باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد یکی از باشکوه‌ترین باغ‌های ایرانی است که با بادگیر بلند، معماری هوشمندانه و فضای سرسبز خود در دل کویر، به‌عنوان نمادی از نبوغ ایرانی در طراحی اقلیمی شناخته می‌شود.

در قلب شهر تاریخی یزد، باغی باشکوه با معماری اصیل ایرانی قرار دارد که نمادی از خلاقیت و دانش نیاکان ما در سازگاری با اقلیم گرم و خشک کویر است. این باغ که به نام «دولت آباد» شناخته می‌شود، با بادگیری بلند و طراحی هندسی منحصربه‌فرد، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های باغ‌سازی ایرانی به‌شمار می‌رود. فضای سرسبز، حوض‌های آب و بناهای تاریخی باغ دولت آباد یزد، فضایی آرامش‌بخش را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.

باغ دولت آباد یزد در دوره زندیه به دستور محمدتقی‌خان بافقی ساخته شد. این باغ با بادگیر بلند، طراحی هندسی و سیستم قنات پیچیده‌ای که داشت، به یکی از نمادهای معماری اقلیمی ایران تبدیل شد. هدف از ساخت باغ دولت آباد یزد، ایجاد مجموعه‌ای حکومتی و اقامتی بود که در کنار زیبایی طبیعی، عملکردی سیاسی و اجتماعی نیز داشته باشد. قنات دولت‌آباد که از مهریز تا یزد کشیده شده و آب موردنیاز این باغ را تامین می‌کند، هنوز هم فعال است. در ادامه با بوکینگ همراه باشید تا با این جاذبه شاهکار در یزد بیشتر آشنا شوید.

درباره باغ دولت آباد یزد بیشتر بدانید:

• باغ دولت آباد یزد کجاست؟
• تاریخچه باغ دولت آباد یزد
• معماری و هندسه باغ دولت آباد یزد
• بخش های مختلف باغ دولت آباد یزد
• حقایقی جالب در مورد باغ دولت آباد یزد
• اطلاعات بازدید از باغ دولت آباد یزد
• دیدنی های اطراف باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد کجاست؟

• آدرس: شهر یزد، بلوار دولت‌آباد، خیابان شهید رجایی، محله چهارمنار، کوچه فردوسی (مشاهده روی نقشه)
• تلفن: ۳۶۲۲۳۱۱۷ ۰۳۵
• وبسایت: Dolatabadyazd.Com

باغ دولت آباد یکی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی شهر یزد است. این باغ در دوران قاجاریه خارج از شهر بود؛ ولی با گذشت زمان، بافت شهری یزد در دوره پهلوی گسترش یافت و با ساخت بناهای مختلف در حومه شهر، عملا باغ دولت آباد در مرکز شهر قرار گرفت.

باغ دولت آباد یزد تا فرودگاه شهید صدوقی حدود ۹ کیلومتر (۲۰ دقیقه با خودرو)، تا ترمینال مسافربری امام علی حدود ۷ کیلومتر (۱۵ دقیقه با خودرو) و تا ایستگاه راه‌آهن نیز ۶ کیلومتر (۱۵ دقیقه با خودرو) فاصله دارد.

مسیر دسترسی به باغ دولت آباد یزد

باتوجه‌به اینکه باغ دولت آباد یزد در مرکز شهر واقع شده است، خوشبختانه برای رسیدن به آن گزینه‌های متنوعی پیش‌روی شما قرار دارد؛ از تاکسی شهری و اینترنتی گرفته تا اتوبوس‌های شهری و خودرو شخصی. چه قصد داشته باشید از خودرو شخصی استفاده کنید، چه وسایل حمل‌ونقل عمومی، مسیرهای منتهی به باغ دولت آباد، شما را به‌راحتی به این جاذبه تاریخی یزد می‌رسانند.

در نظر داشته باشید که در حال حاضر، شهر یزد سیستم مترو فعال ندارد؛ بنابراین، دسترسی به باغ دولت آباد ازطریق مترو امکان‌پذیر نیست.

