غذاهای مخصوص عید نوروز و شب عید در شهرهای مختلف ایران

در شب و روز عید نوروز، مردم کشور ایران سفره‌هایی جذاب با غذاهایی رنگارنگ می‌چینند که هرکدام قصه‌ای خاص دارد و نشان‌دهنده آغاز سالی شاد و پربرکت است.

با فرارسیدن نوروز، خانواده‌ها با شور و اشتیاق فراوان به استقبال سال نو می‌روند و سفره‌هایشان را با غذاهای مخصوص این جشن زیباتر می‌کنند. از دیرباز تاکنون، روشن بودن اجاق خانه در شب عید، نشانه‌ای از برکت و روزی محسوب می‌شد؛ به همین دلیل، مردم سعی می‌کردند بهترین غذاها را برای این شب آماده کنند. ازجمله غذاهای مخصوص عید نوروز، سبزی پلو با ماهی، کوکو سبزی و زرشک پلو با مرغ مجلسی است. در ادامه با بوکینگ همراه باشید تا با این غذاهای سنتی و خوش‌طعم آشنا شوید.

غذاهای مخصوص عید نوروز:

• سبزی پلو با ماهی
• زرشک پلو با مرغ مجلسی
• خورش قورمه سبزی
• دلمه برگ مو
• خورش فسنجان
• کوکو سبزی
• آش رشته
• رشته پلو
• قیمه نثار قزوینی
• خورش قیمه خراسانی
• ته چین مازندرانی
• شش انداز زنجانی
• کلم پلو شیرازی
• ترش تره گیلانی
• سوتی پلو اردبیلی
• آبگوشت شهرکردی
• کوکو اشپل گیلانی
• شورماهی پلو بوشهری
• آش لعابی خوانساری
• آش جو و سیرابی اراکی
• کوفته چهارمحال و بختیاری
• کوفته همدانی
• مانی پلو دامغانی
• باقالی پلو با ماهی دزفولی
• ته چین اسفناج شاهرودی

سبزی پلو با ماهی

سبزی پلو با ماهی، یکی از غذاهای اصیل ایرانی است که به‌‌ویژه در شب عید نوروز و همراه با کوکو سبزی سرو می‌شود. این غذا از ترکیب برنج با سبزی‌های معطری مانند تره، شوید، جعفری، گشنیز، شنبلیله و سیر تازه تهیه می‌شود و نمک، روغن و زعفران نیز به آن اضافه می‌کنند. هرچند سبزی پلو را می‌توان با مرغ یا ماهیچه نیز میل کرد، اما مردم در شب عید اغلب آن را با انواع ماهی مانند ماهی سفید، قزل‌آلا، سالمون و تیلاپیا سرو می‌کنند. روش پخت ماهی نیز بسته به سلیقه افراد متفاوت است. برخی افراد، ماهی را سرخ می‌کنند تا ترد و خوش‌طعم شود؛ درحالی‌که برخی دیگر ترجیح می‌دهند آن را به‌صورت کبابی یا شکم‌پر آماده کنند تا طعمی متفاوت و سالم‌تر داشته باشد.

زرشک پلو با مرغ مجلسی

زرشک پلو با مرغ، یکی از پرطرفدارترین غذاهای ایرانی است که در بسیاری از مهمانی‌ها و همین‌طور روز سال تحویل سرو می‌شود. این غذای اصیل ایرانی علاوه‌بر طعم بی‌نظیر، ظاهری جذاب و مجلسی دارد که با ترکیب زرشک‌های درخشان، برنج زعفرانی و مرغ خوش‌رنگ، سفره را زیباتر می‌کند. زرشک پلو با مرغ مجلسی را می‌توان با ماست، سالاد شیرازی، سبزی‌ خوردن و ترشی‌های مختلف سرو کرد که هرکدام، طعم این غذای ایرانی را تکمیل می‌کنند.

خورش قورمه سبزی

خورش قورمه سبزی، یکی از غذاهای اصیل و پرطرفدار ایرانی است که با ترکیبی از سبزیجات معطر، لوبیا، گوشت و ادویه‌های مخصوص تهیه و در نهایت با نمک، فلفل و لیمو عمانی مزه‌دار و با برنج سرو می‌شود. این خورش خوش‌مزه در مناطق مختلف ایران با دستورهای متفاوتی طبخ می‌شود.

