مسیر جنگلنوردی و پیادهروی پلنگ دره میرساند.
جنگل فیلبند بابل
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل فیلبند در ارتفاعات بخش بندپی مازندران و در فاصله ۶۰ کیلومتری از جنوب آمل قرار دارد. این جنگل، با ارتفاع تقریبی ۲ هزار و ۳۰۰ متر بالاتر از سطح دریا، مشرف به روستای فیلبند است و شکلگیری اقیانوس ابر در این جنگل، مهمترین عامل شهرت آن به شمار میرود. جنگل فیلبند درواقع بخشی از «جنگل چلاو» است که در بخش انتهایی روستاهای این منطقه قرار دارد؛ اما بهدلیل شهرت بسیار روستای فیلبند، از این جنگل با نام جنگل فیلبند یاد میشود. جنگل چلاو بیش از ۸ هزار هکتار از عرصههای جنگلی مازندران را در بر میگیرد که فیلبند نیز بخشی از آنها است.
جنگل فیلبند بهدلیل قرارگیری بر ارتفاعات مشرف بر دریای کاسپین و رطوبت دریا، پوشش گیاهی متنوع و انبوهی دارد که بیشتر آن را درختان افرا، ممرز، ولیک و توسکا و بوتههای زرشک، ازگیل و تمشک تشکیل میدهند. متاسفانه در طول سالهای اخیر تعداد قابل توجهی از درختان این منطقه توسط افراد سودجو قطع شده است. جانوران این جنگل نیز گونههای جانوری مختلفی مانند پلنگ، خرس قهوهای، گرگ، شغال، خارپشت، شوکا، گراز، خرگوش و پرندگانی مانند قرقاول و شاهین هستند.
مهمترین جاذبه تماشایی جنگل فیلبند، اقیانوس ابر موجود در این جنگل و روستای همجوار آن است. برای تماشای این پدیده طبیعی باید نخستین ساعتهای روز در فصل بهار را انتخاب کنید تا در ارتفاعات مشرف بر روستای این منطقه، میان ابرها قرار بگیرید. از دیدنیهای نزدیک روستا و جنگل فیلبند میتوان جاذبههایی مانند «روستای سنگچال»، «امامزاده قاسم»، «جنگل الیمستان»، «قله اندوار» و «چشمه لار» را نام برد.
بهترین زمان سفر به جنگل فیلبند، اواسط اردیبهشتماه تا اواسط شهریورماه است. از اواخر تابستان فصل سرما در این منطقه آغاز میشود و تا نخستین روزهای بهار ادامه پیدا میکند. بازدید از جنگل فیلبند و جاذبههای اطراف آن بهدلیل انسداد مسیرهای ارتباطی و لغزندگی بالای مسیر مناسب نیست. جنگل فیلبند کاملا بکر است و تنها در روستاهای اطراف آن میتوانید امکانات نسبی و اتاقها و خانههای اقامتی پیدا کنید.
برای دسترسی به روستا و جنگل فیلبند باید در مسیر جنوب به شمال جاده هراز، تا منطقه الیمستان پیش بروید. این منطقه پس از روستای «کندوا» قرار دارد. جاده فرعی روستای فیلبند پس از منطقه الیمستان و از سمت شرقی جاده هراز آغاز میشود. این جاده حدود ۳۰ کیلومتر طول دارد؛ اما بهدلیل پیجوخم فراوان و مسیر کوهستانیاش، عبور از این جاده نزدیک به ۱ ساعت و نیم طول میکشد. این مسیر در نیمه دوم سال مسدود میشود و در زمان بارندگیها، تردد در آن بسیار خطرناک است.
جنگل رویان نور
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
پارک جنگلی رویان بهطور تقریبی، در فاصله ۸ کیلومتری از رویان و ۱۵ کیلومتری نور مازندران واقع شده است. این پارک جنگلی با مساحتی بیش از ۲۰۰ هکتار، بهطور حدودی در فاصله ۱۰ کیلومتری از ساحل دریا قرار دارد.
سراسر پارک جنگلی رویان را گونههای مختلفی از درختان هیرکانی شمال ایران پوشاندهاند که از میان آنها میتوان درختان ممرز، افرا، راش و توسکا را نام برد. بوتههای ازگیل، تمشک و گوجه وحشی نیز در گوشهوکنار این جنگل بهچشم میخورد. از حیوانات موجود در پارک جنگلی رویان میتوان به خرگوش، روباه و در بخشهای دورتر آن، گراز وحشی اشاره کرد. گونههای مختلفی از پرندگان مانند کبک، قرقاول و کبوتر جنگلی نیز در درختان مرتفع پارک جنگلی رویان زندگی میکنند.
از تفریحات مورد توجه گردشگران در پارک جنگلی رویان میتوان طبیعتگردی، عکاسی و پیکنیک در طبیعت را نام برد. برخی از معروفترین دیدنیهای شهرهای نور و رویان نیز در نزدیکی این پارک جنگلی قرار دارند که از میان آنها میتوان جاذبههایی مانند «آبشار آبپری»، «جنگل گلندرود»، «آبشار کپ»، «کاخ تمشیان»، «پارک جنگلی نور»، «پارک جنگلی کشپل» و «روستای بلده» را نام برد.
بهترین زمان برای بازدید از پارک جنگلی رویان و کمپ در آن، نخستین روزهای فروردینماه تا اواخر مهرماه است؛ اما از اواسط تیرماه تا اواسط شهریورماه، میزان گرما و شرجی در این پارک بالا است و تحمل آبوهوای آن برای برخی از گردشگران سخت خواهد بود. از امکانات موجود در پارک جنگلی رویان میتوان به مواردی مانند آلاچیق، بوفه مواد غذایی، پارکینگ، زمین بازی کودکان، سرویسهای بهداشتی و سکوهای اقامتی اشاره کرد. در این پارک جنگلی امکان کمپ شبانه خواهید داشت و به این منظور باید همراه خود تجهیزات شبمانی ببرید.
برای بازدید از پارک جنگلی رویان باید به شهر رویان مازندران بروید و در جاده رویان- بلده در جنوب این شهر، مسیر خود را ادامه دهید. ورودی پارک جنگلی رویان در بخش غربی این جاده و در فاصله ۸ کیلومتری از رویان قرار دارد.