• دسترسی با خودرو شخصی: اگر برای رسیدن به باغ دولت آباد یزد قصد دارید از خودرو شخصی استفاده کنید، باید بدانید یکی از آسان‌ترین و بهترین روش‌ها را انتخاب کرده‌اید. برای این منظور، ابتدا به میدان مارکار بروید و سپس، وارد خیابان شهید رجایی شوید. پس از عبور از چهارراه شهید رجایی، کافی است وارد کوچه فردوسی شوید و با دنبال کردن تابلوهای راهنما به درب ورودی باغ برسید. برای پارک خودرو نیز نگران نباشید؛ اطراف باغ فضای بسیاری برای پارک کردن خودرو وجود دارد.
• دسترسی با اتوبوس: برای رسیدن به باغ دولت آباد با استفاده از اتوبوس کافی است در مسیر خط اتوبوس شهری میدان شهید صدوقی به خیابان امام خمینی، در ایستگاه شهید رجایی پیاده شوید. سپس، با حدود ۵ دقیقه پیاده‌روی به درب ورودی باغ خواهید رسید.
• دسترسی با تاکسی: تاکسی‌های شهری یکی دیگر از راحت‌ترین گزینه‌ها برای رسیدن به باغ دولت آباد هستند؛ به‌ویژه اگر از مناطق مرکزی یا تاریخی شهر به‌سمت این باغ حرکت کنید. تاکسی‌های خطی خیابان امام خمینی یا میدان مارکار شما را به نزدیکی باغ می‌رسانند و با اندکی پیاده‌روی می‌توانید وارد باغ زیبای دولت‌آباد شوید؛ همچنین، امکان استفاده از اسنپ و تپسی در شهر یزد فراهم است.

پیشنهاد می‌کنیم قبل از انتخاب محل اقامت در یزد مطلب رزرو هتل یزد را بخوانید تا با هتل‌های مناسب برای اقامت در این شهر آشنا شوید.

تاریخچه باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد یکی از برجسته‌ترین آثار معماری دوره زندیه است که ساخت آن به سال ۱۱۶۰ هجری قمری (۱۱۲۶ خورشیدی)، بازمی‌گردد. این باغ که به فرمان محمدتقی‌خان بافقی، حاکم وقت یزد، بنا شد، به‌عنوان یکی از زیباترین نمونه‌های باغ ایرانی شناخته می‌شود.

در سال‌های پایانی حکومت افشاریه، محمدتقی‌خان که به خان بزرگ یزد شهرت داشت، رهبری امور این شهر را در دست گرفت. او در قرن هجدهم میلادی تصمیم گرفت باغی باشکوه در خارج از محدوده شهری آن زمان احداث کند. ضلع شمالی این باغ به خیابانی سرسبز و درخت‌کاری‌شده منتهی می‌شد که جلوه‌ای طبیعی به فضای اطراف می‌بخشید. محمدتقی‌خان با احداث قناتی از مهریز تا یزد، زمینه شکل‌گیری باغ دولت آباد را فراهم کرد؛ باغی که در آن آب، باد و هندسه در هماهنگی کامل به خدمت آسایش انسان درآمده‌اند.

در دوره‌های بعد، باغ دولت آباد به محل اقامت برخی از حاکمان برجسته ایران همچون شاهرخ میرزا و کریم‌خان زند تبدیل شد. در دوره زندیه، این باغ اعتبار ویژه‌ای پیدا کرد و به‌دلیل وسعت و شکوهش، با عنوان «هشت باغ دولت آباد» معروف شد.

با آغاز دوره قاجار و توسعه شهر یزد، باغ دولت آباد به دروازه چهار منار متصل شد؛ اما همچنان خارج از حصار اصلی شهر باقی ماند. پس از پایان این دوره، باغ دولت آباد مدتی به حال خود رها شد و از رونق افتاد.

با گسترش ساخت‌وسازهای شهری در دوره پهلوی، ساختمان‌هایی اطراف باغ دولت آباد یزد ساخته شد؛ این امر باعث شد موقعیت مکانی این باغ به مرکز شهر نزدیک‌تر شود. بین سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۶۴ خورشیدی، وزارت فرهنگ و هنر باغ دولت آباد را از اداره اوقاف اجاره کرد و مسئولیت آن را به دفتر حفاظت آثار باستانی کشور سپرد.

عملیات مرمت و بازسازی باغ دولت آباد یزد از سال ۱۳۴۸ خورشیدی آغاز و مرحله دوم بازسازی نیز بین سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۱ انجام شد. با وجود این تلاش‌ها، شکوه و رونقی که این باغ در دوره‌های اولیه داشت، هرگز به‌طور کامل بازنگشت.

