حمل فوتی با هواپیما، قوانین خاص خود را دارد. برای انتقال پیکر متوفا، لازم است شرایط مشخصی را رعایت و مدارک معینی را ارائه کنید تا فرایند حمل جسد بدون مشکل انجام شود.
حمل جنازه با هواپیماهای داخلی و خارجی، فرایندی حساس و پیچیده است که قوانین آن بسته به کشور مبدا و مقصد و ایرلاین موردنظر، متفاوت است. برخی شرکت‌های هواپیمایی، شرایط خاصی برای بسته‌بندی جنازه، زمان پرواز و نوع تابوت دارند که باید از پیش بررسی شوند.
در این مقاله، جدیدترین قوانین و اصول حمل متوفا با هواپیما را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم تا خانواده‌ها در صورت قرار گرفتن در چنین شرایط دشوار، دچار سردرگمی نشوند. برای اطلاع از نکات کاربردی و الزامات قانونی حمل هوایی جسد، تا پایان این مطلب با بوکینگ همراه باشید.
هرآنچه باید درباره حمل جسد با هواپیما بدانید:
- مراحل حمل جسد با هواپیما داخلی
- مدارک لازم برای حمل جنازه
- حمل جسد با هواپیما خارجی
- مراحل ترخیص جنازه از فرودگاه امام خمینی
- چند نکته درباره حمل جنازه با هواپیما
مراحل حمل جسد با هواپیما داخلی
مراحل حمل جنازه در پروازهای داخلی در مقایسه با پروازهای خارجی، آسان‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود. این روند معمولا با ارائه چندین مدرک شناسایی، مجوز و گواهی صورت می‌گیرد و به ارائه مدارک بین‌المللی و هماهنگی با سفارتخانه‌ها نیازی ندارد. در ادامه، هریک از مراحل حمل جسد با هواپیمای داخلی را به تفکیک توضیح می‌دهیم.
منبع عکس: وبسایت Newsweek.Com. عکاس: نامشخص
دریافت مجوز های لازم
برای حمل متوفا با هواپیمای داخلی، ابتدا باید مجوزهای قانونی لازم از نهادهای مرتبط دریافت شود. مهم‌ترین مجوز، گواهی فوت است که معمولا توسط پزشک معالج یا مراکز درمانی صادر می‌شود و سازمان ثبت احوال باید آن را تایید کند؛ بدون دریافت این گواهی، امکان انجام مراحل بعدی وجود ندارد.
پس از دریافت گواهی فوت، باید مجوز حمل جسد از اداره بهداشت و مراجع قانونی مربوطه اخذ شود. دریافت به‌موقع و دقیق این مجوزها، روند دفن، انتقال و انجام سایر تشریفات قانونی را تسهیل می‌کند.
بسته بندی مناسب جنازه
در حمل جنازه با هواپیما داخلی، رعایت اصول ایمنی، بهداشت و مقررات سازمان هواپیمایی کشوری الزامی است. هدف از بسته‌بندی مناسب جنازه، جلوگیری از هرگونه نشت مایعات، انتشار بیماری و حفظ بهداشت در محیط هواپیما است.
بسته‌بندی جنازه به این صورت است که ابتدا، پیکر متوفا در کیسه جسد قرار می‌گیرد. این کیسه‌ها معمولا از جنس پلاستیک ضخیم است و به‌صورت ضدنشت، ضدآب و مقاوم در برابر پارگی ساخته می‌شود. در مرحله بعد، جسد در تابوتی محکم با پوشش پلاستیکی قرار داده می‌شود. به‌طور معمول، در حمل جسد با هواپیمای داخلی از تابوت‌هایی با جنس پلاستیک فشرده یا پلی‌اتیلن استفاده می‌شود؛ چون این جنس، سبک و غیرقابل نفوذ است و هیچ مایعی از آن‌ها به بیرون نشت نمی‌کند.
