اطراف تبریز کجا برم؟

تبریز در طول تاریخ پایتخت حکومت‌های ایرانی متعددی بوده است؛ ازاین‌رو جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی متعددی در این شهر و اطراف آن وجود دارد؛ همچنین، در فاصله کمی از تبریز جاذبه‌های طبیعی و تفریحی معروفی دیده می‌شود.

بسیاری از گردشگرانی که به تبریز سفر می‌کنند، تمایل دارند از جاذبه‌های نزدیک این شهر بازدید کنند؛ ازاین‌رو، با این سوال مواجه می‌شوند که اطراف تبریز کجا برم؟ چراکه تعداد جاذبه‌های گردشگری اطراف این شهر بسیار زیاد است؛ بنابراین، ما در این مقاله جاهای دیدنی اطراف تبریز را معرفی می‌کنیم تا مسافران بتوانند با برنامه‌ریزی، در بازه زمانی مدنظرشان، از تعداد قابل‌توجهی از این جاذبه‌ها دیدن کنند.

اگر قصد دارید به تبریز سفر ‌کنید و علاوه‌بر جاهای دیدنی این شهر، از جاذبه‌های گردشگری اطراف تبریز بازدید کنید، پیشنهاد می‌دهیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

با تور ارزان تبریز همراه شوید و از جاذبه‌های این شهر بازدید کنید.

جاهای دیدنی اطراف تبریز:

• گورستان پینه شلوار
• جنگل ارسباران تبریز
• سد امند
• روستا زنوزق تبریز
• منطقه حفاظت ‌شده سهند
• کلیسا سنت استپانوس
• قلعه هلاکوخان
• کابین عینالی
• روستای چراغیل
• منطقه حفاظت ‌شده میشوداغ
• رصدخانه مراغه
• معبد مهر ورجوی
• پل لیلان
• کویر قوم تپه
• روستا و دره لیقوان
• کوه های رنگی آلاداغ لار
• دره سعید آباد
• قلعه جوشین
• روستای شیران
• پشتاب
• قلعه ضحاک
• قلعه بابک
• کلیسای موجومبار
• روستای حیله ور
• روستای کندوان
• تالاب قوری گل
• پیست اسکی پیام
• پیست اسکی سهند
• آبشار اسکندر

گورستان پینه شلوار

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جنوب تبریز، روستای شادآباد مشایخ، قبرستان پینه شلوار (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۵ کیلومتر (۲۵ دقیقه)

گورستان تاریخی پینه شلوار در جنوب شرقی تبریز و در روستای پینه شلوار (روستای شادباد یا شادآباد) قرار گرفته است و به‌عنوان کهن‌ترین قبرستان تبریز شناخته می‌شود؛ همچنین، شماری از بزرگان تاریخ و فرهنگ تبریز در گورستان پینه شلوار دفن شده‌اند. برخی از باستان‌شناسان، قدمت این گورستان را به دوران پیش از تاریخ نسبت می‌دهند؛ اما تاکنون سند تاریخی معتبری درباره تاریخ دقیق ساخت این قبرستان کشف نشده است.

اگر به جاذبه‌های تاریخی علاقه دارید، پیشنهاد می‌دهیم حتما به گورستان تاریخی پینه شلوار سر بزنید و افسانه‌های کهن این قبرستان را از زبان مردم محلی منطقه بشنوید. برخی از سنگ قبرهای گورستان پینه شلوار برای عکاسی جذاب هستند؛ زیرا اشکال عجیب و جالبی دارند و به‌صورت افقی یا عمودی روی زمین قرار گرفته‌اند؛ علاوه‌بر این، روی برخی از سنگ قبرها نام متوفی به خط کوفی یا ثلث نوشته‌ شده است.

از جاذبه‌های نزدیک گورستان پینه شلوار می‌توان به مسجدجامع شادباد مشایخ، باغ خانه شناس، پارک ائل‌گلی و پارک باغلارباغی اشاره کرد. این جاذبه‌ها کمتر از ۵ کیلومتر تا قبرستان پینه شلوار فاصله دارند. بهترین زمان بازدید از گورستان پینه شلوار فصل بهار و تابستان است؛ چراکه این گورستان در نزدیکی دامنه‌های کوه سهند قرار گرفته است و در بهار و تابستان، آب‌وهوایی خنک و دلپذیر دارد.

برای رزرو هتل های تبریز همین الان و طی کمترین زمان اقدام کنید.

جنگل ارسباران تبریز

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، ۴۶ کیلومتری کلیبر، منطقه حفاظت‌شده ارسباران (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۲۲۰ کیلومتر (۴ ساعت رانندگی)

یکی از زیباترین جنگل‌های ایران، یعنی جنگل ارسباران، در نزدیکی تبریز قرار دارد. این جنگل با ۱۳۰ هزار هکتار، در لیست ذخیره‌گاه‌های زیست‌ کره سازمان یونسکو ثبت شده است. اگر قصد دارید از جنگل ارسباران دیدن کنید، پیشنهاد می‌دهیم در فصل بهار و تابستان راهی این جنگل شگفت‌انگیز شوید؛ همچنین در برخی از بازه‌های زمانی، ابرها در جنگل ارسباران تا نزدیکی زمین و ‌‌‌‌درختان سر‌به‌فلک‌کشیده پایین می‌آیند و صحنه‌های چشم‌نوازی به وجود می‌آورند.

جنگل ارسباران پارکی ملی محسوب می‌شود. در این پارک، گونه‌های گیاهی متنوع و درختانی چون بلوط، زبان‌گنجشک، گیلاس وحشی، انار وحشی، گلابی وحشی و سیب وحشی وجود دارد؛ علاوه‌بر این، حیوانات مختلفی شامل ۲۲ گونه ماهی، ۳۸ گونه خزنده، ۴۸ گونه پستاندار و۲۲۰ گونه پرنده در جنگل ارسباران دیده می‌شود. از جاذبه‌های گردشگری نزدیک جنگل ارسباران می‌توان به مجتمع تفریحی و آب‌درمانی متاللی و قلعه بابک خرمدین اشاره کرد.

سد امند

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده تبریز - شبستر، جاده سد امند (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۲۵ کیلومتر (۴۵ دقیقه رانندگی)

سد امند تفرجگاهی گردشگری است که در شمال غربی تبریز و نزدیک روستای امند قرار دارد؛ همچنین، این سد در سال ١٣٦٨ بر رودخانه شیخ احداث شده است. اگر قصد دارید از سد امند و جاذبه‌های این مجموعه گردشگری دیدن کنید، توصیه می‌کنیم نیمه اول سال را برای بازدید انتخاب کنید؛ چراکه هوای سد امند در نیمه دوم سال بسیار سرد می‌شود.

اطراف سد امند چشم‌اندازهای طبیعی و زیبایی وجود دارد که برای عکاسی مناسب هستند؛ همچنین، در دهکده سلامت و تفرجگاه گردشگری امند امکانات رفاهی مناسبی تعبیه شده است که عموم مردم می‌توانند از این امکانات استفاده کنند. در نزدیکی مجموعه امند، ویلاها و اقامتگاه‌های متعددی دیده می‌شود.

با مراجعه به مجموعه تفریحی سد امند، می‌توانید در آلاچیق‌های مجموعه استراحت کنید؛ در دهکده سنتی عشایر و رستوران‌های این تفرجگاه، انواع غذاهای سنتی آذربایجان شرقی را سفارش دهید؛ در فعالیت‌های تفریحی همچون اسکی روی آب، قایق‌رانی و جت‌اسکی شرکت کنید و در دریاچه سد امند، حوضچه‌های پرورش ماهی کپور را ببینید؛ همچنین در این مجموعه، امکانات ورزشی و تفریحی، مثل زمین گلف، زمین تنیس، باشگاه سوارکاری، زمین فوتبال چمن و مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، وجود دارد.