باغ دولت آباد یزد در سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰ خورشیدی) به‌عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این ثبت جهانی نه‌تنها به‌دلیل زیبایی و قدمت این باغ، بلکه به‌خاطر تلفیق هوشمندانه معماری، طبیعت و مهندسی سنتی ایرانی صورت گرفت. امروزه، باغ دولت آباد یزد علاوه‌بر اینکه مقصدی برای گردشگران داخلی و خارجی است، نمادی از پیوند عمیق فرهنگ ایرانی با محیط‌زیست و هنر معماری به ‌شمار می‌رود.

علت ساخت باغ دولت آباد یزد

در دوره زندیه و هم‌زمان با حکومت کریم‌خان زند، محمدتقی‌خان بافقی، که در آن زمان یکی از بنیان‌گذاران خاندان خوانین یزد بود، تصمیم گرفت قناتی به طول ۶۵ کیلومتر از منطقه مهریز تا شهر یزد احداث کند. این قنات عظیم که بعدها «قنات دولت‌آباد» نام گرفت، از ارتفاعات مهریز سرچشمه می‌گرفت و با عبور از مسیرهای طولانی، جان تازه‌ای به زمین‌های اطراف می‌بخشید.

قنات دولت آباد یزد نه‌تنها آب موردنیاز برای کشاورزی را فراهم می‌کرد، بلکه چند آسیاب آبی را نیز در مسیر خود به حرکت درمی‌آورد و به همین دلیل، باعث رونق اقتصادی منطقه شد. پس از تکمیل این شاهکار مهندسی، محمدتقی‌خان در نقطه‌ای از مسیر قنات، باغی باشکوه بنا نهاد که بعدها به «باغ دولت آباد» شهرت یافت.

بادگیر باغ دولت آباد یزد که به‌عنوان یکی از بلندترین بادگیر‌های خشتی جهان شناخته می‌شود، نه‌تنها عنصر شاخص معماری این باغ است، بلکه نمادی از نبوغ ایرانی در بهره‌گیری از جریان هوا برای تهویه طبیعی محسوب می‌شود.

اگر قصد دارید با هواپیما به یزد سفر کنید،‌ بلیط هواپیما یزد را از سایت بوکینگ تهیه کنید.

معماری و هندسه باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد یکی از نمونه‌های برجسته باغ‌سازی ایرانی محسوب می‌شود. این باغ که در زمینی به وسعت حدود ۷۰ هزار مترمربع بنا شده است، ازنظر طراحی، هندسه و تناسبات فضایی، جایگاه ویژه‌ای میان باغ‌های تاریخی ایران دارد.

در زمان ساخت باغ دولت آباد یزد، ضلع شمالی آن به خیابانی سرسبز و پر از درخت منتهی می‌شد که به‌دلیل تراکم زیاد درختان، دید مستقیم از بیرون به داخل باغ امکان‌پذیر نبود. این خیابان با عرضی بین ۴ تا ۵ متر و طولی بیش از ۲۰ کیلومتر به «هزار درخت» شهرت داشت و تا منطقه رحیم‌آباد ادامه پیدا می‌کرد.

باغ دولت آباد یزد هنگام ساخت، خارج از محدوده شهری قرار داشت؛ اما با گسترش شهر در دوره قاجار به دروازه چهار منار متصل شد؛ هرچند همچنان بیرون از حصار شهر باقی ماند. با توسعه شهر در دوره پهلوی، ساخت‌وسازهای اطراف باغ افزایش یافت و به‌تدریج این مجموعه در قلب بافت شهری یزد قرار گرفت.

طرح کلی باغ دولت آباد یزد از اصیل‌ترین الگوهای باغ‌های ایرانی پیروی می‌کند. فضای این باغ به ۲ بخش مستطیلی‌شکل تقسیم شده که ابعاد حدودی آن‌ها به ترتیب ۱۲۰ در ۲۷۰ متر و ۱۱۰ در ۲۸۰ متر است و به‌صورت عمود بر یکدیگر قرار گرفته‌اند. محور تقارن مستطیل بزرگ‌تر در امتداد شمال ‌غربی به جنوب ‌شرقی با زاویه‌ای حدود ۳۰ درجه نسبت به محور غربی ـ شرقی قرار گرفته است. این محور که محور اصلی باغ است، مسیر اتصال میان سردر ورودی و عمارت هشتی را شکل می‌دهد؛ آب‌نمای اصلی باغ به طول حدود ۱۹۵ متر و عرض ۱۲ متر نیز دقیقا بر همین محور منطبق شده است.