هماهنگی با شرکت هواپیمایی
برای حمل جنازه با هواپیما داخلی، تنها داشتن مجوزهای قانونی کافی نیست، بلکه باید هماهنگی مستقیم با شرکت هواپیمایی انجام شود. در این فرایند، ابتدا خانواده متوفا باید با واحد باربری شرکت هواپیمایی تماس بگیرد و درخواست حمل جسد را ثبت کند.
شرکت هواپیمایی پس از بررسی مدارک متوفا، زمان پرواز، شرایط حمل، هزینه حمل، نوع بسته‌بندی و نوع تابوت را تعیین می‌کند؛ سپس، قرارداد یا تفاهم‌نامه رسمی بین شرکت هواپیمایی و خانواده متوفا منعقد می‌شود که در آن، این جزئیات مهم ذکر شده است. همکاری دقیق با شرکت هواپیمایی، از بروز مشکلات احتمالی در فرودگاه و تاخیر در تحویل جنازه جلوگیری خواهد کرد.
آماده سازی مدارک
آماده‌سازی مدارک یکی از مراحل اصلی حمل پیکر متوفا با هواپیماهای داخلی است. مدارکی همچون گواهی فوت و مجوز حمل جسد باید به‌طور کامل آماده و همراه جنازه ارسال شود؛ هرگونه نقص در این مدارک می‌تواند روند تحویل جنازه را مختل کند و باعث تاخیر در تحویل جنازه یا پذیرش آن در فرودگاه شود.
تحویل جنازه در فرودگاه مبدا
تحویل پیکر متوفا در فرودگاه مبدا، یکی از مراحل حساس حمل هوایی جسد است. در این مرحله، پیکر به مسئولان واحد باربری شرکت هواپیمایی تحویل داده می‌شود و پرسنل مربوطه برای اطمینان از رعایت کامل مقررات، نوع بسته‌بندی، نوع تابوت و مدارک همراه جنازه را بررسی می‌کنند.
منبع عکس: وبسایت آقای لجستیک. عکاس: نامشخص
حمل و نقل هوایی
در مرحله حمل‌ونقل هوایی، پس از تایید مدارک و بسته‌بندی توسط واحد باربری، پیکر متوفا به‌سمت مقصد ارسال می‌شود. برخی شرکت‌های هواپیمایی مانند ماهان، بخش ویژه‌ای برای رسیدگی به حمل پیکر متوفا دارند. در ایرلاین ماهان نیز لازم است هماهنگی‌های لازم ازطریق بخش پذیرش بار انجام شود تا زمان پرواز، شرایط حمل و مدارک به‌طور دقیق بررسی و ثبت شود.
تحویل جنازه در فرودگاه مقصد
در فرودگاه مقصد، پس از انجام مراحل اداری و بررسی مدارک توسط مسئولان واحد باربری، پیکر متوفا به نماینده خانواده یا فرد معرفی‌شده در مدارک، تحویل داده می‌شود. پس از تحویل رسمی، خروج جسد از فرودگاه و انتقال آن به محل موردنظر امکان‌پذیر خواهد بود.
منبع عکس: وبسایت Anthyesti.Com. عکاس: نامشخص
خدمات تشییع
در مرحله آخر، پس از تحویل جنازه و انجام هماهنگی‌های لازم، پیکر متوفا برای مراسم تشییع و تدفین به آرامستان منتقل می‌شود. با برگزاری مراسم خاک‌سپاری، فرایند انتقال رسمی جسد نیز به پایان می‌رسد.