دلمه برگ مو

دلمه برگ مو، یکی از لذیذترین غذاهای سنتی ایرانی است که با ترکیبی از برگ‌های لطیف مو، برنج، لپه، سبزیجات معطر و ادویه‌های خاص طبخ می‌شود. این غذای محبوب، بیشتر در فصل بهار پخته می‌شود؛ چراکه در این زمان، برگ‌های مو تازه و نرم هستند. دلمه برگ مو در مناطق مختلف با سبک‌های متفاوتی تهیه می‌شود؛ برخی از افراد، دلمه را همراه با گوشت و برخی دیگر آن را به‌صورت کاملا گیاهی درست می‌کنند. علاوه‌بر این، در خطه آذربایجان، این غذا نمادی از دورهمی در سال نو به شمار می‌رود.

خورش فسنجان

فسنجان یکی از خورش‌های سنتی با ریشه گیلانی است که در سراسر ایران با دستورهای متنوعی پخته می‌شود. این خورش خوش‌عطر با ترکیب گردو، رب انار ترش یا شیرین و انواع گوشت مانند مرغ، ماهی، بوقلمون، کبک و حتی گوشت قلقلی تهیه و همراه با برنج سرو می‌شود. مردم هر منطقه از ایران نیز براساس ذائقه خود، فسنجان را با طعم ترش، ملس یا شیرین می‌پزند.

کوکو سبزی

کوکو سبزی یکی از خوش‌مزه‌ترین و ساده‌ترین غذاهای ایرانی است که با ترکیب تخم‌مرغ و سبزیجات معطر تهیه می‌شود. سبزیجات این غذا نیز شامل جعفری، گشنیز، شوید و تره است. همچنین اضافه کردن شنبلیله یا برگ سیر تازه به این سبزیجات می‌تواند عطر این غذا را بی‌نظیر کند. این غذای سبک و مقوی، انواع مختلفی دارد؛ ازجمله کوکو سبزی مجلسی، کوکو سبزی با نان تست، رولت کوکو سبزی و کوکوی کاهو و تره. کوکو سبزی گوشت ندارد، در مدت‌زمان کوتاهی آماده می‌شود و هم به‌صورت گرم، هم به‌صورت سرد قابل سرو است.

آش رشته

آش رشته، یکی از مشهورترین آش‌های ایرانی است که در میان غذاهای سنتی ایران، محبوبیت بسیار زیادی دارد. این آش مقوی و خوش‌طعم از ترکیب حبوباتی مانند نخود، لوبیاچیتی، عدس، ماش و لوبیا قرمز، همراه با سبزیجاتی مثل تره، جعفری، گشنیز و اسفناج تهیه می‌شود؛ رشته آشی، پیاز، سیر و ادویه‌های معطر نیز طعم لذیذتری به آن می‌بخشند. آش رشته را با کشک، پیازداغ، سیرداغ و نعناداغ تزیین می‌کنند. آش رشته با داشتن ترکیبات مغذی، منبعی غنی از پروتئین، فیبر و ویتامین‌ها است و به همین دلیل، در بسیاری از دورهمی‌ها و مراسم ایرانی به‌خصوص در روزهای نوروز سرو می‌شود.

رشته پلو

رشته پلو یکی از غذاهای قدیمی و محبوب ایرانی است که فرایند آماده‌سازی آن، بسیار ساده است و مواد اولیه کم‌هزینه‌ای دارد. مواد اصلی تشکیل‌دهنده این غذا شامل برنج و رشته پلویی است. رشته پلو را می‌توان به‌صورت ساده یا همراه با خرما، کشمش یا گوشت قلقلی آماده کرد. این غذا معمولا در جشن‌ها و مناسبت‌های ویژه‌ای مثل عید نوروز، شب یلدا یا چهارشنبه‌سوری سرو می‌شود.

قیمه نثار قزوینی

قیمه نثار یکی از غذاهای سنتی و خوش‌مزه قزوین است که با گوشت راسته گوسفندی یا گاوی، برنج، پیازداغ، خلال بادام، خلال پسته، خلال پوست پرتقال و زرشک طبخ می‌شود. این غذا به ادویه خاصی نیاز دارد که می‌توانید آن‌ را از بازار قزوین تهیه کنید یا خودتان در خانه آماده کنید. قیمه نثار قزوینی، غذایی مجلسی محسوب می‌شود که معمولا آن را در مراسم ویژه‌ مانند جشن‌های عروسی، روزهای عاشورا و تاسوعا و در شب سال نو برای پذیرایی از مهمانان سرو می‌کنند.