درختان بلند اطراف محور اصلی باغ دولت‌آباد به‌گونه‌ای کاشته شده‌اند که هم مسیری برای هدایت گردشگران به بناهای مرکزی باغ هستند و در عین حال، با نظم هندسی‌شان، چشم‌اندازی یکپارچه و دل‌انگیز از باغ را در برابر دیدگان بازدیدکنندگان می‌گشایند. این چیدمان باعث ایجاد پرسپکتیوی کشیده و عمیق در محور طولی باغ شده است و به‌لحاظ بصری، وسعت بیشتری به فضا می‌بخشد. آب‌نما نیز نقش مهمی در تقسیم‌بندی فضا دارد و باغ اندرونی را به ۲ کرت (نوعی روش آبیاری) متقارن مستطیلی‌شکل تقسیم می‌کند. در این بخش، کرت‌بندی‌ها با رعایت تناسبات هندسی طراحی شده‌اند و از الگوی ۲ مستطیل اصلی پیروی می‌کنند.

بخش دیگر باغ دولت آباد یزد که به «بهشت آیین» معروف است، در امتداد محور اصلی و به‌صورت عمود بر آن قرار دارد. این قسمت شامل ۱ حوض مستطیلی بزرگ است که محور تقارن آن، ۲ کرت مربع‌شکل را در ۲ سوی خود ایجاد کرده است؛ این مربع‌ها، کرت‌های اصلی باغ بهشت آیین را تشکیل می‌دهند. اصل تقارن که یکی از ارکان معماری سنتی ایران است، در طراحی باغ دولت آباد یزد به‌وضوح دیده می‌شود؛ به‌طوری ‌که حتی در کاشت گل‌ها و درختان نیز تقارن رعایت شده است.

نکته قابل‌توجه در هندسه باغ دولت آباد، منطبق نبودن کامل محور باغ اندرونی با محور باغ بیرونی است. امتداد محور طولی باغ اندرونی نسبت به مرکز تقارن باغ بیرونی، انحرافی جزئی دارد که نشان‌دهنده پیچیدگی و ظرافت در طراحی این مجموعه تاریخی است.

سیستم آب ‌رسانی و قنات های باغ دولت آباد یزد

منبع اصلی تامین آب باغ دولت آباد، قنات دولت‌آباد است؛ قناتی به طول بیش از ۶۵ کیلومتر که با دقت و مهارت از ارتفاعات مهریز تا یزد کشیده شده است و نقشی حیاتی در سرسبزی این باغ ایفا می‌کند. برای مقابله با خشک‌سالی و تامین آب در وضعیت بحرانی، در بخش شرقی باغ دولت آباد و در مجاورت ساختمان‌های خدماتی، چاهی همراه با منبعی به نام «گورو» (که امروزه به آن گاورو گفته می‌شود) احداث شده بود؛ همچنین، در مواقع اضطراری، آب ذخیره‌شده در آب‌انبار باغ استفاده می‌شد.

در طراحی باغ دولت آباد یزد، آب نه‌تنها به‌عنوان عنصری حیاتی، بلکه به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از زیبایی و هویت باغ به ‌کار گرفته شده است؛ به‌گونه‌ای که معمار این باغ با مهارتی چشمگیر، جریان آب را در نقاط مختلف به نمایش گذاشته است. نخستین چشمه آب ورودی به باغ در زیر بادگیر عمارت هشتی دیده می‌شود. در این مکان، آب از حوض مرمرین باغ می‌جوشد و بالا می‌آید؛ سپس به حوض مرکزی عمارت وارد و از آنجا به ۳ حوض مستطیلی در شاه‌نشین‌ها جاری می‌شود.

در مقابل پنجره‌های ارسی اتاق‌ها در باغ دولت آباد یزد، ۳ «سینه کبکی» از سنگ مرمر قرار دارد که با تراش خاص خود، موج‌هایی در آب ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند حجم آب بیشتر از آنچه هست، به نظر برسد. به‌طور کلی در معماری باغ‌های ایرانی، چنانچه حجم آب ورودی بسیار کم باشد، سنگ‌های تراشیده‌ای پشت آبشره نصب می‌شوند؛ این سنگ‌ها علاوه‌بر اینکه حجم آب ورودی را بیشتر نشان می‌دهند، سبب زیاد شدن صدای آب می‌‌شوند.

