بازگشایی کلیسای نوتردام پاریس پس از ۵ سال!

کلیسای جامع نوتردام، از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری پایتخت فرانسه، پس از ۵ سال بازگشایی شد.

کلیسای جامع نوتردام (Notre Dame Cathedral) پاریس، کلیسایی با معماری گوتیک است که پس از اجرای پروژه بازسازی ۵ ساله بازگشایی شد. در این مطلب از وبسایت بوکینگ، هرچیزی را که باید قبل از رفتن به کلیسای نوتردام بدانید، توضیح می‌دهیم؛ ازجمله فرایند بازسازی، فضاهای جدید اضافه‌شده و نحوه برنامه‌ریزی برای بازدید کلیسا.

کلیسای نوتردام که ژاک هیلر (Jacques Hillairet)، مورخ فرانسوی، آن را «خانه مردم» می‌نامید، در آوریل ۲۰۱۹ با وقوع آتش‌سوزی تقریبا ویران شد. سوختن این کلیسا، موجی از احساسات را در مردم سراسر دنیا برانگیخت. این کلیسا ۵ سال بعد، در ۷ دسامبر ۲۰۲۴، پس از اجرای پروژه بازسازی دشوار با همکاری ۲ هزار کارگر و صنعتگر متخصص بازگشایی شد. در دوره‌ای ۶ ماهه، مجموعه‌ای از جشن‌ها با خدمات اختصاصی برای آتش‌نشانان و کارگران زحمت‌کشی که این کلیسا را احیا کردند، برگزار شد.

اگر قصد سفر به پاریس دارید، پیشنهاد می‌کنیم پیش از حرکت، از طریق رزرو هتل پاریس و خرید بلیط هواپیما پاریس، برنامه‌ریزی خود را تکمیل کنید.

اولیویه ژوزه (Olivier Josse)، دبیرکل کلیسای جامع نوتردام، درباره بازگشایی این کلیسا گفت:

«لحظه بسیار بزرگی است که تمام دنیا مشتاقانه منتظر آن هستند. این شادی بزرگ به‌خاطر انتظاری زیاد است؛ انتظاری برای آمدن به کلیسای نوتردام و بازدید مجدد این مکان. اگر بخواهم فقط یک کلمه بگویم، آن کلمه، صبر است. همه باید صبوری کنند.»

تعداد افرادی که پیش‌بینی می‌شود از کلیسای نوتردام بازدید کنند، حیرت‌آور است. این بنای تاریخی قبل از آتش‌سوزی، سالانه میزبان ۱۲ میلیون بازدیدکننده بود؛ اما پیش‌بینی شده است بعد از بازگشایی، تعداد بازدیدکنندگان به ۱۵ میلیون نفر در سال افزایش یابد.

اولیویه ژوزه توضیح داد:

«تمام مطالعاتی که انجام دادیم نشان می‌دهد روزانه، ۴۰ هزار نفر تمایل دارند از کلیسای نوتردام بازدید کنند. این تعداد تقریبا ۲ برابر تعداد بازدیدکنندگان روزانه کاخ ورسای یا موزه لوور است.»

او در ادامه اضافه کرد:

«نوتردام آن‌قدر بزرگ نیست. ما وظیفه داریم تجربه‌ای خوشایند، آرام و راحت را برای بازدیدکنندگان و عبادت‌کنندگان فراهم کنیم؛ بنابراین، مجموعه‌ای از اقدامات را برای پذیرایی از بازدیدکنندگان انجام می‌دهیم.»

سیستم آنلاین جدید برای بلیط و گردش بازدیدکنندگان

ورود به کلیسای نوتردام، همیشه رایگان بوده است. شما می‌توانید چند روز قبل از بازدید، ازطریق پلتفرم رزرو در وبسایت کلیسای جامع که اوایل دسامبر راه‌اندازی می‌شود، به‌صورت آنلاین بلیط خود را رزرو کنید. شما بدون بلیط نیز می‌توانید وارد این کلیسا شوید؛ اما احتمالا باید ۲ تا ۳ ساعت در صف منتظر بمانید. ازطرفی در ۶ ماه اول پس از بازگشایی، دسترسی کلیسا فقط برای افراد امکان‌پذیر است و برای گروه‌ها مجاز نیست. اپلیکیشن موبایل ۳ زبانه با اطلاعات آموزشی نیز برای این کلیسا راه‌اندازی خواهد شد؛ البته در آینده، تعداد زبان‌های این اپلیکیشن به ۶ زبان افزایش خواهد یافت.