خورش قیمه خراسانی

خورش قیمه خراسانی، یکی از غذاهای محلی و محبوب استان خراسان است که معمولا در مناسبت‌های مهمی مانند ماه محرم و روزهای عید نوروز تهیه می‌شود. این خورش با موادی مثل گوشت خورشتی، لپه، سیب‌زمینی سرخ‌شده و رب گوجه‌فرنگی طبخ می‌شود و ادویه‌های معطری مانند زردچوبه، دارچین، فلفل سیاه و هل، طعمی منحصربه‌فرد و دل‌پذیر به آن می‌بخشند. این غذای اصیل به‌طور معمول با برنج سفید و نان تازه سرو می‌شود.

ته چین مازندرانی

ته‌ چین مازندرانی، یکی از غذاهای خوش‌عطر و سنتی مناطق شمالی کشورمان است که با ترکیبی از برنج، مرغ یا گوشت، ماست، تخم‌مرغ و زعفران تهیه می‌شود. آنچه این ته‌ چین را متمایز می‌کند، استفاده از سبزیجات، رب انار و زرشک در آن است. این غذا، عطری دل‌انگیز و بافتی نرم و خوش‌مزه دارد و روغن حیوانی یا کره که در تهیه آن به کار می‌رود، باعث می‌شود طعمی ماندگارتر داشته باشد. ته‌ چین مازندرانی معمولا در مهمانی‌ها و مجالس همراه با ماست، ترشی یا سالاد سرو می‌شود.

شش انداز زنجانی

شش‌ انداز یکی از غذاهای سنتی ایران است که در استان‌هایی مانند گیلان، فارس و زنجان با مواد اولیه و شیوه‌های پخت متفاوت آماده می‌شود. این خوراک مقوی را می‌توان بسته به ذائقه و سلیقه، همراه با برنج یا نان سرو کرد. شش‌ انداز زنجانی به‌ واسطه داشتن موادی مانند گردو، کشمش، خرما و دارچین، طبعی گرم دارد و معمولا در روزهای سرد سال، به‌ویژه زمستان، طرفداران زیادی پیدا می‌کند؛ البته این غذا در روزهای چهارشنبه‌سوری و عید نوروز هم تهیه می‌شود. طرز تهیه شش انداز، بسیار ساده است؛ گردو، خرما و تخم‌مرغ همراه با ادویه‌هایی مانند دارچین و فلفل در روغن سرخ می‌شوند. این غذا علاوه‌بر اینکه انرژی‌بخش و مغذی است، به‌دلیل ترکیب خاص مواد اولیه، طعمی متفاوت و فراموش‌نشدنی دارد.

کلم پلو شیرازی

کلم‌ پلو یکی از غذاهای بسیار محبوب ایرانی است که اصالت آن به شهر شیراز بازمی‌گردد. هرچند این غذا در نقاط مختلف ایران به روش‌های متفاوتی طبخ می‌شود، اما نوع شیرازی آن به‌واسطه ترکیب خاص سبزیجات و ادویه‌ها، طعمی منحصربه‌فرد دارد. این پلو شامل برنج، کلم قمری خردشده، سبزی‌های معطر و ادویه‌هایی مانند زردچوبه، فلفل و دارچین است و در دو نوع گیاهی و گوشتی سرو می‌شود. در کلم پلو گیاهی، مواد اصلی سبزیجات و کلم است؛ اما کلم پلو گوشتی با گوشت‌های قلقلی‌ سرخ‌شده تهیه می‌شود. سبزی‌های مخصوص این غذا نیز شامل تره، ترخون، ریحان و شوید است که عطر و طعمی خاص به آن می‌بخشد؛ به همین دلیل، کلم پلو شیرازی برخلاف دیگر پلوهای سبزی‌دار مانند باقالی‌ پلو یا سبزی‌ پلو، طعمی متفاوت و متمایز دارد. معمولا شیرازی‌ها این غذا را همراه با ماست، سالاد شیرازی یا سبزی‌ خوردن سرو می‌کنند.