در باغ دولت آباد یزد، آب پس از عبور از سینه‌ کبکی‌ها وارد حوض‌های کوچکی به نام «کلگی» می‌شود و سپس، در آب‌نمای اصلی باغ جریان پیدا می‌کند. این آب‌نما دقیقا در امتداد محور اصلی باغ قرار دارد و ابعاد آن به‌گونه‌ای طراحی شده است که تصویر بادگیر بلند عمارت هشتی را به‌طور کامل در خود منعکس کند.

در ادامه مسیر، آب از زیر عمارت سردر عبور می‌کند و وارد بخش «بهشت آیین» باغ دولت آباد می‌شود. در این قسمت، ابتدا آب به ۱ استخر بزرگ ۱۲ ‌ضلعی در شمال عمارت می‌ریزد و سپس در ۳ استخر مستطیلی اطراف آن جاری می‌شود. در نهایت، آب از این استخرها به‌سمت خیابان‌ها و مناطق اطراف هدایت و برای کشاورزی و آبیاری استفاده می‌شود.

آنچه طراحی و سیستم آب‌رسانی باغ دولت آباد یزد را متمایز می‌کند، نگاه هنرمندانه معمار و سازنده این باغ به عنصر آب است. معمار این باغ تنها به تامین نیازهای باغ بسنده نکرده، بلکه آب را از اعماق زمین استخراج و با ظرافتی مثال‌زدنی، آن را به بخشی از فضای باغ و عامل آرامش ساکنان این شهر کویری تبدیل کرده است.

بخش های مختلف باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد از بخش‌های متعددی تشکیل شده است که هرکدام نقش خاصی در زیبایی، عملکرد و هویت تاریخی این مجموعه دارند. از عمارت‌های اصلی گرفته تا فضاهای خدماتی، همه عناصر در باغ دولت آباد یزد با دقت و ظرافت طراحی شده‌اند.

عمارت هشتی (بادگیر تابستانه) باغ دولت آباد یزد

در انتهای محور اصلی باغ دولت آباد و در امتداد دیوار جنوبی، بنایی ۲ طبقه قرار دارد که به‌عنوان ساختمان مرکزی باغ شناخته می‌شود. این عمارت شامل ۳ شاه‌نشین، تالارهای اصلی، حوض‌خانه‌ای با حوض مرمرین، ۲ اتاق پستو، بادگیر بلند و کلاه‌فرنگی است. بادگیر این بنا، هوای خنک را ازطریق جریان طبیعی به داخل تالارها و شاه‌نشین‌ها هدایت می‌کند و به همین دلیل، این بخش به‌عنوان اقامتگاه تابستانی نیز شناخته می‌شود.

تزیینات داخلی شاه‌نشین‌ها شامل کاربندی‌های سقفی است که با ملات سنتی «سیم گل» و تکنیک «دم‌گیری گچی» اجرا شده‌اند. سیم گل ترکیبی از ماسه، خاک رس، کاه نرم و گچ نیم‌کوب است که برای پوشش نهایی سطوح به‌ کار می‌رود. پنجره‌های ارسی با شیشه‌های رنگی نیز جلوه‌ای خاص به فضای داخلی این قسمت بخشیده‌اند. در طبقه دوم، ایوانی مشرف به باغ قرار دارد که چشم‌اندازی بی‌نظیر از فضای سبز باغ دولت آباد ارائه می‌دهد.

بادگیر باغ دولت آباد یزد

بر فراز عمارت هشتی، بادگیری با ارتفاع ۳۳٫۸ متر ساخته شده که عنوان بلندترین بادگیر خشتی جهان را به خود اختصاص داده است. این بادگیر ۸ ضلعی به‌صورت منشور طراحی شده است و در زیر آن، حوضی قرار دارد که نقش مهمی در تصفیه هوا و افزایش رطوبت ایفا می‌کند. این حوض گردوغبار ورودی را جذب و هوای مطبوع‌تری برای فضای داخلی فراهم می‌‌کند؛ این ویژگی‌ در اقلیم گرم و خشک یزد حیاتی است.

تالار طنبی باغ دولت آباد یزد

در بخش غربی عمارت هشتی، تالار طنبی قرار دارد که بنایی باشکوه با بادگیر مربعی‌شکل است. در ۲ سوی این تالار، صفه‌ها، شبستان‌ها و تالارهایی در ۱ طبقه ساخته شده‌اند که درها و پنجره‌هایشان به فضای طنبی باز می‌شوند. زیر این تالار، زیرزمینی عمیق حفر شده است که با ۲ راه‌پله به باغ متصل می‌شود و از سمت جنوب نیز با راهرویی به فضای زیر بادگیر ارتباط دارد.