تغییرات شگفت‌انگیز کلیسا پس از بازگشایی

به‌محض ورود به داخل کلیسای نوتردام، آماده شگفت‌زده شدن باشید! ژوزه دراین‌باره گفت:

«ما کلیسای نوتردام را طوری خواهیم دید که قبلا هرگز ندیده بودیم. این بنا در تاریخ ۸۶۰ ساله خود، هیچ‌‌وقت به‌طور کامل بازسازی نشده بود. ساخت اولیه این کلیسا، ۱۷۰ سال زمان برد؛ به همین دلیل، بین زمانی که اولین و آخرین سنگ آن گذاشته شد، بسیار تغییر کرد و برخی از قسمت‌های ساختمان سیاه شد. برخلاف گذشته، اکنون می‌توانیم این ساختمان بازسازی‌شده را با درخشندگی استثنایی ببینیم.»

نور باشکوهی که با طاق‌های سربه‌فلک‌کشیده و پنجره‌های رنگی کلیسا جلوه پیدا کرده است، نوعی نوآوری در سبک معماری گوتیک قرن ۱۲ محسوب می‌شود که در سراسر اروپا از آن الگو گرفته‌اند.

سنگ آهک متعلق به عصر زمین‌شناسی لوتتین (Lutetian) که برای ۴۷ میلیون سال پیش است و طی قرن‌ها انباشته از گردوغبار بود، اکنون می‌درخشد و با رنگ اخرایی که روی طاق‌های آج‌دار زده شده است، جلوه زیباتری پیدا کرده است. همه‌چیز اصلاح شده است؛ ازجمله نقاشی‌های دیواری، طرح شطرنجی کف اتاق‌ها، برداشتن زنگوله‌ها از ناقوس‌ها و پاک شدن سرب و گردوغبار از ریخته‌گری نورمن.

گشت توریستی جدید نیز تجربه‌ای تازه با بعد آموزشی است. بازدیدکنندگان با ورود به دروازه مرکزی لست جاجمنت (Last Judgement)، در جهت عقربه‌های ساعت حرکت خواهند کرد. آن‌ها در این مسیر، نقاشی‌ها و مجسمه‌هایی را می‌بینند که به‌ترتیب عهد عتیق، صحنه‌هایی از زندگی حضرت مسیح و سپس، رستاخیز را به تصویر می‌کشد. ژوزه توضیح داد:

«مسیر نیز نمادین است و بازدیدکنندگان را از تاریکی شمال به‌سمت روشنایی جنوب هدایت می‌کند.»

یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌ها، تاج خار است. تاجی که طبق ۳ انجیل از خار بافته شد و توسط اسیرکنندگان برای شکنجه و تمسخر بر سر عیسی مسیح گذاشته شد. این تاج در گذشته در اتاق خزانه‌داری کلیسا نگهداری می‌شد؛ اما امروزه، در جعبه مخصوص اشیا مقدس که توسط سیلوان دوبیسون ((Sylvain Dubuisson طراحی شده است، قرار دارد. این جعبه در کلیسای کوچکی قرار دارد که جزو کلیسای جامع نوتردام محسوب می‌شود.

 ژوزه گفت:

«در نهایت، این گردش، سفری برای کشف مجدد معنای کلیسای جامع خواهد بود؛ زیرا کلیسای جامع، بنایی است که برای جلال خداوند ساخته شده است.»

ترکیبی از هنر تاریخی و نوآوری معاصر

در طول تاریخ، کلیسای نوتردام، نشانگر تکامل هنرهای تزیینی بوده است. این مجموعه غنی که شامل نقاشی، فرش‌ و اشیا هنری است، به‌طور دقیق بازسازی شد. فرش تشریفاتی گروه کُر که در قرن ۱۹ میلادی به سفارش چارلز دهم (Charles X) بافته شد و به‌عنوان بزرگ‌ترین فرش بافته‌شده در فرانسه شناخته می‌شد، نمونه‌ای از این بازسازی‌های پرزحمت است. این فرش در کارخانه تاریخی فرش‌های دست‌باف به نام گوبلینز (Gobelins) تعمیر شد. اکنون، کارخانه گوبلینز جزو انبار ملی اسباب و اثاثیه فرانسه است. همان‌طور که سنگ‌تراش‌ها و نجارها روی خود کلیسا کار می‌کردند، صنعت‌گران این کارخانه نیز مشغول احیای شاهکاری با قدمت چندصدساله بودند.