جنگل راش سوادکوه
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل راش در نزدیکی روستای سنگده و در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی سوادکوه قرار دارد. این جنگل بهدلیل رویش درختان کمیاب راش در بخشهای مختلف آن، به این اسم نامگذاری شده است. جنگل راش در نزدیکی کوهستانهای بلند البرز قرار دارد و در طول آن رودخانهها و چشمههای خروشانی جریان دارند.
پوشش گیاهی جنگل راش به درختان راش آن محدود نمیشود و انواع دیگری از درختان هیرکانی شمال ایران مانند افرا، سرخدار، ملج و توسکا نیز در آن میرویند؛ اما ارزشمندترین درختان موجود در این جنگل، درختان راش هستند که بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ سال عمر میکنند. درختان راش برای رشد به آبوهوایی خاص با دمای متعادل نه چندان گرم یا سرد نیاز دارند و این جنگل شرایط مناسبی برای زیست آنها دارد.
از تفریحات مورد توجه گردشگران در جنگل راش میتوان طبیعتگردی و جنگلنوردی، کمپ در طبیعت، بازدید از جاذبههای طبیعی و عکاسی را نام برد. از جاذبههای طبیعی جنگل راش میتوان به «آبشار اوبن» اشاره کرد که برای بازدید از آن باید مسیری چند ساعته را در مسیر رفتوبرگشت آبشار، جنگلنوردی کنید. «دریاچه شورمست» و «جنگل ارفعده» هم از نزدیکترین جاهای دیدنی سوادکوه به جنگل راش هستند.
بهترین زمان بازدید از جنگل راش، واپسین روزهای فروردینماه تا اواسط پاییز است. این جنگل در منطقهای کوهستانی قرار دارد که با شروع پاییز دمای آن بهشکلی چشمگیر کاهش مییابد؛ بنابراین توصیه میکنیم برای سفر به جنگل راش در فصل پاییز پوشش کافی و مناسب همراه داشته باشید. جنگل راش کاملا بکر است و هیچ امکاناتی ندارد. بهترین گزینههای اقامتی در نزدیکی این جنگل نیز اقامتگاههای بومگردی و خانههای روستایی آبادیهای اطراف هستند. اگر قصد دارید در جنگل راش کمپ کنید، همراه خود لوازم و تجهیزات کامل ببرید و در صورت بیتجربگی، از این کار صرفنظر کنید.
مسیر دسترسی به جنگل راش، از جاده فیروزکوه میگذرد. خروجی این جنگل نیز بین شهرک صنعتی شورمست و پل سفید قرار دارد. انتهای این جاده شما را به روستای سنگده میرساند که نگهبانیِ ابتدای جنگل راش در این روستا واقع شده است. پس از عبور از مسیری خاکی به طول تقریبی ۱۰ کیلومتر، به جنگل راش خواهید رسید. عبور از این جاده با ماشین شخصی میسر است؛ اما با ماشینهای آفرود و ۲ دیفرانسیل، بسیار راحتتر خواهد بود.
جنگل کوهسارکنده نکا
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل کوهسار کنده در نزدیکی روستایی به همین نام و در بخش جنوبی این روستا واقع شده است. این جنگل حدود ۱۲ کیلومتر تا شهر نکا فاصله دارد. در جنگل کوهسار کنده جاذبههای طبیعی مختلفی مانند آبشارها، رودخانهها و چشمهسارها وجود دارند که سبب سرسبزی و زیبایی دوچندان این جنگل میشوند.
در جنگل کوهسار کنده پوشش گیاهی انبوه و متراکمی از گیاهان رطوبتدوست و گونههای خزری دیده میشود. درختان این جنگل نیز از متنوعترین گونههای درختان هیرکانی جنگلهای شمال ایران هستند. این منطقه، گونههای جانوری مانند خرگوش، خارپشت، گراز و روباه دارد؛ در درختان بلند آن نیز پرندگانی مانند کبک، دارکوب و قرقاول زندگی میکنند.
از معروفترین جاذبههای جنگل کوهسار کنده میتوان به «آبشار سوتکوه» اشاره کرد که با نامهایی مانند آبشار کوهسار و آبشار آببندان نیز شناخته میشود. در نزدیکی جنگل کوهسار کنده جاذبههای تاریخی و طبیعی دیگری هم وجود دارد که از میان آنها میتوان «امامزاده جعفر»، «روستای کارکم» و «روستای زرندین» را نام برد.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل کوهسار کنده، فصل بهار است. این جنگل در فاصله کوتاهی از دریای کاسپین قرار دارد و در طول تابستان گرم و شرجی میشود. جنگل کوهسار کنده امکاناتی ندارد و تنها در روستاهای نزدیک آن امکاناتی محدود برای گردشگران فراهم شده است. برای اقامت در این جنگل تنها بهصورت گروهی و همراه با تجهیزات کامل کمپ در طبیعت، اقدام کنید.
برای دسترسی به جنگل کوهسار کنده باید از جنوب شرقی نکا به جاده روستای زرندین وارد شوید. این جاده روستایی، آسفالت دارد و عبور از آن با وسیله نقلیه شخصی میسر است. جنگل کوهسار کنده در انتهای مسیر این جاده فرعی قرار دارد.
جنگل گیسوم تالش
- استان: گیلان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): به ازای هر خودرو ۴۵ هزار تومان
جنگل گیسوم در نزدیکی روستایی زیبا بههمین نام و در فاصله ۲۰ کیلومتری تالش قرار گرفته است. این جنگل زیبا در محدودهای به وسعت ۸۰ هکتار قرار دارد و بخشهایی از آن به ساحل دریای کاسپین میرسد.
تنوع جغرافیایی بالا در جنگل گیسوم، سبب پیدایش بیش از ۷۵ گونه گیاهی و جانوری در این جنگل شده است. در نزدیکی ساحل گیسوم انواع گیاهان گونه علفی و بوتهای به چشم میخورد. درختان این جنگل نیز از متنوعترن درختان هیرکانی شمال ایران هستند و شامل مواردی مانند توسکا، بلوط و ممرز میشوند. گونههای جانوری موجود در جنگل گیسوم نیز شامل حیواناتی مانند بز کوهی، گرگ، پلنگ، خرس قهوهای، خرگوش و قرقاول میشوند.