عمارت سردر (بهشت آیین) باغ دولت آباد یزد

در نقطه اتصال ۲ بخش اندرونی و بیرونی باغ دولت آباد یزد، عمارت سردر قرار دارد که از ۲ طبقه تشکیل شده است. طبقه زیرین شامل سردر، هشتی، ۱ اتاق بزرگ رو به شرق، چند اتاق کوچک در جهت‌های شمالی و جنوبی و راهروهایی برای دسترسی به بخش‌های مختلف می‌شود. این عمارت، بخش زمستان‌نشین باغ به شمار می‌رود و به‌گونه‌ای طراحی شده است که نور خورشید را به‌خوبی دریافت کند.

در فضای میان عمارت هشتی و بهشت آیین، محدوده‌ای سرسبز با گیاه شبدر دیده می‌شود که در ۲ طرف آن، درختان گیلاس و انار کاشته شده‌اند و جلوه‌ای طبیعی و دل‌انگیز به باغ بخشیده‌اند.

بخش‌های خدماتی و فرعی باغ دولت آباد یزد

در قسمت‌های داخلی باغ دولت آباد یزد، فضاهایی برای کاربری‌های روزمره و خدماتی در نظر گرفته شده‌اند. این بخش‌ها شامل حرم‌خانه، آشپزخانه، اتاق‌های مخصوص خدمه، اصطبل‌های تابستانی و زمستانی، درشکه‌خانه، برج دیدبانی و آب‌انبار هستند. هرکدام از این فضاها با هدف پاسخ‌گویی به نیازهای اقامتی و مدیریتی باغ طراحی شده‌اند و در هماهنگی کامل با ساختار کلی مجموعه قرار دارند.

حقایقی جالب در مورد باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• بادگیر عمارت باغ دولت آباد با ارتفاع ۳۳٫۸ متر، بلندترین بادگیر خشتی جهان محسوب می‌شود. این بادگیر ۸ ضلعی نه‌تنها شاهکار معماری اقلیمی است، بلکه نقش مهمی در تهویه طبیعی و خنک‌سازی فضای داخلی عمارت ایفا می‌کند.
• باغ دولت آباد یکی از ۹ باغ ایرانی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند. ثبت این باغ در یونسکو در سال ۲۰۱۱ انجام شد که نشان‌دهنده ارزش جهانی این اثر تاریخی است.
• یکی از مصالح شاخصی که برای ساخت بناهای باغ دولت آباد یزد به ‌کار رفته، سنگ مرمر است. جالب است بدانید باآنکه سنگ مرمر یزد بسیار معروف است، کلیه سنگ‌های این باغ متعلق به مراغه هستند.
• جالب است بدانید باغ دولت آباد جزو یکی از معدود باغ‌های ایرانی است که ۲ بخش اقامتی مجزا برای فصل‌های مختلف دارد؛ عمارت هشتی با بادگیر و حوض‌خانه برای تابستان و عمارت بهشت آیین که رو به آفتاب ساخته شده است برای زمستان.

اطلاعات بازدید از باغ دولت آباد یزد

• ساعت بازدید (سال ۱۴۰۴): همه‌روزه از ساعت ۷ تا ۲۳
• هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): برای بازدیدکنندگان ایرانی ۵۰ هزار تومان و گردشگران خارجی ۳۰۰ هزار تومان

بازدید از باغ دولت آباد یزد برای دانش‌آموزان، دانشجویان، تورهای تفریحی و گردشگری شامل تخفیف می‌شود. برای اطلاع از میزان تخفیف، بهتر است قبل از مراجعه با دفتر این باغ تماس بگیرید.