ترش تره گیلانی

خورش ترش تره، یکی از غذاهای خوش‌مزه و خاص گیلانی است که به‌‌عنوان غذای گیاهی پرطرفدار در این منطقه شناخته می‌شود. این خورش با استفاده از سبزیجات معطر محلی همچون برگ چغندر، تره، اسفناج، جعفری، گشنیز، نعنا، شوید و چوچاق درست می‌شود و طعم ترش آن به‌دلیل استفاده از آب‌غوره یا آب‌نارنج است. یکی از مواد اصلی این غذا، تخم‌مرغ است؛ اما بسته به سلیقه می‌توان آن را با حبوباتی مانند لوبیاچیتی، لپه یا پاچ باقلا جایگزین کرد. معمولا خورش ترش تره همراه با برنج کته یا نان سرو می‌شود و برای تنوع می‌توان آن را با ماهی سرخ‌شده یا ماهی دودی نیز سرو کرد. این غذا کنار مخلفاتی مانند زیتون، اشپل و باقلا سبز، طعمی خاص و منحصربه‌فرد پیدا می‌کند.

سوتی پلو اردبیلی

سوتی‌ پلو یکی از غذاهای خوش‌مزه و اصیل اردبیل است که در مناسبت‌های خاص مانند چهارشنبه‌سوری و شب عید نوروز تهیه می‌شود. این غذای مقوی با برنجی که در شیر پخته می‌شود، بافتی نرم و طعمی لذیذ دارد؛ به همین دلیل، این غذا با نام‌های شیرین برنج، شیر پلو و شیرپز هم شناخته می‌شود. مواد اصلی سوتی پلو اردبیلی شامل برنج، شیر، کشمش، خرما، گردو و روغن حیوانی است. سوتی‌ پلو را با ماهی دودی یا تن ماهی نیز سرو می‌کنند که طعم متفاوتی به آن می‌دهد.

آبگوشت شهرکردی

آبگوشت شهرکردی، یکی از انواع آبگوشت در ایران است که به‌دلیل وجود برنج محلی نیم‌دانه در ترکیبات آن، طعمی متفاوت دارد. این غذای مغذی با گوشت و دنبه گوسفندی، نخود، لوبیاسفید و لوبیاچیتی، سیر، پیاز، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی آماده می‌شود. لیموعمانی که در دستور پخت این آبگوشت گنجانده شده است، ترشی ملایمی به آن می‌بخشد و همراه با ادویه‌هایی مانند نمک، فلفل و زردچوبه، طعمی خوش‌مزه و متعادل ایجاد می‌کند. آبگوشت شهرکردی به‌‌دلیل طعم لذیذی که دارد، گزینه‌ای فوق‌العاده برای سرو در روزهای نوروز و دورهمی‌های خانوادگی به شمار می‌رود.

کوکو اشپل گیلانی

کوکو اشپل گیلانی، یکی از غذاهای محلی و خوش‌طعم شمال ایران است که با اشپل ماهی (تخم یا خاویار ماهی)، تخم‌مرغ، سیب‌زمینی، سبزی‌های معطر مانند جعفری، تره، شوید و نعنا به همراه سیر، پیاز و ادویه‌های مختلف طبخ می‌شود. این کوکو، بافتی نرم و طعمی خاص دارد و معمولا در روزهای آغازین سال طبخ و همراه با برنج یا نان سرو می‌شود.

شورماهی پلو بوشهری

شورماهی پلو از غذاهای سنتی و پرطرفدار بوشهر و هرمزگان است که با ترکیب طعم‌های خاص خود، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های مردم جنوب کشور دارد. این غذای خوش‌عطر از برنج، ماهی شور، شوید خشک، کشمش، پیاز و ادویه‌هایی مانند زردچوبه، فلفل و دارچین تهیه می‌شود. در این غذا، طعم متعادل شوری ماهی کنار شیرینی کشمش و عطر شوید، ترکیبی منحصربه‌فرد ایجاد می‌کند. معمولا این پلو همراه با ترشی، سالاد شیرازی یا سبزی خوردن سرو می‌شود و یکی از انتخاب‌های محبوب برای ناهار و شام در روزهای نوروز به شمار می‌رود.

آش لعابی خوانساری

آش لعابی خوانساری، یکی از غذاهای خوش‌مزه استان اصفهان است که با ترکیب مواد ساده و خوش‌طعم تهیه می‌شود. مواد اولیه این آش شامل گندم، نخود، لوبیا، عدس، گردو، پیاز و ادویه‌هایی مانند نمک، فلفل و زردچوبه است. طعم خاص این آش نیز به‌دلیل زمان پخت طولانی و لعاب‌دار شدن آن است. معمولا آش لعابی خوانساری در فصل‌های سرد سال و در روزهای نوروز به‌عنوان غذایی پرانرژی و مغذی سرو می‌شود.