ژوزه گفت:

«آنچه به‌نظر من، بسیار تکان‌دهنده است، حضور متوالی هنر و معماری در کلیسای جامع است.» این رابطه متقابل هنر و معماری در یک صلیب طلایی دیده می‌شود که توسط مارک کوتوریر (Marc Couturier) ساخته شده است. این صلیب در سال ۱۹۹۶ بالای مجسمه حضرت مریم یا مجسمه پیتا (pieta) نصب شد. اطراف مجسمه حضرت مریم نیز مجسمه‌های لویی سیزدهم و چهاردهم متعلق به قرن ۱۸ میلادی قرار گرفت. پس‌زمینه این مجموعه نیز مربوط به معماری قرون وسطایی قرن ۱۲ است.

 در کنار گنجینه‌های تاریخی که به آن‌ها اشاره شد، بازدیدکنندگان خلاقیت‌های هنرمندان معاصر را نیز در کلیسا خواهند دید. یکی از این آثار معاصر، لوازم نیایش کلیسا است که توسط گیوم باردت ((Guillaume Bardet طراحی شده است. این لوازم شامل حوض غسل تعمید، محراب و صندلی اسقف است. ژوزه گفت:

«از بین تمام شرکت‌کنندگان برای مسابقه طراحی این وسایل، باردت تنها کسی بود که برنز را پیشنهاد کرد. این ماده، اصیل و ساده است و تضاد جالبی با سنگ‌های کلیسا ایجاد می‌کند؛ در عین حال، با زیبایی ساختمان در تعارض نیست.»

صندلی‌های جدید، یکی دیگر از آثار معاصر است که توسط ایونا واترین (Ionna Vautrin) در کارگاه باسک ((Bosc در منطقه لاند (Landes) ساخته شده‌اند. جنس بلوط این صندلی‌ها با سقف چوبی کلیسا، هماهنگ است. پشتی‌های کوتاه آن‌ها نیز باعث می‌شود این صندلی‌ها کمتر جلب توجه کنند و باعث آشفتگی محیط نشوند. ژوزه گفت:

«اسقف کلیسا همیشه می‌گوید، این صندلی‌ها راحت‌اند و این برای کلیسا، بسیار خوب است؛ زیرا ما از نشستن و مراقبه لذت می‌بریم!»

نوآوری‌های معاصر در کنسرت فصلی نیز نمایان می‌‌شود. بسیاری از آهنگ‌سازان مشهور انتخاب شده‌اند تا برای بازگشایی کلیسا موسیقی بسازند؛ ازجمله تیری اسکایچ (Thierry Escaich) که سرود تدیوم (Te Deum) را برای اجرا در ژوئن آماده کرد.

نوتردام؛ مرکز گردشگری پاریس

نوتردام فقط نماد مذهبی و فرهنگی نیست؛ بلکه مرکز گردشگری پاریس است. شرکت‌های برگزارکننده تور مثل فت تایر تورز (Fat Tire Tours) همیشه به مجموعه‌ای از درخواست‌ها برای بازدید کلیسای نوتردام رسیدگی کرده‌اند. تور‌‌های کلیسای جامع نوتردام و بناهای تاریخی اطراف آن که بدون صف است و با همراهی لیدر برگزار می‌شود، جزو محبوب‌ترین تورها به شمار می‌روند.

از زمان آتش‌سوزی تاکنون (سال ۲۰۲۵)، نوتردام همچنان مرکز گردشگری پاریس محسوب می‌شود. فابیاندرا آندریس (Fabiandra Andries)، راهنمای تور، درباره یکی از این تورها گفت:

«کلیسای نوتردام، نقطه عطف در تور شبانه پاریس ما است. در این تور، ما با دوچرخه در حوالی غروب آفتاب به کلیسا می‌رسیم. در این زمان، کل ساختمان به زیبایی می‌درخشد. سپس ما یک بار دیگر، سوار بر قایق نیز کلیسا را می‌بینیم.»

شرکت کانتکس تراول (Context Travel)، شرکت گردشگری معتبر دیگری است که گواهی بی کراپ (B Corp) نیز دارد؛ یعنی عملکرد اجتماعی و زیست‌محیطی آن تایید شده است. این شرکت که در بیش از ۶۰ شهر مختلف، تورهای فرهنگی با همراهی لیدرهای متخصص برگزار می‌کند، قصد دارد با بازگشایی کلیسا، در تورهای سنتی نوآوری ایجاد کند.