در جنگل گیسوم میتوانید از جاذبههایی مانند ساحل گیسوم و جاده و تونل جنگلی بازدید کنید. عکاسی، دوچرخهسواری، جنگلنوردی و اسبسواری، از تفریحات محبوب در این جنگل هستند. از نزدیکترین جاهای دیدنی به جنگل گیسوم میتوان «جاده اسالم به خلخال» را نام برد که در آن جاذبههای متنوعی مانند «گردنه الماس» و «آبشار ویسادار» وجود دارد.
بهترین زمان برای سفر به جنگل گیسوم و بازدید از جاذبههای متنوع این جنگل، فصل بهار است. از نخستین روزهای شهریورماه تا اواسط آبانماه نیز آبوهوا برای گشتوگذار در این جنگل مناسب است. در جنگل گیسوم امکانات رفاهی و تفریحی متنوعی برای گردشگران وجود دارد که از میان آنها میتوان به آلاچیقهای اقامتی، پارکینگ، سرویسهای بهداشتی، بازارچه صنایع دستی و سوغات، نانوایی، رستوران، عکاسی، منطقه اختصاصی شنا، زمینهای بازی، دریاچه مصنوعی، پیست دوچرخه و تفریحات آبی مانند پاراسلسواری، قایقسواری، جت اسکی و شاتلسواری اشاره کرد. اطراف این جنگل انواع هتل و اقامتگاه، برای هر سلیقه و بودجهای، قرار دارد.
دسترسی به جنگل گیسوم از طریق مسیر جنوب به شمالِ جاده رشت به آستارا انجام میشود. در این مسیر پس از عبور از روستاهای «پونل» و «پرهسر»، در سمت راست جاده، به جاده جنگل گیسوم خواهید رسید. در مسیر شمال به جنوب نیز باید پس از «اسالم»، از روستای «کلنده» بگذرید و به جاده جنگلی گیسوم وارد شوید. این جاده شما را به ورودی جنگل و در انتها به ساحل گیسوم میرساند.
جنگل سراوان رشت
- استان: گیلان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): هر روز از ساعت ۸ تا ۲۱
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۳): رایگان
پارک جنگلی سراوان از زیباترین عرصههای جنگلی استان گیلان در حومه رشت است که نزدیک هزار و ۵۰۰ هکتار مساحت دارد؛ ارتفاع آن نیز بین ۵۰ تا ۲۵۰ متر بالاتر از سطح دریا است. از مجموع وسعت این جنگل، منطقهای بهمساحت تقریبی ۲۱۰ هکتار به منطقه حفاظتشده تبدیل شده است. پارک جنگلی سراوان در سال ۱۳۷۰، بهمنظور استفاده عمومی بهعنوان پارک جنگلی، از جنگل سراوان جدا شد.
جنگل سراوان رشت پوشش گیاهی گستردهای دارد که از ۲ بخش طبیعی و دستکاشت تشکیل میشود. درختان جنگل سراوان از دسته درختان هیرکانی جنگلهای شمال ایران مانند بلوط، ممرز، انجیلی و توسکا هستند. در این عرصه جنگلی، انواع مختلفی از گیاهان علفی و بوتهای نیز روییده است. در بخش گیاهان دستکاشت، درختانی مانند سرو نقرهای، سرو زربین و انواع کاج دیده میشود؛ همچنین در جنگل سراوان دریاچهای وجود دارد که روی آن پوششی گسترده از خزهای سبزرنگ بهچشم میخورد. در جنگل سراوان جانورانی مانند راسو، خرگوش، قرقاول، کبک و جغد جنگلی نیز زندگی میکنند.
گردشگران در جنگل سراوان وقت خود را صرف تفریحاتی مانند جنگلنوردی، قایقسواری در مرداب سراوان و عکاسی میکنند. از جاذبههای این جنگل میتوان دریاچه سراوان و موزه میراث روستایی گیلان را نام برد. از دیدنیهای اطراف جنگل سراوان نیز میتوان به «کاروانسرای لات» در جنوب این جنگل اشاره کرد.
بهترین زمانها برای بازدید از جنگل سراوان، فصلهای بهار و تابستان هستند؛ البته در مردادماه آبوهوای این جنگل گرم است و بازدید از آن بهویژه در ساعتهای میانی روز مناسب نیست. در پارک جنگلی سراوان امکاناتی مانند آلاچیق، زمین بازی کودکان، وسایل بازی و باشگاه پینت بال برای استفاده گردشگران وجود دارد؛ اطراف این پارک جنگلی هم هتل و اقامتگاههای متنوعی ساخته شده است.
برای دسترسی به پارک جنگلی سراوان باید به جنوب شرقی شهر رشت بروید. ورودی این پارک جنگلی در بزرگراه رشت به قزوین، و در فاصله تقریبی ۱۰ کیلومتری از شمال شرقی امامزاده هاشم قرار دارد.
جنگل نقله بر رودبار
- استان: گیلان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل نقله بر در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی رودبار، در استان گیلان، واقع شده است. این جنگل در نزدیکی روستایی بههمین نام قرار دارد و اطراف آن با جاذبههای طبیعی بکر و تماشایی مانند چشمهسارها، رودخانهها و قلههای بلند کوهستانی احاطه شده است.
پوشش گیاهی جنگل نقله بر شامل گونههای مختلفی از درختان مانند ممرز، آزاد، راش، ازملک، پاپیتال، سرفیلی و انجیلی میشود. پوشش جانوری این جنگل نیز تنوع زیادی دارد؛ در این جنگل، گونههای مختلف حیوانات مانند انواع پرندگان، گراز، شغال و اشگول (نوعی راسو) زندگی میکنند.