روستا زنوزق تبریز

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، بخش مرکزی شهرستان مرند (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۰۰ کیلومتر (۱ ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی)

روستای زنوزق در شمال غربی تبریز قرار دارد و به‌واسطه داشتن معماری پلکانی و آب‌هوای خوش، معروف است. این روستا بین مردم محلی به زنوز داغ، به معنی شهر چشمه‌های پای کوه، معروف است؛ همچنین در گذر زمان، زنوز داغ به شکل‌های عامیانه‌ای مثل زنوزاخ، زنوزاغ و زنوزق تلفظ شده است. روستای زنوزق ۴ محله با نام‌های سیدی، بدیر، کوده لر شناخ و آقابابا دارد.

معماری خانه‌های روستای زنوزق شبیه سبک معماری بناهای ماسوله است و پشت‌بام هر خانه، حیاط خانه دیگر محسوب می‌شود؛ همچنین، رنگ سرخ خانه‌های روستای زنوزق بافتی شبیه روستای ابیانه اصفهان ایجاد کرده است. این روستا سنگ‌فرشی مرتب دارد و فضای آن برای پیاده‌روی ایدئال است؛ علاوه‌بر این، اطراف روستای زنوزق باغ‌های رنگارنگ میوه وجود دارد که می‌توانید از این باغ‌ها، محصولات محلی و میوه‌های تازه بخرید.

از جاذبه‌های گردشگری نزدیک روستای زنوزق می‌توان به ییلاق ماهار، آبشار دامجی قیه، قلعه زنوزق و چشمه کلیستر اشاره کرد. بهترین زمان بازدید از روستای زنوزق و جاذبه‌های اطراف آن فصل بهار و تابستان است.

برای اینکه سفری بی‌دغدغه داشته باشید می‌توانید خرید بلیط هواپیما تبریز را از سایت بوکینگ انجام دهید.

منطقه حفاظت ‌شده سهند

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده روستای کندوان (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۶۰ کیلومتر (۱ ساعت و ۴۵ دقیقه رانندگی)

منطقه حفاظت ‌شده سهند با ۶۰ هزار هکتار وسعت، در کوهستان‌های مرتفع سهند و جنوب تبریز قرار دارد. ارتفاع نقاط مختلف این منطقه از ۱٬۵۰۰ تا ۳٬۴۰۰ متر از سطح دریا متغیر است؛ همچنین پوشش گیاهی منطقه حفاظت‌شده سهند بسیار سرسبز است؛ زیرا در این منطقه، ۷ رودخانه دائمی به نام‌های لیقوان، قلعه چای، چوان چای، گنبر چای، زینجناب، کندوان و ملا حیدر چای جریان دارد.

منطقه حفاظت‌شده سهند ۱۵۶ گونه گیاهی دارد؛ همچنین ارتفاعات این منطقه، زیستگاه حیواناتی چون عقاب طلایی، خرس قهوه‌ای، گرگ، روباه، قوچ، کرکس، میش، گربه وحشی، بلدرچین و پلنگ است.

کلیسا سنت استپانوس

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، ۱۷ کیلومتری غرب شهر مرزی جلفا، جاده جلفا - پلدشت (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۲۳۵ کیلومتر (۳ ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی)

کلیسا سنت استپانوس میان کوه‌ها و در منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان قرار دارد. این کلیسا در فهرست میراث جهانی یونسکو و همچنین در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کلیسای سنت استپانوس دومین کلیسای مهم ارامنه در ایران شناخته می‌شود و طرفداران زیادی بین افراد مسیحی‌ دارد؛ همچنین، نام کلیسای سنت استپانوس از نام یکی از حواریون حضرت مسیح، یعنی سنت استفان (سنت استپانوس)، گرفته شده است.

ارمنی‌ها یک روز در سال (از اول تا چهارده مرداد مصادف با مرگ یکی از حوارین مسیحی) برای برگزاری مراسمی خاص و عبادت، به کلیسای سنت استپانوس مراجعه می‌کنند. در گذشته، هنرمندان، مورخان و فیلسوفان مسیحی بسیاری در این کلیسا گرد هم می‌آمدند و با یکدیگر تعامل می‌کردند.

کلیسا سنت استپانوس معماری جذابی دارد و سبک معماری آن ترکیبی از معماری اشکانی، اورارتویی و رومی است. بنای این کلیسا به شکل استوانه احداث شده است و گنبد مخروطی ۱۶ ضلعی دارد؛ علاوه‌بر این، کلیسای سنت استپانوس میان حصاری سنگی قرار گرفته و با ۷ برج نگهبانی احاطه شده است. دیوارهای داخلی کلیسا به نقاشی‌های زیبایی مزین شده‌اند. از امکانات کلیسای سنت استپانوس می‌توان به فروشگاه صنایع‌دستی، سرویس ‌بهداشتی و پارکینگ اشاره کرد.

بنای کلیسای سنت استپانوس در دل کوه و طبیعتی سرسبز جای گرفته است؛ ازاین‌رو، چشم‌انداز زیبایی برای عکاسی دارد؛ همچنین در نزدیکی این کلیسا، جاذبه‌های گردشگری دیگری همچون کلیسای گودرک مقدس، سنگ آسیاب خرابه و کلیسای چوپان دیده می‌شود که می‌توانید در ۱ روز از آن‌ها دیدن کنید.

قلعه هلاکوخان

• آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان اسکو، جزیره اسلامی، جاده ایلخچی، جاده خورخورا (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۷۵ کیلومتر (۱ ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی)

قلعه هلاکوخان (هولاکوخان) در شرق دریاچه‌ ارومیه، جنوب غربی تبریز و در نزدیکی روستای آق‌گنبد قرار دارد. این قلعه تاریخی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری نزدیک تبریز است که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است؛ همچنین براساس یافته‌های باستان‌شناسان، قلعه هلاکوخان به دوران حکومت ساسانیان، تا سده‌های میانه بعد از اسلام، تعلق دارد. این قلعه جزو اقامتگاه‌های تابستانی هلاکوخان (اولین فرمانروای ایلخانیان) بوده است؛ ازاین‌رو به آن قلعه هلاکوخان می‌گویند.

قلعه هلاکوخان در ارتفاعات کوه قرار دارد و از ۳ طرف با پرتگاه‌هایی عمیق احاطه شده است. از این قلعه در گذشته به‌عنوان مکانی امن برای اقامت حاکمان و جنگجویان استفاده می‌شد؛ همچنین، بنای قلعه هلاکوخان مستحکم است و دیوارهای آن از سنگ‌های سختی ساخته شده‌اند.

آب‌انبارهای قدیمی متعددی در مسیر قلعه هلاکوخان دیده می‌شوند که در گذشته، آب قلعه را تامین می‌کردند؛ علاوه‌بر این، در نزدیکی این قلعه جاذبه‌های دیگری، ازجمله کوه دالامپر و دریاچه ارومیه، وجود دارد که گردشگران می‌توانند از آن‌ها بازدید کنند. بهترین زمان بازدید از قلعه هلاکوخان و جاذبه‌های اطراف آن فصل بهار است؛ زیرا در این فصل، مسیر حرکت به‌سوی قلعه مملو از گل‌های شقایق می‌شود و شرایط آب‌و‌هوایی منطقه خنک و مطبوع است.