آش جو و سیرابی اراکی

آش جو و سیرابی اراکی، یکی از غذاهای سنتی استان مرکزی است. این آش گرم و مقوی علاوه‌بر فصل‌های سرد پاییز و زمستان، در نوروز سرو می‌شود. آش جو و سیرابی اراکی با مواد مختلفی چون جو، نخود، لوبیاچیتی، عدس و سیرابی تهیه می‌شود و به‌دلیل استفاده از سیرابی، طعمی خاص و لذیذ دارد. ترکیب نعناخشک و کشک در این آش، طعم و عطر آن را بی‌نظیر می‌کند و بوی زهم سیرابی را به‌طور کامل از بین می‌برد.

کوفته چهارمحال و بختیاری

کوفته چهارمحال و بختیاری، یکی از غذاهای محبوب این استان است که با نام کوفته ریزه شهرکرد هم شناخته می‌شود. این غذا که طعمی بی‌نظیر و متفاوت دارد، به‌طور معمول در شب‌ پیش از عید نوروز پخته می‌شود. برخلاف کوفته تبریزی، کوفته ریزه شهرکرد به شیوه‌ای خاص و با استفاده از موادی چون برنج نیم‌دانه، گوشت یا مرغ یا ماهی، سبزی‌ کوفته، تخم‌مرغ و ادویه‌های معطر تهیه می‌شود و به‌دلیل داشتن کشمش و آلوچه، طعمی ملس و خوش‌مزه دارد.

کوفته همدانی

در همدان، کوفته چیزی فراتر از غذایی ساده است و علاوه‌بر شب و روز عید، پخت آن در سیزده بدر نیز مرسوم است. این کوفته با ترکیبی از گوشت گوسفندی، لپه، برنج و آرد نخودچی تهیه می‌شود و مواد داخل آن شامل تخم‌مرغ آب‌پز، زرشک، آلو بخارا، خرما و گردو است. این غذا را در سسی غلیظ و خوش‌عطر از پیازداغ، رب گوجه‌‌فرنگی، آلو، آب‌لیمو، نمک و ادویه می‌پزند. نکته جالب این است که مردم همدان هنگام طبخ کوفته همدانی برای شب عید نوروز، سکه یا مغز گردو را در چند کوفته قرار می‌دهند و معتقدند پیدا کردن آن، نشانه‌ خوش‌یمنی در سال جدید است. سرو کوفته همدانی همراه با نان، سبزی‌ خوردن و ترشی برای وعده ناهار سیزده‌ بدر، رسمی قدیمی در این منطقه است.

مانی پلو دامغانی

مانی پلو یکی از غذاهای خوش‌رنگ و لعاب دامغان است که طعمی متعادل از شیرینی و شوری را در خود دارد. مواد اصلی این پلو عبارت‌اند از: لپه، کشمش، رشته پلویی، برنج و زرشک. برخی از افراد نیز این غذا را با گوشت خورشتی یا گوشت قلقلی تهیه می‌کنند. این خوراک که در شهرهای مختلف با نام‌های متفاوت شناخته می‌شود، پای ثابت سفره‌های مهمانی در مناسبت‌هایی مانند جشن سال نو در دامغان است.

باقالی پلو با ماهی دزفولی

شام شب عید در دزفول، رنگ‌وبوی خاصی دارد و باقالی پلو با ماهی، یکی از غذاهای اصلی این شب محسوب می‌شود. در این غذا، باقالی سبز تازه، شوید، برنج و روغن با ماهی شیربت از رودخانه دز طبخ می‌شود. باقالی به همراه شوید، عطر و طعمی منحصربه‌فرد به پلو می‌دهد. ماهی شیربت هم که در این نواحی زیاد پیدا می‌شود، طعم لذیذ و بی‌نظیری را به این غذا اضافه می‌کند.

ته چین اسفناج شاهرودی

ته‌ چین اسفناج شاهرودی، یکی از غذاهای خوش‌مزه‌ای است که معمولا در روزهای ابتدایی سال، در سفره‌های مردم این دیار دیده می‌شود. این غذا با ترکیب برنج، اسفناج پخته و گوشت بره یا گوسفند طبخ می‌شود و با ادویه‌هایی چون گرد غوره، فلفل سیاه، زعفران، نمک، کاری و زردچوبه، طعمی متمایز و دل‌پذیر به خود می‌گیرد. ته‌ چین شاهرودی اغلب با دوغ محلی، ماست وخیار، ترشی لیته و ترشی بادمجان سرو می‌شود.