یکی از مقامات فرانسوی درباره تورهای کلیسای نورتردام گفت:

«کلیسای نوتردام، پیشگام در بازدیدهای مداوم و پرتقاضا است. با توجه به این موضوع، نگرانی‌هایی درباره تعداد بیش از حد گردشگران وجود دارد؛ البته، خوشحالی از اینکه نوتردام بار دیگر به روی عموم باز می‌شود نیز وجود دارد.»

وی ادامه داد:

«ما تمایل داریم تجربه‌ای ترکیبی بسازیم. ما می‌خواهیم توری با حضور یک شخص راهنما و یک راهنمای دیجیتالی صوتی برگزار کنیم. با راهنمای صوتی، بازدیدکنندگان می‌توانند همان‌‌طور که به صدای راهنما ازطریق هدفون گوش می‌دهند، با سرعت دلخواه خود در کلیسا قدم بزنند و بخش‌های مختلف آن را ببینند.»

 آینده پیش روی کلیسای نوتردام

ساخت‌وساز در بیرون کلیسای جامع نوتردام ادامه خواهد داشت. پاریس، ۵۰ میلیون یورو در پروژه‌ ساخت یک فضای سبز برای عابران پیاده سرمایه‌گذاری کرده است؛ این فضای سبز کلیسا، بیش از ۱۸۰۰ مترمربع وسعت دارد. هیداگلو (Anne Hidalgo)، شهردار پاریس، در کنفرانسی خبری در هتل دو ویل یا تالار شهر پاریس (Hotel de Ville)، هدف این پروژه را این‌گونه توضیح داد:

«هدف بهتر نشان دادن میراث و پاسخ به چالش‌های ناشی از تغییرات آب‌وهوایی است.»

برای طراحی فضای سبز کلیسای جامع نوتردام، مسابقه‌ای بین‌المللی برگزار شد که شامل ارائه یک طرح برای ایجاد ریزاقلیم ازطریق پوشش گیاهی و آب‌نما بود. در این طرح، با ابعادی مشابه با فضای داخلی کلیسا، فضای بیرونی نیز مانند محوطه‌ای‌‌‌ برای درختان در نظر گرفته شد و قرار شد ۱۶۰ درخت نیز در این محوطه کاشته ‌شود. یک طراح بلژیکی به نام باس اسمتس ((Bas Smets، برنده‌ این مسابقه شد.

همچنین، مکانی که قبلا پارکینگ زیرزمینی بود، به تفرجگاه سرپوشیده‌ای تبدیل خواهد شد که یادآور گذرگاه‌های مشهور پاریس در قرن ۱۹ است. این مکان، یک مرکز گردشگری هم خواهد داشت که شامل کتاب‌فروشی، کافه و سرویس بهداشتی است. از همه مهم‌تر، این مکان مستقیم به رودخانه سن (Seine River) و دخمه باستان‌شناسی (archeological crypt) متصل می‌شود. در واقع، این دخمه موزه‌ای کمترشناخته‌شده است که آثار باستانی فرهنگ گالو-رومی (Gallo-Roman) را که در ایل دولا سیته (Ile de la Cite) کشف شده‌اند، به نمایش می‌گذارد.

پروژه‌ای که در پاییز ۲۰۲۵ آغاز می‌شود و انتظار می‌رود فاز اول آن تا سال ۲۰۲۷ به پایان برسد، به‌ویژه به بهبود بازدید گردشگران از نوتردام می‌پردازد. گیوم نورمندGuillaume Normand) )، معاون رئیس کلیسای جامع، این پروژه را تجربه معنوی بهتر دانست که شاید لحظه‌ای دگرگون‌کننده را داخل کلیسا ایجاد کند.

کلیسای جامع به‌عنوان محل تجمع پاریسی‌ها و محلی برای تفریح در جزیره سن (Seine island) بازسازی . با توجه به تمام این موارد، کلیسای نوتردام همان‌طور که ژاک هیلر می‌گفت، به‌عنوان «جایی که رعیت‌ها آزاد می‌شوند، جشن‌ها برپا می‌شوند، فقرا پناهگاه می‌یابند، قراردادها تنظیم می‌شوند و پیشکش‌ها قبل از سفر اعطا می‌شوند»، بار دیگر به مردم برگردانده خواهد شد.