کابین عینالی (عون بن علی)

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، اتوبان پاسداران (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۵ کیلومتر (۲۰ دقیقه رانندگی)

یکی از محبوب‌ترین و هیجان‌انگیز‌ترین جاذبه‌های گردشگری تبریز، کوه عینالی است که در شرق این شهر قرار دارد. در این کوه علاوه‌بر کوه‌نوردی، می‌توانید تله‌کابین سوار شوید و از ارتفاع، مناظر زیبای شهر را تماشا کنید. این تله‌کابین، طولانی‌ترین و پرشیب‌ترین تله‌کابین ایران است.

تله‌کابین عینالی درحال‌حاضر ۲ ایستگاه دارد و اختلاف ارتفاع این ۲ ایستگاه، ۲۴۰ متر است. در ایستگاه اول این تله‌کابین، امکاناتی مثل بوفه، نمازخانه و کافی‌شاپ وجود دارد؛ همچنین، در ایستگاه دوم علاوه‌بر امکانات ایستگاه اول، ۱ سالن فرهنگی، مجموعه خدماتی و سرویس‌های بهداشتی دیده می‌شود.

از جاذبه‌های مجموعه عینالی می‌توان به بقعه عون بن علی، تندیس استاد شهریار، دریاچه داغ گولی و منطقه صخره‌ای اشاره کرد؛ همچنین، کارتینگ و زیپ‌لاین ازجمله سایر تفریحاتی مجموعه عینالی هستند. بهترین زمان بازدید از مجموعه عینالی و شرکت در تفریحات متنوع آن، فصل تابستان است؛ چراکه دمای هوا در ارتفاعات عینالی نسبت به دمای هوای تبریز کمتر است.

روستای چراغیل

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، کمربندی سردرود، جاده ایلخچی، آذرشهر، جاده مجارشین (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۸۰ کیلومتر (۱ ساعت و ۴۰ دقیقه رانندگی)

روستای چراغیل در جنوب غربی تبریز و در نزدیکی آذرشهر قرار دارد و به‌واسطه داشتن طبیعت زیبا مشهور شده است. رودخانه فصلی آذرشهر از میان این روستا عبور می‌کند و بر سرسبزی روستا و مناطق اطراف آن افزوده ‌است. روستای چراغیل در فصل‌های مختلف سال دیدنی است؛ اما پیشنهاد می‌دهیم برای تفریح و گشت‌و‌گذار، در بهار یا تابستان که شرایط آب‌و‌هوایی منطقه مساعد است، راهی این روستا شوید.

چندین جاذبه تاریخی در روستای چراغیل وجود دارد که مشهورترین این جاذبه‌ها مسجدسنگی است. درهای ورودی و نورگیرهای این مسجد در دل کوه‌ سهند حفاری شده است؛ همچنین، ساکنان روستا معتقدند که این مسجد بیش از ۵۰۰ سال عمر دارد. ارتفاع سقف این مسجد ۲ متر و ۲۰ سانتی‌متر است و با ۲ ستون سنگی بزرگ نگه داشته شده است.

از جاذبه‌های روستای چراغیل می‌توان به خانه‌های روستا اشاره کرد که قدمت برخی از این خانه‌ها به هزاره‌ قبل از میلاد می‌رسد. این خانه‌ها سنگی هستند و به‌طور طبیعی شکل گرفته‌اند. بهترین بازه زمانی برای بازدید از روستای چراغیل و طبیعت اطراف آن، فصل بهار است.

منطقه حفاظت ‌شده میشوداغ

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده مرند، روستای صوفیان، جاده صوفیان - شبستر، جاده شبستر - دریان (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۸۰ کیلومتر (۱ ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی)

منطقه حفاظت‌شده میشوداغ در شمال غربی تبریز و در حدفاصل جلگه شبستر و دشت مرند قرار دارد. در نزدیکی این منطقه، رودخانه‌های دائمی در دشت‌های اطراف جریان دارند که از دامنه‌های کوه‌های میشوداغ سرچشمه می‌گیرند؛ علاوه‌بر این، در منطقه میشوداغ، باغات طبیعی سرسبزی وجود دارند که بر زیبایی‌های منطقه افزوده‌اند.

پوشش گیاهی منطقه حفاظت‌شده میشوداغ متنوع است و بیشتر از ۳۸۵ گونه گیاه در این منطقه وجود دارد؛ همچنین در منطقه میشوداغ، می‌توانید گونه‌های مختلف جانوری مانند انواع کبک، انواع مارهای شنی، انواع لاک‌پشت، خفاش، عقاب، گرگ، سمور و روباه را مشاهده کنید.

در فاصله کوتاهی از منطقه حفاظت‌شده میشوداغ، پارک ملی دریاچه ارومیه، آبشار پیر بالا، پناهگاه حیات‌وحش کیامکی، منطقه شکارممنوع یکانات و منطقه حفاظت‌شده مرکان قرار دارد؛ علاوه‌بر این، در نزدیکی قله میشوداغ، پیست اسكی دیده می‌شود. این پیست برای شرکت در تفریحات زمستانی، ایدئال است.

رصدخانه مراغه

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، کمربندی مراغه، بلوار ولی‌عصر، خیابان رصدخانه (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۴۰ کیلومتر (۲ ساعت و ۱۵ دقیقه)

رصدخانه مراغه از آثار ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران و همچنین از معروف‌ترین رصدخانه های ایران است. این رصدخانه، در جنوب تبریز و در غرب مراغه قرار دارد و به‌عنوان نخستین رصدخانه دنیا شناخته می‌شود. اهمیت این رصدخانه در جهان به‌اندازه‌ای است که سازمان جهانی یونسکو، سال ۲۰۰۹ را به‌عنوان رصدخانه مراغه نام‌گذاری کرد.

رصدخانه مراغه در قرن هفتم هجری قمری و در دوران ایلخانیان توسط خواجه نصیرالدین طوسی احداث شد. این جاذبه در زمان حکومت هلاکوخان، کهن‌ترین پایگاه علمی جهان اسلام و جزو مهم‌ترین مراکز تجمع دانشمندان بود. از مشهورترین شخصیت‌های علمی که در رصدخانه مراغه فعالیت می‌کردند، می‌توان به محی‌الدین مغربی، قطب‌الدین فخرالدین مراغی و قطب‌الدین شیرازی اشاره کرد.

رصدخانه مراغه در مدت ۱۵ سال ساخته شد و در این مدت، ابزارهای محاسباتی نجوم و کتاب‌های علمی متعددی در این رصدخانه جمع‌آوری شد. در آن دوران، تعداد کتب خطی در کتابخانه این مجموعه بیشتر از ۴۰۰ هزار کتاب بود. رصدخانه مراغه تا زمان سلطنت محمد خدابنده فعالیت داشت و بعد از آن روبه‌زوال رفت.

ساختمان رصدخانه مراغه، برج مرکزی استوانه‌ای‌شکلی دارد و داخل این برج راهرویی با ۶ اتاق دیده می‌شود. در گذر زمان، سبک معماری این بنا الگوی ساخت دیگر رصدخانه‌ها در دنیا قرار گرفت. با بازدید از این رصدخانه، می‌توانید با دنیای نجوم و معماری رصدخانه‌های ایرانی آشنا شوید؛ همچنین، در نزدیکی رصدخانه مراغه جاذبه‌هایی چون کلیسای هوانس و خانه اشرف‌الملوک نبئی‌وند قرار دارند. بازدید از این مراکز گردشگری خالی از لطف نیست.