منبع عکس: وبسایت Connecticut Public. عکاس: نامشخص
مدارک لازم برای حمل جنازه
برای حمل هوایی جنازه، همراه داشتن مدارک زیر الزامی است:
- گواهی فوت رسمی (صادر شده از بیمارستان با تایید ثبت‌احوال)
- گواهی علت فوت
- کارت شناسایی متوفا (کارت ملی یا شناسنامه)
- مجوز پزشکی قانونی (در صورت فوت غیرطبیعی)
- مجوز حمل جنازه از کشور مبدا
- مجوز ورود جنازه به کشور مقصد
- گواهی بهداشت جنازه
- گواهی مومیایی (در برخی کشورها الزامی است)
- مدارک شناسایی تحویل‌گیرنده در مقصد
حمل جسد با هواپیما خارجی
حمل جسد به ایران با هواپیمای خارجی نیازمند طی کردن مراحل قانونی و اخذ مجوزهای رسمی از نهادهای داخلی و خارجی است. نخستین گام برای انتقال پیکر متوفا به ایران، ارائه درخواست به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کشور محل فوت است. خانواده متوفا باید به کنسولگری مراجعه و ضمن ارائه مدارک لازم، تقاضای صدور مجوز حمل جنازه به کشور را ثبت کنند؛ این مجوز تنها پس از بررسی کامل مدارک و احراز هویت متوفا صادر می‌شود.
برای انتقال پیکر ایرانیان فوت‌شده در خارج از کشور، علاوه‌بر انجام مراحل قانونی در کشور مبدا، انجام برخی تشریفات در داخل ایران ضروری است. معمولا در صورت فوت شهروند ایرانی در خارج از کشور، موضوع به کنسولگری ایران در کشور محل فوت اطلاع‌رسانی می‌شود. کنسولگری موظف است مراتب فوت را به سازمان ثبت‌احوال در ایران اعلام کند تا ثبت رسمی فوت انجام شود. اگر متوفا بستگانی در داخل ایران داشته باشد، آن‌ها باید پیگیری‌های لازم را ازطریق وزارت امور خارجه انجام دهند.
در مرحله نخست، بستگان متوفا با مراجعه به وزارت امور خارجه، باید مسئولیت‌های مالی مرتبط با انتقال پیکر را بر عهده بگیرند و وثیقه‌های موردنیاز را ارائه دهند. پس از تکمیل این مرحله، وزارت امور خارجه مجوزهای لازم را برای سفارت یا کنسولگری ایران در کشور مبدا صادر می‌کند تا فرایند انتقال جسد به ایران مطابق با مقررات آغاز شود.
پس از صدور مجوز توسط کنسولگری و هماهنگی با شرکت هواپیمایی، جسد با رعایت مقررات بین‌المللی، بسته‌بندی و به ایران ارسال می‌شود. لازم است تمامی مدارک موردنیاز همراه با جنازه ارسال شود تا در فرودگاه مقصد (در ایران)، تحویل رسمی بدون مشکل صورت گیرد.
منبع عکس: وبسایت Ritual-Services.Com. عکاس: نامشخصص
مدارک لازم برای حمل جنازه از خارج به ایران:
- گواهی فوت رسمی (با ترجمه فارسی)
- گزارش پزشکی علت فوت
- گواهی پزشکی قانونی یا مرجع قضایی کشور محل فوت
- گواهی بهداشت جنازه
- مجوز حمل جسد از مراجع بهداشتی کشور مبدا
- مدارک شناسایی متوفا و کپی آن‌ها (گذرنامه، شناسنامه، کارت ملی و...)
- مدارک شناسایی تحویل‌گیرنده جنازه در ایران
- مجوز حمل جنازه از کنسولگری جمهوری اسلامی ایران
- بلیط یا اطلاعات پرواز مربوط به ارسال پیکر متوفا
توصیه می‌شود نسخه‌ای از تمامی مدارک ذکرشده در بالا نزد همراه متوفا یا نماینده خانواده نگهداری شود.
مراحل ترخیص جنازه از فرودگاه امام خمینی
آخرین مرحله از فرایند انتقال پیکر متوفا به ایران، ترخیص جنازه از فرودگاه امام خمینی است. پس از رسیدن پرواز حامل متوفا، ابتدا مسئولان واحد باربری فرودگاه، مدارک همراه جنازه را بررسی می‌کنند. در صورت کامل بودن مدارک، تاییدیه ترخیص ازسوی مراجع مربوطه صادر می‌شود.