در جنگل نقله بر میتوانید از جاذبههای طبیعی متنوعی مانند «رودخانه سپیدرود» و «کوهستان درفک» بازدید و در این نواحی طبیعتگردی وکوهنوردی کنید. این جنگل و نواحی اطراف آن برای کمپ در طبیعت و پرندهنگری مناسب هستند. نزدیک جنگل نقله بر نیز جاذبههایی مانند «جنگل منجیل»، «روستای استخرگاه»، «سد منجیل» و «درخت سبز هرزویل» قرار دارند که در صورت تمایل میتوانید زمانی را به بازدید از این جاذبهها اختصاص دهید.
بهترین زمانها برای بازدید از جنگل نقله بر، فصلهای بهار و تابستان هستند. در بهار رودخانه و چشمههای این جنگل پرآب میشوند و درختان به بار مینشینند. بازدید از جنگل نقله بر در فصل پاییز هم خالی از لطف نیست؛ اما در این زمان باید حتما لباس گرم و تجهیزات مناسب همراه خود داشته باشید. در جنگل نقله بر امکانات خاصی وجود ندارد؛ در روستاهای در طول مسیر دسترسی به این جنگل هم امکانات کمی به چشم میخورد. بهترین گزینهها برای اقامت در این منطقه، اقامتگاههای بومگردی و خانههای اجارهای روستایی هستند.
برای دسترسی به جنگل نقله بر باید از شهر رودبار به سمت منجیل حرکت کنید. پس از طی کردن مسافتی حدود ۲۰ کیلومتر در این جاده، تابلوی خروجی روستای نقله بر را خواهید دید. این جنگل در انتهای این مسیر فرعی و پس از روستاهای نقله بر، «کولهکش» و «پیرسرا» قرار گرفته است.
جنگل دوهزار تنکابن
- استان: مرز بین گیلان و مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل دوهزار تنکابن، از زیباترین عرصههای جنگلی شمال ایران، در مرز بین استانهای گیلان و مازندران قرار دارد و شامل منطقهای وسیع در کوهستانهای جنوبی تنکابن میشود. ارتفاع این جنگل به بیش از ۲ هزار متر بالاتر از سطح دریا میرسد؛ جنگل سههزار در امتداد آن نیز تا ارتفاع بیش از ۳ هزار متری بالاتر از سطح دریا قرار دارد.
در جنگل دوهزار، گونههای گیاهی متنوعی مانند انواع درختان راش، ون و چنار بهچشم میخورد. سراسر دامنههای سرسبز این جنگل را نیز بوتههای وحشی و گیاهان خودرو علفی پوشاندهاند. از گونههای متنوع جانوری در جنگل دوهزار میتوان به حیواناتی مانند گراز، خرس، پلنگ و مرال اشاره کرد.
جنگل دوهزار، جاذبههایی طبیعی و چشماندازهایی تماشایی از روستاهای اطراف دارد که توجه گردشگران را به خود جلب میکنند. رودخانه دوهزار و «آبشار ماهیورزان» از مهمترین جاذبههای این جنگل هستند. از دیگر دیدنیهای طبیعی در جنگل دوهزار میتوان «روستای عسل محله»، «دشت دریاسر»، «پارک جنگلی چالدره»، «روستای هرسنگ»، «ییلاق وینی»، «پل چشمه کیله»، «آبشار فرهاد جوی» و «روستای قلعه گردن» را نام برد.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل دوهزار، از اواسط فصل بهار تا واپسین روزهای فصل تابستان است. در این زمان، سراسر این جنگل مملو از شکوفه و گل میشود و درختان به اوج سرسبزی میرسند. در پاییز نیز با وجود سرمای نسبی هوا، جنگل دوهزار بسیار زیبا میشود و گردشگران زیادی را بهسوی خود جذب میکند. این جنگل بسیار بکر است و تنها در بخشهای ابتدایی مسیر آن، امکاناتی چون چند فروشگاه کوچک مواد غذایی، آلاچیق و باربیکیو بهچشم میخورد.
برای دسترسی به جنگل دوهزار باید به منطقه خرمآباد در جنوب تنکابن بروید. در مسیر روستای چلاسر به سهراه سلیمانیه خواهید رسید که تابلوی راهنمای مسیر جنگل دوهزار در آن قرار دارد. پس از ورود به جاده کوهستانی جنگل دوهزار و پیشروی کوتاه در آن، به بخشهای بکر این جنگل خواهید رسید.
جنگل ناهارخوران گرگان
- استان: گلستان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل ناهارخوران از زیباترین جنگلهای هیرکانی شمال ایران است که در فاصله ۱۲ کیلومتری از جنوب شرقی گرگان قرار گرفته. این جنگل در ارتفاع ۴۰۰ تا ۴۵۰ متری بالاتر از سطح دریا قرار دارد و وسعت آن به ۳۰۰ هکتار میرسد. درحالحاضر نزدیک به ۱۷۰ هکتار از مساحت این جنگل بهعنوان پارک جنگلی در اختیار شهرداری منطقه قرار دارد.
در گذشتههای نهچندان دور، تنوع گونههای مختلف گیاهی و جانوری در جنگل ناهارخوران بسیار بیشتر بود؛ اما استفاده نادرست از منابع طبیعی و توسعه بیبرنامه و بیرویه شهر گرگان، بخشهای زیادی از این جنگل و گونههای مختلفی از جانوران وگیاهان آن را از بین برد. بیشترین درختان جنگل ناهارخوران را درختان بلوط، انجیلی، ممرز، نمدار و خرمندی و درختچههای تمشک، ولیک و ازگیل تشکیل میدهند. از میان گونههای جانوری در این جنگل نیز میتوان گراز، خفاش، راسو، عقاب، شاهین و مارمولک جنگلی را نام برد.
در جنگل ناهارخوران امکانات متنوعی برای گردشگران فراهم شده است که از میان آنها میتوان آلاچیقهای اقامتی، آبشار مصنوعی، شهربازی، زمینهای ورزشی و زمینهای بازی کودکان را نام برد. در نزدیکی این جنگل، جاذبههای تاریخی و طبیعی دیگری نیز وجود دارد که در کنار گشتوگذار در جنگل ناهارخوران، فرصت بازدید از این دیدنیها را خواهید داشت. معروفترین جاهای دیدنی اطراف جنگل ناهارخوران «پارک جنگلی النگدره»، «روستای زیارت» و «دریاچه توشن» هستند.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل ناهارخوران ماههای اردیبهشت و خرداد است. در این ماههای بهاری، طبیعت این جنگل به زیباترین حالت خود میرسد؛ تا پایان فصل تابستان نیز شرایط آبوهوایی برای بازدید از جنگل ناهارخوران مناسب است؛ اما با شروع پاییز، هوا در این نواحی بهسرعت رو به سردی میرود. در جنگل ناهارخوران امکان اتراق و شبمانی برای گردشگران وجود دارد؛ اقامتگاههای بومگردی، کلبههای جنگلی و خانههای محلی و روستایی اطراف این جنگل نیز از گزینههای محبوب برای اقامت در حوالی این جنگل هستند.