کلیسای هوانس

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه، خیابان امام خمینی، خیابان دربند کلیسا (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۳۵ کیلومتر (۲ ساعت و ۱۵ دقیقه)

کلیسای هوانس یا کلیسای سن هوهانس از کلیساهای تاریخی ایران است که در مراغه و جنوب تبریز قرار دارد. این کلیسا در سال ۱۸۴۰ میلادی توسط سردار سامسون‌خان (سردار روسی ارتش ایران در دوران جنگ‌های روس و ایران) ساخته شد؛ پس از گذشت ۱۰۰ سال از ساخت کلیسای هوانس، بخش‌های زیادی از این بنا در زلزله‌ای شدید آسیب دید؛ اما در گذر زمان، این بنا موردمرمت و بازسازی قرار گرفت و در سال ۱۳۴۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

نام کلیسای هوانس از نام یکی از حواریون مسیح الهام گرفته شده و این نام در دوران ایلخانیان بسیار پررونق بوده است؛ همچنین در گذشته، این کلیسا پایگاه ارامنه کاتولیک بود؛ اما درحال‌حاضر از این بنا استفاده‌ خاصی نمی‌شود.

کلیسای هوانس پلانی مستطیل‌شکل و ۳ بخش مهم دارد. این ۳ بخش مهم عبارت‌اند از: مدرسه، مکان اسکان اسقف اعظم و محلی برای روشن کردن شمع؛ علاوه‌بر این، ناقوس این کلیسا در سردر گنبدی‌شکل ورودی نصب شده است. هرکدام از بخش‌های داخلی کلیسای هوانس، گنبدی مجزا دارند؛ همچنین، داخل گنبدها به‌شکل چشم‌نوازی مزین شده‌اند.

مراکز گردشگری تاریخی و مسیرهای پیاده‌روی و کوهنوردی بسیاری اطراف کلیسای هوانس دیده می‌شود که پس از بازدید از کلیسا، می‌توانید در این مناطق گشت‌و‌گذار کنید؛ ازجمله جاذبه‌های نزدیک کلیسای هوانس، می‌توان به گنبد سرخ مراغه و گنبد کبود مراغه اشاره کرد. بهترین زمان بازدید از این کلیسا فصل بهار و تابستان است.

گنبد سرخ مراغه

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه، خیابان آقالار، خیابان ارجمندی، پارک گنبد سرخ (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۴۰ کیلومتر (۲ ساعت و ۲۰ دقیقه رانندگی)

گنبد سرخ مراغه از جاذبه‌های مشهور استان آذربایجان شرقی است که در شهر مراغه و جنوب تبریز قرار دارد. این گنبد در سال ۵۴۲ هجری قمری توسط بنی بکر محمد ساخته شد و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برخی از مورخان، سبک معماری گنبد سرخ مراغه را به سبک آذری و پیشگام معماری نوین در گنبدهای آذربایجان نسبت داده‌اند؛ علاوه‌بر این، برای اولین‌بار، در معماری این بنا تلفیق آجر با کاشی لعابدار به کار گرفته شده است.

بنای اصلی گنبد سرخ مراغه از ۱ سردابه و اتاق تشکیل شده است که در زیر اتاق، سکویی سنگی دیده می‌شود. برای تزیین این گنبد باشکوه، از آجرهای سرخ‌رنگ و کاشی‌های فیروزه‌ای استفاده شده است؛ همچنین، در کتیبه‌های گرداگرد گنبد، اطلاعاتی درباره ساخت این بنا و آیاتی از قرآن دیده می‌شود.

گنبد سرخ مراغه در فاصله کمی از جاذبه‌هایی چون مقبره آقالار و موزه سنگ‌نگاره‌ها قرار گرفته است؛ ازاین‌رو، می‌توانید در ۱ روز از چندین جاذبه دیدن کنید.

معبد مهر ورجوی

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه، جاده دانشکده پرستاری و مامایی، جاده باغ ورجوی، جاده روستای چایباغی، جاده معبد مهر (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۵۰ کیلومتر (۲ ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی)

معبد مهر ورجوی در جنوب تبریز و جنوب روستای ورجوی مراغه قرار دارد. این معبد، در گذشته محل برگزاری آیین مهرپرستی و پرستش خورشید بوده و نیایشگاهی زیرزمینی است. قدمت معبد به دوران اشکانیان می‌رسد و در آن زمان، از باشکوه‌ترین بناهای باستانی محسوب می‌شده است. در مجموعه این معبد، بخش‌هایی چون چله‌خانه، قبرستان و اصطبل وجود داشته‌ است. قسمت‌هایی از معبد مهر ورجوی، در گذر زمان زیر خاک مدفون شده‌اند؛ بااین‌حال، این بنای تاریخی و ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معماری معبد مهر ورجوی از نوع صخره‌ای است و داخل این معبد ۴ اتاق گنبددار وجود دارد؛ همچنین، در سقف این اتاق‌ها نورگیرهایی دیده می‌شود. فضای داخل معبد مهر حدود ۳۸ متر است؛ علاوه‌بر این، بر دیواره‌های این معبد آیات قرآن دیده می‌شود که مورخان اعتقاد دارند این حجاری‌ها در دوران ایلخانی به معبد اضافه شده است. در قرن هشتم هجری قمری، صوفیان و پیروان شیخ صفی‌الدین اردبیلی از این بنا استفاده می‌کردند.

جاذبه‌هایی در نزدیکی معبد مهر ورجوی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید؛ ازجمله این جاذبه‌ها می‌توان به رودخانه صوفی چای، چشمه شورسو چایباغی، آبشار گور داغ و چشمه ساری سو اشاره کرد.

پل لیلان

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، میاندوآب، اتوبان ستارخان، جاده محمودآباد (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۶۵ کیلومتر (۲ ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی)

پل تاریخی لیلان بر رودخانه لیلان چای و در جنوب تبریز و شهر لیلان قرار دارد. رودخانه لیلان چای باعث حاصلخیزی و سرسبزی منطقه می‌شود. درحال‌حاضر این پل تاریخی مسیر ارتباطی بین روستاهای محسن‌آباد، فتح‌الله کندی و شهر لیلان است. براساس نظرات برخی از مورخان، قدمت پل لیلان به دوران ایلخانیان و براساس برخی نظرات دیگر، به دوران صفوی بازمی‌گردد؛ همچنین، این پل در گذشته مسیری برای عبور از تخت سلیمان به شهر مراغه بوده است.

پل لیلان ۳ دهانه هم‌اندازه دارد و مصالح آن از جنس سنگ‌های تراش‌خورده و آجر است. در سمت شرقی پل، سد موج‌شکن به‌شکل مثلث وجود دارد و در سمت غربی این پل، ۳ پشت‌بند نیم‌دایره‌ای احداث شده است. درحال‌حاضر در نزدیکی پل لیلان، پلی جدید ساخته شده است که به‌عنوان پشتیبان پل تاریخی لیلان عمل می‌کند.

در فاصله کمی از پل لیلان جاذبه‌های دیگری مانند منطقه گردشگری شورسو و چشمه آب معدنی آرپا دره سی وجود دارند و می‌توانید از آن‌ها هم دیدن کنید. اغلب این جاذبه‌ها در شهرستان ملکان قرار دارند.

کویر قوم تپه

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان شبستر، روستای قوم تپه (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۴۰ کیلومتر (۴۵ دقیقه رانندگی)

کویری در نزدیکی شمال غربی تبریز (یکی از شهرهای سردسیر ایران) وجود دارد که به آن قوم تپه می‌گویند. این کویر، جزو کویرهای کوچک محسوب می‌شود و فقط ۶ کیلومتر مساحت دارد؛ کویر قوم تپه از بکرترین مکان‌های اطراف تبریز است که می‌توانید با سفر به آن، شاهد آسمانی پرستاره باشید.