پس از صدور تاییدیه، پیکر متوفا با رعایت تشریفات قانونی به‌همراه قبض انبار فرودگاه به نماینده خانواده یا فرد معرفی‌شده تحویل داده می‌شود. در برخی موارد، کارشناسان پزشکی قانونی نیز برای اطمینان از رعایت ضوابط بهداشتی، شرایط حمل و وضعیت فیزیکی تابوت را بررسی می‌کنند. پس از انجام این مراحل، جنازه از فرودگاه خارج و برای برگزاری مراسم تشییع و تدفین به آرامستان منتقل می‌شود.
چند نکته درباره حمل جنازه با هواپیما
- رعایت مسائل دینی و فرهنگی: نحوه شست‌وشو، کفن، بسته‌بندی و انتقال جسد باید مطابق با اعتقادات دینی خانواده متوفا انجام شود؛ به‌ویژه در مورد مسلمانان که رعایت احکام شرعی اهمیت زیادی دارد.
- هزینه حمل جنازه با هواپیما: هزینه‌ها بسته به نوع ایرلاین، کشور مبدا و مقصد، خدمات موردنیاز و وزن جسد متغیر است و معمولا شامل هزینه باربری، بسته‌بندی، مجوزها و تشریفات فرودگاهی می‌شود.
- قوانین کشور مبدا و مقصد: هر کشور، مقررات خاصی برای صدور مجوز حمل، بسته‌بندی، گواهی مومیایی و تشریفات کنسولگری دارد که باید به‌دقت رعایت شود.
- مقررات شرکت‌های هواپیمایی: هر ایرلاین، شرایط خاصی برای حمل جسد دارد؛ بنابراین، هماهنگی مستقیم با شرکت هواپیمایی مربوطه الزامی است.
- مدت‌زمان حمل و نحوه نگهداری جنازه: درصورتی‌که فاصله مبدا و مقصد زیاد باشد یا در پرواز تاخیر ایجاد شود، رعایت اصول بهداشتی و نگهداری جنازه در وضعیت مناسب (مثلا سردخانه فرودگاه) اهمیت دارد.
- ضرورت همراه داشتن تمام مدارک: نبود حتی یکی از مدارک موردنیاز به‌خصوص در فرودگاه‌های بین‌المللی می‌تواند باعث تاخیر یا توقف فرایند حمل پیکر متوفا شود.
سوالات متداول
مراحل اصلی حمل جنازه با هواپیما چیست؟
مراحل اصلی حمل جنازه با هواپیما شامل دریافت مجوزهای لازم، بسته‌بندی مناسب جنازه، هماهنگی با شرکت هواپیمایی، آماده‌سازی مدارک، تحویل جنازه در فرودگاه مبدا، حمل‌ونقل هوایی، تحویل جنازه در فرودگاه مقصد و خدمات تشییع است.
چه مدارکی برای حمل جنازه با هواپیما لازم است؟
مدارکی همچون گواهی فوت، گواهی علت فوت، مدارک هویتی متوفای، گواهی پزشکی قانونی، گواهی مومیایی، گواهی بهداشت جنازه، مجوز حمل جنازه، مدارک شناسایی تحویل‌گیرنده در ایران، مجوز حمل جنازه از کنسولگری جمهوری اسلامی ایران و اطلاعات پرواز مربوط به ارسال پیکر متوفا برای حمل جنازه با هواپیما لازم است.
آیا حمل جنازه با هواپیما نیاز به مومیایی کردن دارد؟
در پروازهای خارجی، معمولا مومیایی کردن جنازه الزامی است؛ اما در پروازهای داخلی ایران، جنازه مومیایی نمی‌شود.
دیدگاه شما چیست؟