نکات بازدید از باغ دولت آباد یزد

• فصل‌های بهار و پاییز به‌دلیل آب‌وهوای معتدل یزد، زمان مناسبی برای بازدید از باغ دولت آباد هستند.
• نور طبیعی ساعات عصرگاهی به‌ویژه نزدیک غروب، جلوه‌ای خاص به بادگیر و آب‌نماهای باغ دولت آباد یزد می‌دهد.
• همراه داشتن دوربین عکاسی یا موبایل با دوربین باکیفیت برای ثبت تصاویر بادگیر، آب‌نما و شیشه‌های رنگی باغ دولت آباد یزد توصیه می‌شود.
• بهتر است برای راحتی بیشتر زمان بازدید از باغ دولت آباد یزد، کفش راحت بپوشید.
• در بازدید از باغ دولت آباد یزد به‌خصوص در روزهای گرم سال، بطری آب همراه داشته باشید.
• در بخش‌هایی از باغ دولت آباد یزد، ممکن است عکاسی با تجهیزات حرفه‌ای به مجوز نیاز داشته باشد؛ بنابراین، قبل از بازدید، تجهیزات همراه خود را با مدیریت این باغ هماهنگ کنید.
• به‌طور کلی در بازدید از بناهای تاریخی همچون باغ دولت آباد یزد، باید تا حد امکان سکوت را رعایت کنید تا بازدیدکنندگان دیگر نیز در آرامش از زیبایی‌های فضا لذت ببرند.
• اگر قصد دارید فقط از بخش‌های اصلی باغ دولت آباد یزد همچون عمارت هشتی، بادگیر، آب‌نما و تالار آیینه بازدید کنید، حدود ۱ ساعت زمان کافی است.
• برای بازدید کامل‌تر از بخش‌های فرعی باغ دولت آباد یزد مانند عمارت سردر، قسمت بهشت آیین، آب‌انبار و فضای سبز باغ، ۹۰ دقیقه یا کمی بیشتر زمان نیاز خواهید داشت.

دیدنی های اطراف باغ دولت آباد یزد

بازار خان یزد

• آدرس: شهر یزد، خیابان قیام، محله لب خندق، مجاور میدان خان و حمام خان (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از باغ دولت آباد: حدود ۲٫۵ کیلومتر (حدود ۷ دقیقه با خودرو)

بازار خان یزد یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین بازارهای سنتی ایران به شمار می‌آید که در دوره قاجار ساخته شده است. این بازار بخشی از مجموعه تاریخی خان شامل مدرسه علمیه، حمام خان و میدان خان است و به‌عنوان یکی از طولانی‌ترین بازارهای سنتی یزد شناخته می‌شود. معماری بازار خان یزد با استفاده از خشت و گل، طاق‌های ضربی و سقف‌های بلند به‌گونه‌ای طراحی شده است که در تمام فصل‌ها، دمایی معتدل دارد. بازار خان در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و همچنان نقش مهمی در رونق اقتصاد محلی و گردشگری یزد ایفا می‌کند.

در بازار خان یزد، حجره‌ها و فروشگاه‌های متنوعی وجود دارند که انواع محصولات سنتی و محلی در آن‌ها عرضه می‌شوند؛ ازجمله این اقلام می‌توان به پارچه‌های یزدی، ترمه، شیرینی‌های محلی منطقه، زیورآلات، ادویه‌جات، ظروف سفالی و صنایع‌دستی اشاره کرد. امکانات این بازار شامل نورپردازی مناسب، مسیرهای سنگ‌فرش‌شده، دسترسی آسان به وسایل حمل‌ونقل عمومی و نزدیکی به جاذبه‌های گردشگری مانند مسجد جامع و میدان امیرچخماق می‌شود. فضای تاریخی و زنده بازار خان، آن را به مقصدی محبوب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.

موزه آب یزد

• آدرس: شهر یزد، خیابان امام، شمال میدان امیرچخماق، خیابان قیام، خانه تاریخی کلاهدوزها (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از باغ دولت آباد: حدود ۲٫۵ کیلومتر (حدود ۱۰ دقیقه با خودرو)

موزه آب یزد در خانه‌ای تاریخی متعلق به خاندان کلاهدوزها با عنوان «خانه کلاهدوزها» بنا شده و یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد شهر یزد است. این خانه تاریخی چندطبقه با برخورداری از معماری سنتی به‌عنوان موزه‌ای تخصصی در حوزه آب و قنات‌ها فعالیت می‌کند. در این موزه، مجموعه‌ای از ابزارهای سنتی حفر قنات، وسایل اندازه‌گیری آب، اسناد قدیمی، نقشه‌های قنات‌ها، ظروف سفالی و وسایل مرتبط با مدیریت منابع آبی در گذشته نگهداری می‌شود. هدف اصلی موزه آب یزد، آشنایی بازدیدکنندگان با دانش بومی و مهندسی آب در مناطق کویری ایران است.