دسترسی به جنگل ناهارخوران از شهر گرگان صورت میگیرد. برای بازدید از این جنگل، کافی است به تابلوهای راهنما توجه کنید؛ در بخشهای مختلف گرگان، تابلوهای راهنمای مسیر جنگل ناهارخوران نصب شده است. همچنین برای رسیدن به این چنگل میتوان از وسایل حملونقل عمومی همچون تاکسی و اتوبوس نیز استفاده کرد.
جنگل شیرآباد رامیان
- استان: گلستان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل شیرآباد، از بکرترین عرصههای جنگلی شمال شرقی ایران، بهطور تقریبی در فاصله ۶۵ کیلومتری شرق گرگان و ۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر «خان ببین» قرار دارد. این جنگل بهدلیل وجود آبشاری زیبا میان آن، میان گردشگران علاقهمند به جاذبههای طبیعی طرفداران بسیاری دارد. آبشار جنگل شیرآباد با نام «هفت آبشار شیرآباد» شناخته میشود و در میانه این پارک جنگلی قرار گرفته است.
جنگل شیرآباد بخشی از جنگلهای هیرکانی شمال ایران است و در آن گونههای مختلفی از درختان هیرکانی مانند ممرز، توسکا و افرا و گیاهانی مانند خزه، سرخس و قارچهای متنوع یافت میشود. گونههای مختلف جانوری در این جنگل نیز نمونههایی مانند شوکا، مرال، خرس قهوهای، خوک، شغال، گرگ، روباه و گربه جنگلی هستند. اطراف آبشار شیرآباد از مهمترین زیستگاههای «سمندر غارزی گرگانی» محسوب میشود که گونهای رو به انقراض است؛ به همین علت این منطقه بهلحاظ زیست محیطی دارای حساسیتهای بالا برای سازمان محیط زیست است.
در جنگل شیرآباد فرصت بازدید از جاذبههای طبیعی مانند «غار شیرباد» یا «غار دیو سپید» را خواهید داشت. این غار بین آبشارهای شیرآباد قرار دارد و بازدید از آن کار سختی نیست. از جاذبههای طبیعی اطراف جنگل شیرآباد در شهرستان رامیان هم میتوان به «چشمه گل رامیان»، «قله قلعه ماران»، «روستای پاقلعه» و «چشمه نیلبرگ» اشاره کرد.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل شیرآباد، از اواسط فصل بهار تا پایان تابستان است. در این زمان، امکان آبتنی در رودخانه و حوضچه آبشارهای این جنگل وجود دارد. در محوطه این پارک جنگلی امکاناتی مانند پارکینگ، نمازخانه، فروشگاه مواد غذایی، آلاچیق، پل و سرویسهای بهداشتی در نظر گرفته شده است. در صورت داشتن وسایل و تجهیزات اتراق در طبیعت میتوانید شب در جنگل شیرآباد کمپ کنید.
برای دسترسی به جنگل شیرآباد باید نخست بهسمت شهر «خان ببین» بروید، سپس به جاده فرعی روستای شیرآباد در جنوب شرقی این شهر وارد شوید. جنگل شیرآباد در فاصله ۳ کیلومتری از روستای شیرآباد قرار دارد و بخشی از مسیر آن خاکی است. در انتهای این جاده به پارکینگ ورودی جنگل میرسید و ادامه مسیر تا انتهای آبشارهای شیرآباد را باید پیاده طی کنید.
جنگل فندقلو اردبیل
- استان: اردبیل
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل فندقلو از زیباترین عرصههای جنگلی ایران در شمال غربی کشور است که بهطور تقریبی در فاصله ۴۰ کیلومتری از شمال شرقی اردبیل قرار دارد. این جنگل از ۲ بخش جدا از هم تشکیل میشود و در زبان محلی به آن جنگل «مشه» میگویند. بخش بزرگ جنگل فندقلو میان افراد محلی با نام «بویوک مشه» و بخش کوچک آن با نام «کاظم مشه سی» شناخته میشود. وسعت جنگل فندقلو در مجموع بیش از ۱۶ هزار هکتار است و ارتفاع بخشهایی از آن به بیش از هزار و ۶۰۰ متر میرسد.
در جنگل فندقلو گونههای مختلف گیاهی زندگی میکنند که تنوع آنها به ۱۹ گونه میرسد؛ از میان درختان و گیاهان موجود در این جنگل میتوان فندق، ممرز، راش، بلوط، مازو و بیدمشک را نام برد. در این جنگل، شمار درختان فندق بیش از هر گیاه دیگری است، به همین دلیل این جنگل فندقلو نام گرفته. بیشترین حیوانات جنگل فندقلو را روباه، خرس قهوهای، گرگ، سمور، عقاب طلایی، کبک و قرقاول تشکیل میدهند.
بخشهای مختلف جنگل فندقلو از بهترین مسیرهای طبیعتگردی ایران هستند. «آبگرم مشه سویی» در ارتفاع بیش از ۶۰۰ متری بالاتر از سطح دریا و وسط جنگل فندقلو قرار دارد؛ گردشگران بسیاری برای استفاده از خواص دارویی این چشمه، به سمت ارتفاعات فندقلو میروند. دشت گلهای بابونه جنگل فندقلو نیز از مهمترین جاذبههای طبیعی این جنگل در بهار است و سالانه همزمان با رویش گلهای بابونه، جشنوارهای محلی در این جنگل برپا میشود.