یکی از جذابیت‌های کویر قوم تپه، ایستادن در مرکز کویر و تماشای چشم‌انداز کوه‌های برفی تبریز است؛ علاوه‌بر این، می‌توانید بر تپه‌های شنی این کویر بنشینید و غروب خورشید را تماشا کنید. حتما پیش از سفر به کویر قوم تپه، حافظه دوربین خود را خالی کنید تا بتوانید از منظره‌های جذاب این محدوده عکاسی کنید.

ازجمله جاذبه‌های گردشگری که کمتر از ۳۰ کیلومتر تا کویر قوم تپه فاصله دارند، می‌توان به چشمه خوجاخانی، مجتمع گردشگری امند و آبشار سرکند دیزج اشاره کرد.

روستا و دره لیقوان

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده تبریز - زنجان، جاده لیقوان (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۴۵ کیلومتر (۱ ساعت رانندگی)

روستای لیقوان در دامنه کوه‌های سهند و جنوب شرقی تبریز قرار گرفته است و جزو مقاصد تابستانی محبوب اطراف تبریز محسوب می‌شود. در شرق این روستا، دره زیبا و خوش‌آب‌وهوای لیقوان دیده می‌شود. از این دره، رودخانه لیقوان عبور می‌کند که منبع تامین آب شرب روستای لیقوان و دیگر روستاهای منطقه است. منطقه لیقوان به‌واسطه پنیر لیقوان شناخته می‌شود و درصورت سفر به روستای لیقوان، پیشنهاد می‌دهیم حتما این پنیر را تهیه و مصرف کنید.

گردشگران به روستای لیقوان لقب دره بهشت داده‌اند و مردم بومی هم این روستا را با نام لیوان یا لوان می‌شناسند؛ همچنین، دره لیقوان جزو محبوب‌ترین مناطق اتراق عشایر آذربایجان شرقی است. خانه‌های روستای لیقوان به‌صورت پلکانی ساخته ‌شده‌اند. زمین‌های کشاورزی متعددی اطراف این روستا وجود دارند که مردم محلی روی آن‌ها کار می‌کنند. از صنایع‌دستی موجود در روستای لیقوان می‌توان ظروف سفالی، لباس‌های سنتی، قالیچه و گلیم را نام برد.

از جاذبه‌های روستای لیقوان می‌توان به عمارت سنگی لیقوان، رودخانه چای، حمام قدیمی قیز قلعه سی، قبرستان تاریخی روستا، خانه احتشام، چشمه آب‌گرم ایستی سو و پل حاج سالار لیقوان اشاره کرد. در نزدیکی این روستا، چندین هتل و اقامتگاه هم دیده می‌شود که می‌توانید شب را در یکی از آن‌ها سپری کنید.

کوه های رنگی آلاداغ لار

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده تبریز - اهر (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۵۵ کیلومتر (۵۰ دقیقه رانندگی)

کوه های آلاداغ لار مجموعه‌ای از تپه‌ها و کوه‌های رنگی هستند که در شمال شرقی تبریز و در نزدیکی زنجان قرار دارند. تعداد کوه‌های شبیه به کوه های آلاداغ لار در دنیا بسیار کم است؛ ازاین‌رو، این جاذبه جزو محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری نزدیک تبریز محسوب می‌شود. در کوه‌های زیبا و حیرت‌انگیز آلاداغ لار، طیف وسیعی از رنگ‌ها مانند نارنجی، زرد، سفید، قرمز، آبی و سبز دیده می‌شود. عواملی چون وجود حوضچه‌های مملو از رسوب آهن و ترکیب مواد معدنی مختلف باعث ایجاد چنین رنگ‌هایی شده‌اند.

قدمت کوه های آلاداغ لار به حدود ۱۵ میلیون سال می‌رسد. اگر قصد دارید از این جاذبه دیدن کنید، پیشنهاد می‌دهیم فصل بهار یا تابستان را برای سفر انتخاب کنید؛ زیرا در این فصل‌ها، علاوه‌بر شرایط مساعد آب‌و‌هوایی، انعکاس نور خورشید بر کوه‌های رنگی آلاداغ لار بیشتر است؛ ازاین‌رو، در بهار و تابستان، مناظر تماشایی خوبی ایجاد می‌شود که برای عکاسی بسیار جذاب است.

چندین جاذبه در نزدیکی کوه های آلاداغ لار وجود دارد؛ ازجمله این جاذبه‌ها می‌توان به قلعه لک‌لک‌ها، قلعه بهستان و روستای علم کندی اشاره کرد. در نزدیکی کوه‌ های آلاداغ لار، امکانات رفاهی خاصی وجود ندارد؛ ازاین‌رو، توصیه می‌کنیم وسایل موردنیاز و خوراکی همراه داشته باشید.

دره سعید آباد

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جنوب شرقی تبریز، جاده هریس، روستای سعیدآباد (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۳۰ کیلومتر (۴۵ دقیقه رانندگی)

دره سعید آباد از مشهورترین ییلاق‌های نزدیک تبریز است و در جنوب شرقی این شهر قرار دارد. در این دره، رودخانه سید آوا چای جاری است که بر سرسبزی محدوده افزوده است. اگر قصد دارید راهی دره سعیدآباد شوید، پیشنهاد می‌دهیم در بهار یا تابستان به این منطقه سفر کنید؛ چراکه در این بازه‌های زمانی، باغ‌های میوه و کشتزارهای دره سعید آباد مملو از میوه و شکوفه‌های رنگارنگ می‌شوند.

اگر علاوه‌بر طبیعت‌گردی به بازدید از آثار تاریخی علاقه‌مند هستید، می‌توانید در دره سعید آباد از جاذبه‌هایی چون پل قدیمی سعید آباد یا پل شیخ دیدن کنید. این پل در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و قدمت آن به دوران صفوی بازمی‌گردد. از دیگر آثار تاریخی اطراف دره سعید آباد می‌توان به کاروان‌سراهای تاریخی قدمگاه و حاج آبابا اشاره کرد.

در نزدیکی دره سعید آباد جاذبه‌های معروفی وجود دارند که در سفر کوتاه خود می‌توانید با صرف زمان کمی، از دره سعید آباد به این جاذبه‌ها هم دسترسی پیدا کنید؛ ازجمله این جاذبه‌ها عبارت‌اند از: آبشار عینالی تبریز، پارک بزرگ ربع رشیدی و تله‌کابین عینالی.

قلعه جوشین

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده ورزقان - خاروانا، روستای جوشین (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۳۰ کیلومتر (۲ ساعت رانندگی)

قلعه جوشین از جاذبه‌های گردشگری محبوب نزدیک تبریز است و در منطقه تاریخی دیزمار ارسباران و شمال تبریز قرار دارد. این قلعه بر قله‌ بلند کوه پیر سقا و در کوهستان‌هایی مرتفع قرار دارد. قدمت این قلعه، براساس سفال‌های کشف‌شده در آن، به حدود هزاره اول قبل از میلاد بازمی‌گردد؛ همچنین، باستان‌شناسان این بنا را به‌عنوان یکی از قلعه‌های بابک خرمدین می‌شناسند.

قلعه جوشین در ارتفاعات قرار گرفته است؛ ازاین‌رو، بازدید از این قلعه به نیروی بدنی، مهارت و تجیزات کوهنوردی نیاز دارد. برای صعود به این قلعه، باید از مسیری باریک در کوهستان عبور کنید. با رسیدن به قلعه، با اتاق‌هایی ساخته‌شده از ملاط گچ و سنگ روبه‌رو می‌شوید. در دامنه‌های اطراف قلعه، حوضچه‌های ذخیره آب وجود دارد؛ همچنین ۲ برج دیده‌بانی در ۲ طرف قلعه جوشین دیده می‌شود. گودال‌های کوچک گرداگرد قلعه در گذشته، محل روشن کردن مشعل بوده‌ است.

