زیست‌بوم‌های مرجانی کیش، به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرتولیدترین اکوسیستم‌های دریایی، نقشی حیاتی در حفظ تنوع زیستی و توسعه پایدار گردشگری این جزیره ایفا می‌کنند.
با وجود تهدیداتی چون پدیده سفیدشدگی ناشی از تغییرات اقلیمی و فشارهای توسعه‌ای، تلاش‌های مستمر برای احیا و بازسازی این آبسنگ‌های ارزشمند، امیدی تازه برای بازگشت زیبایی و سلامت به اعماق خلیج فارس در سواحل کیش ایجاد کرده است. آخرین گزارش‌ها از موفقیت پروژه‌های تکثیر و ایجاد زیستگاه‌های مصنوعی در این منطقه حکایت دارد.
صخره‌های مرجانی، علاوه بر ارزش اکولوژیک بی‌نظیرشان به عنوان پناهگاه تعداد بی‌شماری از آبزیان در مراحل مختلف حیات، دارای ارزش اقتصادی بسیار بالایی هستند. بر اساس برآوردهای جهانی، ارزش خدمات اکوسیستمی هر متر مربع مرجان در سال، ده‌ها هزار دلار تخمین زده می‌شود. در دو دهه اخیر، جزیره کیش نیز همچون بسیاری از مناطق مرجانی جهان، با چالش‌های جدی از جمله پدیده‌های مکرر «سفیدشدگی» ناشی از گرمایش جهانی و آلودگی‌های محلی مواجه بوده است که بخش قابل توجهی از پوشش مرجانی آن را از بین برده است.
اهمیت احیای مرجان‌های کیش نه تنها برای بازگرداندن زیبایی و شفافیت سواحل است که عامل مهم جذب توریست هستند، بلکه به دلیل نقش آنها در بقای ماهی‌ها، لاک‌پشت‌های دریایی و سایر آبزیان نیز حیاتی است. خوشبختانه، مطالعات نشان داده است که مرجان‌های خلیج فارس مقاومت بالاتری در برابر تنش‌های دمایی از خود نشان می‌دهند و این امر، امکان احیای طبیعی و موفقیت برنامه‌های بازسازی را دوچندان می‌کند.
تلاش‌های احیایی و نوآورانه برای حفاظت از مرجان‌ها
منبع عکس: وبسایت خبرگزاری مهر. عکاس: نامشخص
در راستای کاهش فشار بر زیستگاه‌های طبیعی و تسریع روند بازسازی، اداره محیط زیست کیش با همکاری بخش خصوصی، اقدامات چندجانبه‌ای را در دستور کار قرار داده است. روش‌های تکثیر مرجان‌ها، به ویژه «قلمه‌زنی»، یکی از موفق‌ترین این برنامه‌ها بوده است. این اقدامات، علاوه بر سایت‌های طبیعی، در زیستگاه‌های مصنوعی نیز به کار گرفته شده است.
رئیس اداره محیط زیست کیش، گفت:
برنامه تکثیر مرجان‌ها با هدف احیای زیستگاه‌ها به روش قلمه‌زنی درحال انجام است؛ روش قلمه‌زنی در مرحله اول بر روی مرجان‌های شاخ گوزنی انجام شده و در مرحله بعدی بر روی دیگر گونه‌های مرجان‌ها اجرا شده است.
مریم محمدی خاطرنشان کرد:
بعد از گذشت ۵ سال پهنه‌های چشمگیر و زیبا از مرجان‌ها و زیستگاه‌های مرجانی تولید شده و با هدف حفظ زیستگاه‌های طبیعی مرجان‌ها بیش از ۹۰۰ سازه مصنوعی بتنی در جا‌های مختلف زیر دریا جانمایی شده است.
رییس اداره محیط زیست کیش ابراز داشت:
سنگ‌های بزرگ در گودبرداری‌ها‌ی طرح‌های عمرانی و از جنس مرجان خارج شده را برای جانمایی در زیر دریا استفاده می‌شوند و مجسمه‌هایی برای شروع پارک دریایی زیر آب جانمایی شده و برای کاهش فشار از زیستگاه‌های طبیعی یک فروند هواپیما را بعد از انجام اقدامات پاکسازی برای ایجاد زیستگاه مصنوعی غواصی در عمق ۱۳ متری سمت جنوب شرقی جزیره غرق خواهیم کرد و این هواپیما می‌تواند به عنوان یک جاذبه دیدنی گردشگران را به خود جذب کند.
مرجان‌ها خط مقدم دفاعی اکوسیستم دریایی کیش
احیای موفقیت‌آمیز زیستگاه‌های مرجانی کیش، فراتر از یک اقدام محیط زیستی، یک سرمایه‌گذاری استراتژیک برای آینده جزیره محسوب می‌شود. مرجان‌ها به عنوان خط مقدم دفاعی اکوسیستم دریایی کیش، تضمین‌کننده پایداری تنوع زیستی و جذابیت اصلی گردشگری دریایی هستند.پیشرفت‌های اخیر در روش‌های تکثیر مرجان و ایجاد بسترهای مصنوعی، از جمله استفاده از قلمه‌زنی مرجان‌های شاخ گوزنی و گل کلمی و غرق کردن سازه‌های بزرگ، نشان می‌دهد که با وجود چالش‌های اقلیمی، امکان بازسازی و تقویت اکوسیستم مرجانی وجود دارد.
تداوم پروژه‌های تعریف‌شده و حفاظت قاطع از سایت‌های احیا شده، می‌تواند الگویی موفق برای سایر مناطق خلیج فارس و دریای عمان فراهم آورد و کیش را به عنوان یک مرکز پیشرو در حفاظت از زیست‌بوم‌های مرجانی معرفی کند. در نهایت، همکاری بین دستگاه‌های اجرایی، بخش خصوصی و جوامع محلی برای به حداقل رساندن عوامل تنش‌زای محیطی، مسیر را برای شکوفایی مجدد نبض حیات در زیر آب‌های کیش هموار خواهد ساخت.
دیدگاه شما چیست؟