بهترین زمانها برای بازدید از جنگل فندقلو فصلهای بهار و تابستان هستند. بسیاری از قسمتهای این جنگل بکر است و بهجز در روستاهای اطراف آن، در مسیر جنگل فندقلو امکانات خاصی وجود ندارد. محیط داخل این جنگل برای کمپ گروهی و طبیعتگردی مناسب است، در روستاهای اطراف آن نیز خانههای اجارهای و اقامتگاههای بومگردی برای گردشگران وجود دارد.
دسترسی به جنگل فندقلو از مسیرهای مختلف جادهای و طبیعتگردی امکانپذیر است؛ بهترین مسیر جادهای از طریق اردبیل، جاده اردبیل به آستارا و گذر از نزدیکی شهر نمین و عبور از روستاهای دودران، خانقاه سفلا و آرپاتپه است. مسیرهای کوهپیمایی «آبشار لاتون» و «دریاچه سوها» نیز بهترین مسیرهای طبیعتگردی بهسوی جنگل فندقلو هستند.
جنگل های ارسباران تبریز
- استان: آذربایجان شرقی
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل ارسباران از زیباترین عرصههای جنگلی شمال غرب ایران در کرانه رودخانه ارس است. این جنگل بهطور تقریبی در فاصله ۴۵ کیلومتری غرب کلیبر قرار دارد و وسعت آن به بیش از ۱۳۰ هزار هکتار میرسد. بیش از ۷۰ هزار هکتار از وسعت جنگلهای ارسباران بهعنوان ذخیرهگاه زیستکره در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در این جنگل، هم کوهستانهای مرتفع با ارتفاعی بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ متر از سطح دریا، هم مراتع و جنگلهای پست وجود دارد.
در جنگل ارسباران گونههای متنوع گیاهی بهچشم میخورد که از میان آنها میتوان درختان بلوط، کیکم، انار وحشی، سیب وحشی و بوتههای زغالاخته و زرشک را نام برد. بیش از ۱۵ درصد از گونههای گیاهی موجود در ایران، در این جنگل یافت میشوند که بسیاری از آنها خواص دارویی دارند. تنوع گونههای جانوری جنگل ارسباران نیز شامل بیشتر از ۳۰۰ گونه متنوع از پرندگان، پستانداران، دوزیستان و آبزیان میشود که از بین آنها میتوان کل و بز، گراز، خرس قهوهای، سیاهگوش و پلنگ را برشمرد.
در جنگلهای ارسباران امکان بازدید از جاذبههای متنوع طبیعی مانند مراتع و کوهستانهای سرسبز و چشمههای خروشان را خواهید داشت. جاذبههای دیگری مانند «قلعه بابک»، «مجتمع تفریحی و آبدرمانی متاللی»، «دژ طوماسیاش»، «کلیسای نازینی» و «ییلاق ایل بسطاملو» هم در این جنگل وجود دارند که برای بازدید از برخی از آنها به آمادگی جسمانی مناسب نیاز خواهید داشت.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل ارسباران و جاذبههای مختلف آن، از اواسط فصل بهار تا واپسین روزهای فصل تابستان است. در بخش ورودی جنگل ارسباران امکانات محدودی مانند آلاچیق اقامتی برای گردشگران وجود دارد؛ اما در نواحی دورتر و بکر این جنگل هیچ امکاناتی بهچشم نمیخورد. برای کمپ در جنگل ارسباران باید تجهیزات حرفهای کامل همراه داشته باشید. اطرف این جنگل نیز اقامتگاههای مختلفی در روستاها و ییلاقها وجود دارند که اقامت در آنها نیز خالی از لطف نیست.
برای بازدید از جنگل ارسباران و جاذبههای طبیعی و بکر آن باید نخست بهسمت تبریز و سپس شهرستان کلیبر بروید. مسیر دسترسی به این جنگل از غرب شهرستان کلیبر و جاده عباس آباد به اینانلو آغاز میشود. در این جاده تا کیلومتر ۴۰ پیش بروید تا به دوراهی «ایلانکش» برسید. در مسیر جاده ایلانکش در سمت راست، پس از طی کردن مسافتی حدود ۷ کیلومتر، به منطقه حفاظتشده ارسبارن خواهید رسید.
جنگل پیرداوود ورزقان
- استان: آذربایجان شرقی
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته (زمان مناسب در طول روشنایی روز)
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
جنگل پیرداوود ورزقان بخشی از منطقه حفاظتشده ارسباران در استان آذربایجان شرقی، در منطقه «قرهداغ»، است. این جنگل بهطور تقریبی در فاصله ۳۰ کیلومتری از شمال شهر ورزقان و نزدیک روستای «خویینه رود» قرار دارد و به دلیل قرارگیری مزار شخصی به نام پیرداوود در میانه آن، به این نام معروف شده است.
بسیاری از گردشگران جنگل پیرداوود، کوهنوردان حرفهای هستند که از مسیر این جنگل به سمت قلههای اطراف میروند. سراسر جنگل پیرداوود را گونههای متنوعی از گیاهانی مانند ازگیل، تمشک، زرشک و آلوچه پوشانده است. در این جنگل همچنین گونههای متنوعی از حیوانات مانند خرس قهوهای، کل و بز، قوچ، میش، گراز، خفاش، سیاهگوش و گونههای متنوع پرندگان زندگی میکنند.
جنگل پیرداوود مملو از جاذبههای طبیعی بکر مانند چشمهها و آبشارهای خروشان است. «آبشار گل آخور»، «منطقه چیچکلی» و «قلعه جوشین» از جاذبههای طبیعی و تاریخی مورد توجه گردشگران در این عرصه جنگلی هستند. از معروفترین جاهای دیدنی نزدیک جنگل پیرداوود هم میتوان «هفت چشمه»، «عمارت داش دامداش»، «قوچ سنگی» و «گنبد الله الله» را نام برد.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل پیرداوود فصل تابستان است. ارتفاعات مشرف بر این جنگل در نخستین روزهای بهار همچنان برف دارند و سرما تا اواسط این فصل در این منطقه میماند. جنگل پیرداوود بسیار بکر است، در روستاهای ابتدایی مسیر جنگلی هم امکاناتی محدود وجود دارد. بهترین گزینهها برای اقامت در نزدیکی جنگل پیرداوود، خانههای روستایی و اقامتگاههای بومگردی اطراف هستند.