امکانات خاصی در اطراف قلعه جوشین وجود ندارد؛ اما در فاصله کمی از این قلعه، روستایی به همین نام دیده می‌شود که می‌توانید برای استفاده از سرویس بهداشتی، رزرو اتاق در اقامتگاه و سفارش غذا از غذاخوری، به این روستا مراجعه کنید.

روستای شیران

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده هریس، جاده مشکین شهر، جاده شیران (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۲۰۰ کیلومتر (۳ ساعت رانندگی)

روستای شیران از زیباترین و مشهورترین جاذبه‌های طبیعی نزدیک تبریز است و در شمال شرقی این شهر قرار دارد. در فصل بهار و تابستان، زیبایی این روستا دوچندان می‌شود؛ چراکه در این فصل، رودهای بسیاری در دره‌های اطراف روستای شیران جاری و آبشارهای میان صخره‌ها پرآب می‌شود.

کوه‌های اطراف روستای شیران پوشش گیاهی و جانوری متنوعی دارد و دشت‌های حوالی این روستا مکانی برای ییلاق عشایر محسوب می‌شود. گردشگران معمولا در بهار و تابستان راهی روستای شیران می‌شوند؛ چراکه در این بازه‌های زمانی، طبیعت روستا بسیار دیدنی و آب‌و‌هوای محدوده، دل‌انگیز است.

از جاذبه‌های نزدیک روستای شیران می‌توان به آبشارهای گوران دربندی، میس دی قالاسی و ساری بره اشاره کرد. آبشار شیران مشهورترین جاذبه اطراف روستای شیران است که در شمال این روستا قرار دارد. این آبشار ۱۲ متر ارتفاع دارد و حوضچه پایین آن برای آبتنی، ایدئال است.

پشتاب

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، ۵۰ کیلومتری شمال شرقی اهر، ۱۲ کیلومتری هوراند، روستای پشتاب (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۷۰ کیلومتر (۲ ساعت و ۳۰ دقیقه)

قلعه پشتاب در شمال شرقی تبریز قرار دارد و یکی از آثار تاریخی دوران اشکانیان در استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود. این قلعه، بالای کوهی صخره‌ای قرار دارد و در گذشته کارکرد نظامی داشته است. دورتادور قلعه پشتاب پرتگاه‌های مرتفعی دیده می‌شود که در گذشته دسترسی دشمن به قلعه را دشوار می‌کرد. تنها راه ورود به قلعه پشتاب، معبری با ۲۲۰ پله در شمال این بنا است.

آثار تاریخی متعددی مربوط به دوره‌های اشکانی و ساسانی در قلعه پشتاب کشف شده است؛ همچنین در این قلعه، سفال‌های مربوط به میانه قرون اسلامی وجود دارد. در شمال قلعه پشتاب، تعدادی آب‌انبار دیده می‌شود. اگر به بالای این قلعه صعود کنید، می‌توانید به چشم‌انداز جذابی از طبیعت اطراف و جنگل‌هایی پراکنده دید داشته باشید. بهترین زمان بازدید از قلعه پشتاب، فصل بهار و تابستان است.

مسیر دسترسی به قلعه پشتاب برای کوهنوردان ساده است؛ اما این مسیر برای افراد عادی دشوار است و به‌سادگی و بدون تجهیزات کوهنوردی، نمی‌توان از آن عبور کرد؛ ازاین‌رو، اگر قصد صعود به قلعه پشتاب را دارید، بهتر است با راهنمایی کاربلد همراه شوید. در مسیر دسترسی به قلعه، آلاچیق‌هایی برای استراحت وجود دارد که می‌توانید در آن‌ها خستگی‌تان را رفع کنید.

قلعه ضحاک

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده تبریز - زنجان، روستای علی‌آباد علیا، روستای عربلو (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۴۰ کیلومتر (۲ ساعت و ۱۵ دقیقه)

قلعه ضحاک در جنوب شرقی تبریز قرار دارد و با نام «نارین قلعه» نیز شناخته می‌شود. شکوه و عظمت این اثر باستانی هم‌زمان با دوران اشکانیان و ساسانیان بوده است. قلعه ضحاک در دسته قلعه‌های موسوم به قلعه دختر قرار دارد.

باتوجه‌به المان‌های باقی‌مانده در قلعه ضحاک و سبک معماری این جاذبه، بسیاری از مورخان اعتقاد دارند که قلعه ضحاک در گذشته، یکی از پرستشگاه‌های الهه آناهیتا بوده است؛ همچنین برخی از کارشناسان، این قلعه را به‌عنوان بخشی از دژ‌ نظامی وسیعی در دوران اشکانی می‌شناسند.

طریقه ساخت طاق‌های قلعه ضحاک، نشان‌دهنده معماری اشکانیان و بقایای برج‌های این قلعه، نشان‌دهنده معماری ساسانیان است؛ البته، سفال‌هایی در این قلعه کشف شده‌اند که براساس نظر باستان‌شناسان، قدمت آن‌ها به قرن ششم و هفتم هجری قمری بازمی‌گردد؛ یعنی از این بنا در دوران اسماعیلیه نیز استفاده می‌شده است.

با بالا رفتن از قلعه ضحاک، به طبیعتی زیبا و ۲ رودخانه از ۸ رودخانه معروف قرانقو و شورچاي در منطقه هشترود، دید خواهید داشت. این قلعه در ارتفاع قرار دارد و برای بازدید از آن، به کفش و لباس راحت و تجهیزات نیاز دارید.

قلعه بابک

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، ۳ کیلومتری جنوب غربی کلیبر (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۹۰ کیلومتر (۳ ساعت و ۱۰ دقیقه)

قلعه بابک، معروف به دژ بابک، از جاذبه‌های دیدنی نزدیک تبریز است و در شمال شرقی این شهر قرار دارد. قلعه بابک بر فراز کوهی با ارتفاع ۲٬۷۰۰ متر قرار گرفته است.  برای صعود به این کوه، به تجهیزات مناسب احتیاج دارید. باستان‌شناسان قدمت این قلعه باشکوه را مربوط به دوره ساسانیان و اشکانیان می‌دانند. ازآنجاکه این قلعه در گذشته محل سکونت بابک خرمدین (رهبر جنبش علیه خلافت عباسی) بوده است، قلعه بابک نامیده می‌شود.

برای ورود به قلعه بابک، باید از ورودی باریک عبور کنید. در ۴ طرف این قلعه، ستون‌های دیده‌بانی استوانه‌ای‌شکلی وجود دارد؛ علاوه‌بر این، قلعه اصلی این مجموعه ساختمانی ۳ طبقه است که تالار اصلی آن ۷ اتاق دارد. در ساخت قسمت‌های مختلف دژ بابک، از مصالحی چون ساروج غیرقابل‌نفوذ استفاده شده است.

شاید صعود به کوهی که قلعه بابک بر آن قرار دارد، برای تعداد قابل‌توجهی از گردشگران دشوار باشد؛ اما جاذبه‌های قلعه، داستان‌های نهفته در آن و چشم‌اندازهای کوهستانی اطراف، سختی‌های این مسیر را برایتان آسان می‌کند. بهترین بازه‌ زمانی برای بازدید از دژ بابک، فصل تابستان است؛ چراکه در این فصل، هوای این محدوده خنک و معتدل می‌شود.

