«نقش رستم» با عنوان مجموعه آرامگاهی هخامنشی همراه با بنایی معروف به «کعبه زرتشت» در فاصله ۷ کیلومتری شمال غربی تختگاه تخت جمشید قرار دارد. در این مجموعه بزرگ، تعداد ۲۳ اثر باستانی همانند آرمگاه‌ها، بنای کعبه زرتشت، نقش برجسته‌ها و کتیبه‌های هخامنشی و ساسانی وجود دارد.
یک پژوهشگر از شناسایی و خوانش کتیبه‌ای منتسب به دوره ساسانی در «نقش رستم» خبر داد و با اشاره به جایگاه محوطه نقش رستم، آرامگاه شاهان هخامنشی، بار معنوی نقش برجسته‌های و سنگ‌نگاره‌های آن گفت:
داریوش بزرگ، اردشیر و شاهپور اول ساسانی، اعلامیه‌های سیاسی- مذهبی و در عین‌حال تبلیغاتی خود را بر دیواره صخره‌های نقش رستم و کعبه زرتشت برای آیندگان به نگارش در آورده‌اند و نجیب‌زادگان و پارسایان قلعه نقش رستم و شهر استخر نیز با نگرش به همین «تقدس کوهستان» به کمک کاتبان محلی، اندیشه‌های خود را در جملاتی کوتاه روی تخته‌سنگ‌ها همواره نگاشته‌اند.
ابوالحسن نجف زاده اتابکی، نویسنده کتاب «شهر استخر و آثار دشت مرودشت» افزود:
بخشی از کتیبه‌های به نگارش درآمده نقش رستم شامل پند و اندرزهایی می‌شود که مفاهیم متفاوت اخلاقی را در بر می‌گیرند. برخی از آن‌ها اشاره به ساخت‌وسازهای فراز کوهستان دارد و بخشی دیگر نیز جملات دعایی است که به آمال و آرزوهای فردی پرداخته است.
اتابکی همچنین درباره سنگ‌نوشته شناسایی شده در نقش رستم توضیح داد:
سنگ‌نوشته نویافته حاضر که با همکاری خانم ابراهیمی و دکتر فضل‌اله حبیبی کشف شده و مورد بررسی و خوانش قرار گرفته است، در فصلنامه «آوای تاریخ» در تهران به چاپ رسیده است. متن این بررسی که در برگیرنده اندرزی کوتاه به «خط پهلویِ کتابی» است، در یک سطر به شکل افقی بر سنگ‌هایی هموار بر فراز کوهستان نقش بسته است. موضوع این اندرز، تقابل و هماوردی میان دو نیروی «هوشیاری» و «دانایی» است که از دیدگاه نویسنده یا کاتب آن، تنها راه هماوردی با انسان هشیار و بیدارتَن، کسی است که دارای قدرت دانایی باشد.
منبع عکس: وب‌سایت Irantripedia. عکاس: بهادر رستمی
نویسنده کتاب شهر استخر و آثار دشت مرودشت گفت:
متن سنگ‌نوشتۀ نویافته نشان می‌دهد مفاهیمی چون «دانایی» و «خردورزی»، پیشگام اندیشه‌های اخلاقی در دوره ساسانی بوده، چنانچه با توسل به همین دانایی و خردورزی است که مردمان می‌توانند در آزمون‌های دشوار راه درست را انتخاب کنند. دانایی و خرد به معنای درک و فهم، عامل سنجش میان نیکی و بدی‌ها در ایران باستان به شمار می‌رفته و گاه نیز فراتر آن در جامعه ایرانی نمود پیدا کرده و ستایش شده است.
نویسنده کتاب‌های «پاسارگاد شهر کوروش» و «مدیریت جهانی هخامنشی» اظهار کرد:
ستایش دانایی و خرد در متونی چون «مینوی خرد»، «اندرز بزرگمهر»، «کارنامه اردشیر بابکان»، «اندرز بهزاد پیروز فرخ»، «بهمن نامه» و «اندرز آذرفرنبغ» نشان از اهمیت این مفاهیم اخلاقی در جامعه آن روزگار بوده است.
اتابکی بیان کرد:
دلیل این همه تاکید بر وجود دانایی و خردورزی ریشه در «فرهنگ اوستایی» دارد که اهورمزدا خود سرچشمه دانایی و خردمندی است. این تفکر تا چندین سده پس از اسلام در شعر شاعران ایرانی بویژه در شاهنامه فردوسی به شکل فزاینده‌ای، همچنان بازتاب یافته است.
«تو چیزی مدان کز خرد برترست/ خرد بر همه نیکوی‌ها سرست»، «فزون از خرد نیست اندر جهان/ فروزنده کهتران و مهان»
دیدگاه شما چیست؟