مسیر دسترسی به جنگل پیرداوود از روستای خویینه رود میگذرد. برای ورود به این روستا باید نخست از میدان بزرگ شهر ورزقان به سمت معدن مس سونگون بروید. مسیر فرعی روستای خویینهرود، جادهای خاکی است که ورودی آن ۳ کیلومتر قبل از معدن مس قرار دارد. پس از رسیدن به این روستا باید ادامه مسیر را بهصورت پیاده طی کنید. پیمایش این جنگل درجه سختی بالایی دارد و عبور از آن برای همه افراد مناسب نیست.
جنگل ابر شاهرود
- استان: سمنان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): زمان مناسب از ساعت ۸ تا ۱۸
جنگل ابر شاهرود بخشی از جنگلهای هیرکانی شمال ایران است که در مرز استانهای سمنان و گلستان قرار دارد و بهدلیل شکلگیری پدیده اقیانوس ابر در آن، با این نام شناخته میشود. در طول رخداد پدیده اقیانوس ابر، تودههای فشرده ابر در نزدیکی سطح زمین قرار میگیرند و منظرهای تماشایی بهوجود میآورند. این جنگل در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال شرقی شهر شاهرود قرار دارد و وسعت آن حدود ۳۵ هزار هکتار است.
بهدلیل وجود ۲ اقلیم متفاوت نیمهبیابانی و جنگلی در جنگل ابر شاهرود، پوشش گیاهی این عرصه جنگلی بسیار متنوع و منحصربهفرد است. در این جنگل درختان سوزنی و پهنبرگ کنار یکدیگر روییدهاند و در بخشهای مختلف، پوشش گیاهی انبوه یا تنک دیده میشود. از گونههای مختلف گیاهی در این جنگل میتوان درختان افرا، بلوط، ممرز و نارون و گیاهان مرتعی مانند آویشن، اسپرس و شبدر را نام برد. جانورانی مانند خرس قهوهای، خوک، شغال، کرکس، شاهین و قرقاول نیز در این جنگل زندگی میکنند.
از معروفترین جاذبههای طبیعی جنگل ابر شاهرود میتوان به «آبشار آلوچال»، «آبشار شرشر»، «دالان بهشت»، «قله قلعه ماران» و بیش از ۳۰ چشمه جوشان در بخشهای مختلف آن اشاره کرد.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل ابر شاهرود، بهویژه برای تماشای اقیانوس ابر در این جنگل، نخستین روزهای اردیبهشتماه تا واپسین روزهای مهرماه است. برای بازدید از این جنگل ساعتهای نخست روز را انتخاب کنید تا بیشترین تراکم ابر را در جنگل ببینید. جنگل ابر شاهرود بکر است و امکانات چندانی ندارد. بهترین گزینهها برای اقامت در نزدیکی جنگل ابر، اقامتگاههای بومگردی و خانههای روستایی نزدیک این جنگل هستند.
برای دسترسی به جنگل ابر شاهرود باید از شهرهای بسطام یا شاهرود در استان سمنان، به جاده «آزادشهر» وارد شوید. در ادامه این مسیر از ۲ راه میتوانید خود را به جنگل ابر برسانید که مسیر نخست از جاده فرعی روستای «قلعه نو خرقان» و مسیر دوم از جاده فرعی پس از خروجی این روستا در مسیر شاهرود به آزادشهر میگذرد.
جنگل حرا قشم
- استان: هرمزگان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): هر روز از ساعت ۸ تا ۱۸ (پیش از غروب آفتاب)
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): ورودی رایگان، استفاده از قایق به ازای هر نفر ۱۵۰ هزار تومان
جنگل حرا قشم از جاذبههای منحصربهفرد در جنوب ایران است که در دل آبهای شور خلیج فارس، در بخش وسیعی از این دریا و نزدیکی سواحل جنوبی ایران، قرار دارد. این جنگل سطحی پایینتر از آب دریا دارد و ریشه درختان موجود در آن، در عمق دریا قرار گرفتهاند. وسعت جنگل حرا قشم به بیش از ۸۵ هزار هکتار میرسد؛ این جاذبه طبیعی بکر در جنوب ایران، در فهرست میراث طبیعی و همچنین ذخیرهگاههای زیستکره ایران قرار دارد.
درختان جنگل حرا بین ۳ تا ۶ متر ارتفاع دارند و در دسته گیاهان شورزی قرار میگیرند. پوست این درختان، آب شور دریا را تصفیه و بخش نمکی آن را دفع میکند. درختان حرا در همه فصلها سبز هستند و تنها در خردادماه گلهای زردرنگ در این درختان میروید. میوه این درختان نیز بادامیشکل است و در تابستان به بار مینشیند. بیشترین گونه جانوری اطراف درختان جنگل حرا، ماهیهای آب شور هستند که بومیان این نواحی با صید آنها روزگار میگذرانند.
بهترین زمانها برای بازدید از جنگل حرا قشم، فصلهای پاییز و زمستان و نخستین روزهای فصل بهار هستند. در این زمان، آبوهوای قشم رطوبت کمتری دارد، رطوبت در جنگلهای حرا نیز به کمترین مقدار میرسد. با توجه به قرارگیری جنگلهای حرا در آبهای خلیج فارس، بازدید از این جنگل تنها با قایق و بهصورت گذرا ممکن است که بین ۱ تا چند ساعت بهطول میانجامد. اطراف جنگل حرا قشم جاذبههای طبیعی دیگری مانند «روستای کاسه سلخ»، «بندر لافت»، «روستای طبل» و «دره تندیسها» هم قرار دارد که بازدید از آنها خالی از لطف نیست.
جنگلهای حرا در طول روز با رخداد پدیده کشند آب دریا، از آب خارج میشوند و به درون آن فرو میروند. برای بازدید از این درختان میتوانید در طول روز به اسکلههای «طبل»، «لافت» و «سهیلی» در بخش شمالی مرکز جزیره قشم بروید و پیش از غروب آفتاب با قایقهای مخصوص گردشگران، از جنگل حرا بازدید کنید.