کلیسای موجومبار

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان شبستر، جاده سار، جاده موجومبار، روستای موجومبار (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۵۰ کیلومتر (۱ ساعت رانندگی)

کلیسای موجومبار، معروف به کلیسای سنت هریپسیمه، در شمال غربی تبریز و ۳۰ کیلومتری جاده تبریز - مرند قرار دارد. این کلیسای قدیمی در دل طبیعتی زیبا، دره‌ای سرسبز و روستایی دیدنی قرار دارد. خانه‌های اطراف کلیسای موجومبار به‌شکل پلکانی احداث شده‌اند و از جنس سنگ و خشت هستند.

برخی مورخان قدمت کلیسای موجومبار را به سده نهم و برخی دیگر آن را به دوران ایلخانیان مرتبط می‌دانند. این کلیسا سقفی شیروانی و پلانی مستطیل‌شکل دارد و روی ۴ ستون قرار گرفته است؛ علاوه‌بر این، در سقف کلیسای موجومبار، نورگیرهایی دیده می‌شود که بر زیبایی فضای کلیسا افزوده‌اند. نقاشی‌ها و تزیینات فضای داخلی این کلیسا بسیار جذاب هستند و می‌توانید کنار این تزیینات، عکس‌های یادگاری ثبت کنید.

از کلیسای موجومبار در گذشته برای برگزاری جشن‌های مذهبی و تجمعات اجتماعی ارامنه استفاده می‌شد. این کلیسا یکی از مکان‌های مهم عبادت ارامنه و پیروان مسیح بوده است. با بازدید از کلیسای موجومبار، می‌توانید علاوه‌بر آشنا شدن با آیین مسیحیت و معماری ارمنی، از تماشای مناظر زیبای اطراف کلیسا لذت ببرید.

روستای حیله ور

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده روستای کندوان، ۱۵ کیلومتری شهر اسکو، نرسیده به روستای کندوان (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۵۰ کیلومتر (۱ ساعت رانندگی)

روستای حیله ور، از زیباترین روستاهای اطراف تبریز است که در جنوب غربی این شهر قرار دارد. قدمت این روستا مشخص نیست؛ اما سفال‌های کشف‌شده در خانه‌های این روستا و گورستان نزدیک آن، نشان می‌دهد که قدمت روستای حیله ور، به دوران اسلامی بازمی‌گردد؛ البته، برخی از آثار به‌دست‌آمده از کاوش‌ها در این روستا، به دوران ایلخانی تا صفوی مربوط می‌شود.

معماری خانه‌های روستای حیله ور خاص است. این خانه‌ها زیر خاک مدفون هستند و در گذشته برای محافظت از مردم در برابر دید دشمنان، به این صورت در دل زمین حفاری شده‌اند. به عقیده باستان‌شناسان، در این روستا حدود ۲۰۰ خانه وجود داشته است که تاکنون تعداد اندکی از آن‌ها یافت شده است. خانه‌های روستای حیله ور فضاهایی چون آشپزخانه، اتاق و انباری دارند و در برخی از این خانه‌ها تنور هم کشف شده است.

بهترین بازه‌های زمانی برای سفر به روستای حیله ور، فصل بهار و تابستان است؛ چراکه در نیمه دوم سال، به‌ویژه زمستان، هوای روستای دستکند حیله ور چنان سرد می‌شود که گشت‌و‌گذار را برای بازدیدکنندگان، دشوار می‌کند. از دیگر جاهای دیدنی نزدیک روستای دستکند حیله ور می‌توان به روستاهای کندوان، حاماملی، اشتوبین و روستای توته‌خانه اشاره کرد.

روستای کندوان

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، اسکو، جاده روستای کندوان (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۶۰ کیلومتر (۱ ساعت و ۱۰ دقیقه)

روستای کندوان از ییلاق‌های زیبا، جذاب و خوش‌آب‌وهوای نزدیک تبریز است که روی دامنه‌های کوه سلطان داغی و جنوب این شهر قرار گرفته است. خانه‌های این روستا مخروطی‌شکل هستند و در دل صخره‌های کوه کنده شده‌اند. برخی از مورخان، زمان ساخت خانه‌های روستای کندوان را به زمان حمله مغول‌ها به ایران مرتبط می‌دانند؛ همچنین برخی دیگر، قدمت این روستا را به دوره‌های پیش از اسلام در ایران نسبت می‌دهند.

مصالح خانه‌های روستای کندوان از جنس سنگ و خاکسترهای آشتفشانی است. معماری خاص این خانه‌ها باعث معروف شدن روستای کندوان شده است؛ علاوه‌بر این، خانه‌های صخره‌ای این روستا ساختمان‌هایی ۲ تا ۴ طبقه هستند. طبقه اول آن‌ها محل نگهداری دام‌ها است و خانه‌های مسکونی در طبقات دوم و سوم قرار گرفته‌اند؛ همچنین، معمولا از طبقه چهارم این بناها به‌عنوان انبار استفاده می‌شده است.

عشایر در اطراف روستای کندوان زندگی می‌کنند و بازدید از چادرهای آن‌ها برای بسیاری از گردشگران، جذاب است. در نزدیکی این روستا، کوه‌های آتشفشانی دیده می‌شود که بر جذابیت‌های این محدوده افزوده‎ است؛ همچنین، آب چشمه آب‌معدنی روستای کندوان بسیار گوارا است و برای درمان بیماری‌های کلیوی استفاده می‌شود.

اگر قصد دارید از روستای کندوان دیدن کنید، پیشنهاد می‌دهیم در فصل بهار یا تابستان راهی این روستا شوید؛ چراکه در این فصل‌ها، می‌توانید در شرایط آب‌و‌هوایی مطلوبی در این محدوده گشت‌و‌گذار و از معماری منحصربه‌فرد خانه‌های روستا دیدن کنید.

تالاب قوری گل

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده تبریز - زنجان، ۱۵ کیلومتری غرب بستان‌آباد، روستای اکین‌آباد، جاده تالاب قوری گل (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۵۰ کیلومتر (۱ ساعت رانندگی)

تالاب قوری گل در جنوب شرقی تبریز و در نزدیکی شهر بستان‌آباد قرار دارد و از جاذبه‌های معروف استان آذربایجان شرقی است. این تالاب در سال ۱۳۵۴ به‌عنوان تالابی بین‌المللی در کنوانسیون رامسر ثبت شده است و محل مهاجرت پرندگان گوناگونی در فصل‌های سرد سال است. ازجمله دلایل محبوبیت تالاب قوری گل بین گردشگران، می‌توان به وجود مناظر و چشم‌انداز‌های زیبای آن اشاره کرد. هرساله مسافران بسیاری در طبیعت اطراف این تالاب ۲۰۰ هکتاری اتراق می‌کنند.

آب تالاب قوری گل از آب‌شدن برف‌های کو‌هستان اطراف تامین می‌شود. دریاچه تالاب قوری گل آبی شیرین دارد که باعث تمایز این تالاب نسبت به دیگر دریاچه‌های این محدوده می‌شود. از آب تالاب قوری گل، برای آبياری کشتزارهای روستاهای نزدیک درياچه، مثل روستاهای رامناب، ارشتناب و يوسف‌آباد، استفاده می‌شود.

مناطق اطراف تالاب قوری گل درحال‌حاضر جزو مناطق شکارممنوع محسوب می‌شود. در طبیعت اطراف تالاب، گونه‌های مختلف جانوری همچون سمور سنگی، گرگ، موش مغان و روباه زندگی می‌کنند؛ علاوه‌بر این، داخل تالاب، محل زندگی حیواناتی مثل اردک مرمری، اردک سرسفید، ماهی تالاب، ماهی کپور و انواع مار و قورباغه است. اطراف تالاب قوری گل پوشش گیاهی متنوعی دارد. در این تالاب، گیاهان مختلفی چون بومادران، شیرین‌بیان، زنبق کوهی و آلاله آبزی می‌رویند.

