ماه صورتی خرداد ماه را از دست ندهید

ماه کامل خرداد ۱۴۰۴ که به نام «ماه توت‌فرنگی» شناخته می‌شود، در شامگاه ۲۱ خرداد در کم‌ارتفاع‌ترین موقعیت مداری خود نسبت به افق زمین قرار می‌گیرد.

همه ماه‌های کامل به یک شکل ایجاد نمی‌شوند. ماه از شمال به جنوب در آسمان می‌چرخد و از یک چرخه به چرخه دیگر حرکت می‌کند. «ماه کامل شب طولانی»، در ماه دسامبر گذشته (آذر ۱۴۰۳) مشاهده شد. این اتفاق زمانی بود که ماه کامل بالاترین نقطه آسمان را در دو دهه اخیر داشت. اکنون نوبت نیم‌کره جنوبی است که سهم خود را دریافت کند، زیرا ماه به سرعت به سمت جنوب می‌رود و در مسیر کامل شدن خود در تاریخ ۱۱ جون ۲۰۲۵ (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) است.

به نقل از ساینس‌آلرت (Science Alert)، چرخه به‌وجود آمدن ماه صورتی، نتیجه مدار منحصر به فرد ماه است. مدار منحصر به فرد ماه به میزان ۵/۱۵ درجه نسبت به «دایرةالبروج» (ecliptic) که مسیر حرکت زمین در اطراف خورشید است، مایل است. این به این معنی است که ماه می‌تواند از ۲۸/۶۵ درجه سمت جنوب تا شمال در آسمان متغیر باشد.

به دلیل شیب ۵ درجه‌ای مدار ماه، در هر دوره ماه کامل، کسوف مشاهده نمی‌شود و آنها را در ابتدا و انتهای فصل‌های کسوف نیمه‌سالی مشاهده می‌کنیم.

پدیده ماه صورتی در بیشتر سال‌ها رخ نمی‌دهد. این چرخه تقریبا هر ۲۰ سال اتفاق می‌افتد. یک «ایستایی بزرگ ماه» (Major Lunar Standstill) تا ایستایی بعدی ۱۸/۶ سال طول می‌کشد. سال ۲۰۰۶ آخرین ایستایی کامل ماه بود و در سال ۲۰۲۵، تقاطع گره‌ها در تاریخ ۲۹ ژانویه (۱۰ بهمن ۱۴۰۳) رخ داد. پس از امسال، مسیر ظاهری ماه دوباره به سمت سطحی شدن آغاز می‌شود. ماه همچنین می‌تواند در ۱۸ صورت فلکی مدرن ظاهر شود.

«ماه کامل شب طولانی» برای مردم باستان نیز اهمیت داشت، زیرا به عنوان یک روش برای مشخص کردن دوران‌های طولانی‌تر از زمان استفاده می‌شد. ماه کامل جون ۲۰۲۵ فقط ۱۰ روز پیش از چله جنوبی است. از ماه کامل جون به عنوان «ماه توت‌فرنگی» (Strawberry Moon) نیز یاد می‌شود.

ماه کامل در جون ۲۰۲۵ بر فراز درختان به سمت جنوب می‌چرخد. این موضوع در حالی است که در مکان‌هایی مانند آلاسکا، گرینلند و ایسلند، ماه اصلا طلوع نخواهد کرد. در عین حال، ساکنان نیم‌کره جنوبی زمین «ماه کامل شب طولانی» را در آسمان تجربه خواهند کرد.

ستاره «بی‌ژوبین» (Spica) در تاریخ ۶ جون (۱۶ خرداد) در «تاسمانیا» (Tasmania) و نیوزیلند جنوبی و ستاره «قلب‌العقرب» (Antares ) در تاریخ ۱۰ جون (۲۰ خرداد) در استرالیا و نیوزیلند پیش از رسیدن به حالت کامل ماه در مسیر عبور آن قرار خواهند گرفت. در ماه جولای (تیر)، «قلب‌الاسد» (Regulus) نیز به مسیر عبور ماه می‌پیوندد.

اگر آسمان صاف باشد، حتما موقعیت طلوع ماه کامل را در شب‌های ۱۰ و ۱۱ جون (۲۰ و ۲۱ خرداد) مشاهده می‌کنید. ما می‌توانیم از اینکه ماه به ما درس‌های خوبی از مکانیک نجومی می‌دهد، سپاسگزار باشیم، زیرا راهی به سوی ستاره‌ها را برای ما روشن می‌کند.