جنگل حرا عسلویه
- استان: بوشهر
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): از ساعت ۸ تا پیش از غروب آفتاب
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): ورودی رایگان، هزینه استفاده از قایق بهصورت توافقی
جنگل حرا عسلویه در پارک ملی دریایی نایبند بهطور تقریبی در فاصله ۲۰ کیلومتری از جنوب بندر عسلویه قرار دارد. درختان این جنگل نیز از نظر ساختاری مشابه درختان جنگل حرا در دیگر بخشهای جنوبی ایران هستند و در آبهای شور زندگی میکنند. وسعت جنگل حرا عسلویه در خلیج نایبند به بیش از ۶۳۰ هکتار میرسد.
درختان جنگل حرا عسلویه در زمان فرونشست آب، بیرون از آب میروند و با بالا آمدن سطح دریا زندگی خود را زیر آب ادامه میدهند. درختان جنگل حرا از مواد مغذی داخل آب شور تغذیه میکنند و نمک اضافی را به آب باز میگردانند. تصفیه آب شور از مهمترین ویژگیهای این درختان است.
از دیگر جاذبههای دیدنی نزدیک جنگل حرا عسلویه میتوان «ساحل و بندر بنود»، «آبشار و تنگه درزو»، «بندر تبن»، «دهکده گردشگری پازارگاد» و «پارک ساحلی عسلویه» را نام برد. جنگل حرا عسلویه نسبت به جنگلهای حرا نزدیک جزیره قشم بکرتر است و گردشگران کمتری از این ناحیه بازدید میکنند.
بهترین زمانها برای بازدید از درختان جنگل حرا عسلویه، فصلهای پاییز و زمستان و نخستین روزهای فصل بهار هستند. برای بازدید از جنگل حرا عسلویه، باید یکی از ۴ منطقه «پارک ملی گنزه»، «پارک ملی دریایی نخیلو»، بین خور «دیر» و «بردستان» و مناطق نزدیک بندر ماهشهر را انتخاب کنید و با استفاده از قایقهای کرایهای محلی، به بازدید از جنگل حرا عسلویه بروید.
جنگل حرا چابهار
- استان: سیستان و بلوچستان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): از ساعت ۸ تا پیش از غروب آفتاب
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): ورودی رایگان، هزینه استفاده از قایق بهصورت توافقی
جنگل حرا چابهار در آبهای دریای مکران، در استان سیستان و بلوچستان، در نزدیکی روستای تیس و خلیج گواتر قرار دارد. وسعت این جنگل حدود ۲۰ هزار هکتار و کوتاهترین فاصله آن تا بندر چابهار، حدود ۱۵ کیلومتر است. دورترین بخش جنگل حرا در سیستان و بلوچستان، در نزدیکی مرز ایران و پاکستان در بندر گواتر قرار دارد که فاصله آن از چابهار حدود ۱۲۰ کیلومتر است.
ساختار درختان حرا در دریای مکران و نواحی نزدیک چابهار، شباهت زیادی به درختان حرا در خلیج فارس و نواحی نزدیک قشم و عسلویه دارد. این جنگل از درختچههایی کوتاه با ریشههای داخل آب تشکیل میشود که با نام درختچههای «مانگرو» نیز شناخته میشوند. درختان جنگل حرا چابهار با دریافت مواد مغذی و املاح مورد نیاز خود از آب شور، بخش شیرین آب را جذب و نمک اضافی آن را دفع میکنند. شیب ساحل، عمق کم دریا و سیلابهای این منطقه، مهمترین دلایل شکلگیری جنگل حرا چابهار در طول سالیان طولانی هستند.
جنگل حرا چابهار مانند دیگر جنگلهای حرا در جنوب ایران در دسته ذخیرهگاههای زیستکره در جهان قرار دارند. گونههای مختلف آبزی از انواع ماهی تا صدف و میگو اطراف این جنگل رشد میکنند. درختان مانگرو این جنگل بهطور متوسط ۴ متر ارتفاع دارند و گونههای جانوری مانند مرغ ماهیخوار، عقاب، لکلک، قورباغه و خرچنگ نیز اطراف آنها زندگی میکنند.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل حرا چابهار از واپسین روزهای فصل پاییز تا نخستین روزهای اردیبهشتماه است. پس از بازدید از این جنگل میتوانید زمانی را به بازدید از جاذبههای تاریخی اطراف آن در چابهار، مانند «قلعه پرتغالیها»، «گورستان جن تیس» و «باغ گیاهشناسی تیس» اختصاص دهید.
دسترسی به جنگل حرا چابهار ازطریق اسکلههای نزدیک بندر روستای تیس و خلیج گواتر و بهوسیله قایقهای محلی انجام میشود. برای بازدید از این جنگل، با راهنمایی بومیان این منطقه، زمان فرونشست آب را انتخاب کنید تا بیشترین جلوه از درختان این جنگل را ببینید.
سوالات متداول
بهترین جنگل های ایران کدامند؟
بهترین جنگل های ایران عرصههایی سرسبز در استانهای مختلف کشور مانند جنگلهای ارسباران، فندقلو، الیمستان، دالخانی و شیرآباد هستند.
بهترین جنگل های مازندران کدامند؟
جنگلهای الیمستان، سی سنگان، پلنگ دره، فیلبند، رویان و راش، از بهترین جنگلهای استان مازندران هستند.
زیباترین جنگل های گیلان کدامند؟
جنگلهای نقلهبر، سراوان و گیسوم از زیباترین جنگلهای استان گیلان هستند.
بهترین جنگل های گلستان کدامند؟
جنگلهای ناهارخوران و شیرآباد رامیان از بهترین جنگلهای گلستان هستند.
بهترین جنگل جنوب ایران کدام است؟
جنگل های حرا قشم، عسلویه و چابهار از بهترین جنگلهای جنوب ایران است.
جنگل های آذربایجان غربی کدامند؟
جنگل پردانان پیرانشهر از معروفترین جنگلهای آذربایجان غربی است.
جنگل های آذربایجان شرقی کدامند؟
جنگلهای ارسباران و پیرداوود ورزقان از بهترین جنگلهای آذربایجان شرقی هستند.
دیدگاه شما چیست؟