پارکی در نزدیکی تالاب قوری گل وجود دارد که محل مناسبی برای تفریح خانواده‌ها است. در پارک قوری گل، امکاناتی چون سرویس بهداشتی، وسایل بازی کودکان، آب آشامیدنی و آلاچیق وجود دارد. پیشنهاد می‌دهیم اگر قصد دارید از تالاب قوری گل بازدید کنید، حتما در فصل‌های گرم سال راهی این جاذبه زیبا شوید.

پیست اسکی پیام

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، کیلومتر ۱۵ جاده مرند - تبریز، جاده میشوداغ (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۶۰ کیلومتر (۱ ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی)

پیست اسکی پیام از مهم‌ترین تفرجگاه‌های زمستانی اطراف تبریز است که در شمال غربی این شهر قرار دارد. اگر قصد دارید در زمستان راهی تبریز شوید و به ورزش‌های زمستانی علاقه دارید، پیشنهاد می‌دهیم حتما به پیست اسکی پیام سر بزنید. این پیست در ارتفاع رشته کوه میشوداغ و بین روستاهای کوهستانی قرار دارد. در فصل زمستان، در محدوده پیست اسکی پیام، میزان بارش برف زیاد است و فضای پیست برای اسکی، ایدئال می‌شود.

مناطق اطراف پیست اسکی پیام برای کوهنوری بسیار محبوب است و کوهنوردان بسیاری در بهار و تابستان به قله‌های مجاور این پیست صعود می‌کنند. پیست اسکی پیام شیب ملایمی دارد و حتی افراد مبتدی می‌توانند در زمستان در این پیست اسکی کنند.

امکانات رفاهی و تفریحی مناسبی در پیست پیام برای گردشگران فراهم شده است؛ برای مثال، در این پیست ۳ تله‌اسکی آماتوری و آموزشی وجود دارد. در نزدیکی پیست اسکی پیام، آلاچیق‌هایی احداث شده‌اند که خانواده‌ها می‌توانند در آن‌ها اتراق کنند؛ همچنین، این مجموعه به رستوران، دستگاه‌های بالابر و پارکینگ اختصاصی مجهز است. در منطقه آموزشی پیست اسکی پیام، مدرسه اسکی با مربیان پیش‌کسوت و امکانات پیشرفته وجود دارد.

پیست اسکی سهند

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، بزرگراه تبریز - تهران، بعد از پلیس‌راه (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۶۰ کیلومتر (۱ ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی)

پیست اسکی سهند از جذاب‌ترین مراکز گردشگری اطراف تبریز است که در جنوب این شهر قرار دارد. در این پیست، گردشگران علاوه‌بر اسکی، می‌توانند برف‌بازی و تیوپ‌سواری کنند و از روزهای زمستان خود لذت ببرند. پیست اسکی سهند یکی از ۱۳ پیست بین‌المللی ایران است و افراد مبتدی و حرفه‌ای می‌توانند در این پیست اسکی کنند؛ همچنین با مراجعه به پیست اسکی سهند، احتمالا از تماشای مناظر ارتفاعات برفی به وجد خواهید آمد.

پیست اسکی سهند ۱٬۲۰۰ متر زمین اسکی دارد و ورزشکاران می‌توانند در این پیست تمرین کنند یا آموزش ببینند. از امکانات پیست اسکی سهند می‌توان به تله‌اسکی، آشیانه برف‌کوب، مدرسه اسکی برای آقایان و خانم‌ها، ۱۲ دستگاه بالابر، سرویس‌های بهداشتی و هتل ویلایی اشاره کرد؛ همچنین، در این پیست وسایل اسکی اجاره می‌دهند.

آبشار آسیاب خرابه

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جاده مرند، جاده هادی‌شهر، جاده سیه‌رود، جاده آبشار آسیاب خرابه (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۱۶۰ کیلومتر (۲ ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی)

آبشار آسیاب خرابه در شمال غربی تبریز و نزدیک جلفا قرار دارد و یکی از زیباترین جاذبه‌های اطراف تبریز است. این آبشار بین صخره‌ها و درون دره‌ای زیبا قرار دارد. آبشار آسیاب خرابه در نزدیکی آسیابی قدیمی قرار دارد؛ ازاین‌رو، به آبشار آسیاب خرابه معروف شده است. مردم آذربایجان شرقی این آبشار را با نام «خارابا دییرمان» می‌شناسند.

آبشار آسیاب خرابه از چندین آبشار تشکیل شده است که ارتفاع بلندترین آبشار در این مجموعه ۱۵ متر محاسبه شده است. منبع تامین آب این آبشارها چشمه‌ای در منطقه ارسباران و کوه کیامکی است. اطراف آبشار آسیاب خرابه، چند آبشار دیگر وجود دارند که می‌توانید به این آبشارها سربزنید و از شنیدن صدای آن‌ها در دل طبیعت لذت ببرید.

برخی از صخره‌های اطراف آبشار آسیاب خرابه در سال‌های گذشته، بر اثر یخ‌زدن آب آبشار، ریزش کرده‌اند؛ ازاین‌رو، در این محدوده تابلوی خطر ریزش وجود دارد و باید هنگام تردد مراقب باشید. در نزدیکی آبشار آسیاب خرابه، پارکینگی تعبیه شده است که می‌توانید خودرو خود را در آن پارک کنید و با پیاده‌روی بر مسیری پلکانی، به آبشار برسید.

مناظر اطراف آبشار آسیاب خرابه در فصل بهار و تابستان بسیار سرسبز و زیبا می‌شوند. اگر در نیمه اول سال به این جاذبه سر بزنید، می‌توانید در شرایط آب‌و‌هوایی مطلوبی در طبیعت اطراف آبشار گشت‌و‌گذار کنید؛ البته، اگر با سرمای هوا مشکلی ندارید، فصل زمستان هم زمان جذابی برای بازدید از آبشار آسیاب خرابه است. در زمستان، می‌توانید از تماشای آبشار یخ‌زده شگفت‌زده شوید.

آبشار اسکندر

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، جنوب شرقی تبریز، جاده هریس، جاده طویقون، جاده آلانق، روستای اسکندر (مشاهده روی نقشه)
• مسافت از مرکز شهر تبریز: حدود ۳۵ کیلومتر (۵۰ دقیقه رانندگی)

آبشار اسکندر در جنوب شرقی تبریز و در دامنه‌های شمالی کوه سهند قرار دارد. این آبشار از محبوب‌ترین جاذبه‌های نزدیک تبریز بین گردشگران محسوب می‌شود. ارتفاع آبشار اسکندر حدود ۳۰ متر است و مناظر طبیعی اطراف این جاذبه برای عکاسی، بسیار جذاب هستند.

آبشار اسکندر در زمستان یخ می‌زند و بسیاری از علاقه‌مندان به یخ‌نوردی در این فصل، با ابزار مخصوص، به آبشار اسکندر صعود می‌کنند. افرادی که قصد دارند در نزدیکی این آبشار پیک‌نیک کنند، معمولا در بهار و تابستان که شرایط آب‌و‌هوایی محدوده مساعد است، راهی آبشار اسکندر می‌شوند. در نزدیکی آبشار اسکندر، غارهای طبیعی مانند غار اسکندر وجود دارد که مسافران اطراف آن‌ها اتراق می‌کنند.

امکانات رفاهی در نزدیکی آبشار اسکندر وجود ندارد؛ ازاین‌رو، توصیه می‌کنیم هنگام سفر به این آبشار، خوراکی، لباس اضافه، چادر مسافرتی و دیگر تجهیزات موردنیاز همراه‌تان باشد.