از امکانات موزه آب یزد می‌توان به راهنمایان محلی، گالری تصاویر، فضای آموزشی، فروشگاه صنایع‌دستی و امکان بازدید از بخش‌های مختلف خانه تاریخی اشاره کرد. بازدید از این موزه حدود ۱ تا ۲ ساعت زمان می‌برد و تجربه‌ای آموزنده برای علاقه‌مندان به تاریخ، معماری و فضاهای سنتی ایرانی به شمار می‌رود.

مسجد جامع یزد

• آدرس: شهر یزد، خیابان امام، خیابان مسجد جامع (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از باغ دولت آباد: حدود ۳ کیلومتر (حدود ۱۰ دقیقه با خودرو)

مسجد جامع یزد یکی از کهن‌ترین و باشکوه‌ترین بناهای مذهبی ایران است که قدمت آن به بیش از هزار سال می‌رسد. این مسجد ابتدا روی بقایای ۱ آتشکده زرتشتی ساخته شد و در دوره‌های مختلف تاریخی مانند ایلخانی، آل‌مظفر، تیموری و صفوی توسعه یافت. بنای فعلی مسجد جامع یزد شامل گنبدخانه‌ای از دوره ایلخانی و سردر بلند و مناره‌های باشکوه از دوره تیموری است.

مساحت کلی مسجد جامع یزد حدود ۹٬۸۰۰ مترمربع است. بخش‌هایی از فضای این مسجد با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای، کتیبه‌های خوش‌نویسی و مقرنس‌کاری‌های نفیس تزیین شده‌اند. در مسجد جامع یزد اشیای خاصی نگهداری نمی‌شود؛ اما خود بنا و تزیینات آن به‌عنوان میراثی ارزشمند از معماری اسلامی به شمار می‌روند.

از امکانات مسجد جامع یزد می‌توان به راهنمای گردشگری، نورپردازی شبانه، سرویس‌های بهداشتی و دسترسی آسان به مراکز خرید و اقامتگاه‌های اطراف اشاره کرد. این مسجد در نزدیکی میدان امیرچخماق و سایر جاذبه‌های تاریخی یزد قرار دارد و بازدید از آن معمولا در تورهای فرهنگی این شهر گنجانده می‌شود. فضای معنوی، معماری منحصربه‌فرد و موقعیت مکانی مسجد جامع یزد، آن را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری مذهبی در ایران تبدیل کرده است.

آتشکده زرتشتیان یزد

• آدرس: شهر یزد، بلوار بسیج، خیابان آیت‌الله کاشانی، جنب انجمن زرتشتیان یزد (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از باغ دولت آباد: حدود ۳٫۳ کیلومتر (حدود ۱۰ دقیقه با خودرو)

آتشکده زرتشتیان یزد که با نام «آتشکده بهرام» نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین مکان‌های مذهبی زرتشتیان ایران است. این بنا در قرن چهارم هجری قمری ساخته شده و آتشی که در آن روشن است، بیش از ۱٬۵۰۰ سال قدمت دارد و تا امروز به‌صورت پیوسته نگهداری شده است.

ساختمان اصلی آتشکده زرتشتیان یزد بر سکویی به ارتفاع حدود ۱٫۴ متر قرار دارد و در میان حیاطی با درختان همیشه‌سبز سرو و کاج محصور شده است. معماری بنای این آتشکده از سبک آتشکده‌های پارسیان هند الهام گرفته است و تزییناتی مانند نگاره فروهر، سرستون‌های سنگی و کاشی‌کاری‌های هنرمندان یزدی و اصفهانی در آن به چشم می‌خورد. در داخل آتشکده، آتش مقدس در محفظه‌ای شیشه‌ای نگهداری می‌شود و بازدیدکنندگان می‌توانند آن را از فاصله‌ای مشخص مشاهده کنند.

از امکانات مجموعه آتشکده زرتشتیان یزد می‌توان به سالن معرفی آیین زرتشت، فضای سبز، راهنمای گردشگری، فروشگاه فرهنگی و سرویس‌های بهداشتی اشاره کرد. بازدید از این آتشکده همه‌روزه از ساعت ۷:۳۰ تا ۲۱ امکان‌پذیر است و هزینه ورودی برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است. این مکان نه‌تنها برای پیروان آیین زرتشت، بلکه برای علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و معماری ایران جذابیت زیادی دارد.