مشهورترین رصدخانه‌های ایران مراکزی پیشرفته برای مطالعات نجومی‌اند. از رصدخانه ملی ایران گرفته تا رصدخانه زعفرانیه تهران، این مراکز تخصصی امکاناتی به‌روز برای پژوهش درباره کهکشان‌ها، ستارگان، سیارات و سایر اجرام آسمانی فراهم کرده‌اند.
رصدخانه‌ها به عنوان مراکز علمی و تحقیقاتی در زمینه نجوم، نقش مهمی در پیشرفت علم اخترشناسی و آموزش عمومی در سراسر جهان ایفا می‌کنند. در ایران نیز، رصدخانه‌های متعددی در نقاط مختلف کشور به‌منظور توسعه پژوهش‌های نجومی و آشنایی عموم با دنیای شگفت‌انگیز آسمان شب تاسیس شده‌اند. این رصدخانه‌ها نه تنها به بررسی و مطالعه اجرام آسمانی پرداخته بلکه به‌عنوان مراکز آموزشی و ترویجی برای علاقه‌مندان به نجوم و اخترفیزیک نیز شناخته می‌شوند.
از رصدخانه مراغه که به دستور هلاکوخان و نظارت خواجه نصیرالدین طوسی در دوران اسلامی تاسیس شد تا رصدخانه‌های مدرن امروزی مانند رصدخانه ملی ایران، همه این مراکز در ارائه ابزارهای پیشرفته و فضاهای علمی مناسب برای تحقیق و آموزش، گامی مهم در پیشبرد علم نجوم در کشور برداشته‌اند. اگر می‌خواهید با مشهورترین رصدخانه های ایران و نقش مهم آن‌ها در کشف رازهای کیهانی آشنا شوید، با این مقاله از بوکینگ همراه باشید.
رصدخانه‌های ایران:
- رصدخانه مراغه
- رصدخانه ملی ایران
- رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی
- رصدخانه مرکز علوم و ستاره شناسی ایران
- رصدخانه ابوریحان بیرونی
- رصدخانه دانشگاه کاشان
- رصدخانه ابن صلاح همدانی
- رصدخانه و موزه شهاب سنگ تهران
- رصدخانه دانشگاه زنجان
- باشگاه نجوم و رصدخانه بام بهشت
- رصدخانه و آسمان نمای آلاشت
- رصدخانه مهر بوشهر
- رصدخانه شهرداری فسا
- رصدخانه و آسمان نمای دانشگاه بیرجند
- رصدخانه کاسین
- رصدخانه زعفرانیه
- نکات بازدید از رصدخانه‌های ایران
رصدخانه مراغه
- آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه، در نزدیکی روستاهای طالب خان و حاجی کرد (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۰۹۳۷۳۷۷۶۸۶۲
رصدخانه مراغه یکی از مهم‌ترین مراکز علمی دوران اسلامی است که در سال ۶۵۷ هجری قمری به دستور هلاکوخان و با نظارت خواجه نصیرالدین طوسی، دانشمند برجسته ایرانی، بر فراز تپه‌ای به ارتفاع ۱۱۰ متر در غرب شهر مراغه احداث شد. این مجموعه شامل بخش‌هایی مانند برج مرکزی رصدخانه، واحدهای مدور پنج‌گانه، کتابخانه‌ای با بیش از ۴۰۰ هزار جلد کتاب، محله مسکونی دانشمندان، مسجد، مدرسه، چاه آب و کارگاه‌های علمی بوده است.
ابزارهای نجومی متعددی از جمله ذات‌الربع دیواری، حلقه‌های اعتدالی و انقلابی در این رصدخانه مورد استفاده قرار می‌گرفتند. رصدخانه مراغه الگویی برای ساخت رصدخانه‌های بعدی در چین، سمرقند، استانبول و هند شد.
منبع عکس: خبرگزاری تسنیم، عکاس: نامشخص
رصدخانه ملی ایران
- آدرس: اصفهان، شهرستان کاشان، شهر کامو و چوقان، رصدخانه ملی ایران (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۵۵۶۶۷۰۹۰ ۰۳۱
- وب‌سایت: org.ir
- اینستاگرام: @ino_iran
رصدخانه ملی ایران یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و تحقیقاتی کشور در حوزه نجوم است که به منظور توسعه پژوهش‌های اخترفیزیکی و کیهان‌شناسی تأسیس شده است. این مجموعه در ارتفاع ۳۶۰۰ متری قله گرگش، در نزدیکی شهر کاشان و بخش قمصر، قرار دارد. موقعیت خاص این رصدخانه باعث شده تا شرایط ایده‌آلی برای رصد اجرام آسمانی فراهم شود.
پروژه ساخت رصدخانه ملی ایران از اواخر دهه ۱۳۷۰ مطرح شد و پس از مطالعات گسترده، عملیات ساخت آن آغاز گردید. تلسکوپ اصلی این رصدخانه دارای آینه‌ای به قطر ۳٫۴ متر است که یکی از پیشرفته‌ترین تلسکوپ‌های منطقه محسوب می‌شود. این تلسکوپ از نوع ریچی-کرتین بوده و قابلیت بررسی اعماق کیهان و مطالعه دقیق اجرام آسمانی را دارد.
بخش‌های مختلف رصدخانه ملی ایران شامل محفظه تلسکوپ، ساختمان کنترل، مرکز پردازش داده، سامانه‌های اپتیکی و الکترونیکی و تجهیزات پایش شرایط جوی است. معماری این مجموعه به گونه‌ای طراحی شده است که در برابر تغییرات شدید دمایی و شرایط سخت کوهستانی مقاوم باشد. علاوه‌بر این، رصدخانه ملی ایران به عنوان یک مرکز علمی، در توسعه فناوری‌های مرتبط با نجوم و آموزش اخترشناسان ایرانی نقش مهمی ایفا می‌کند.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: علی کیانی
رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی
- آدرس: استان آذربایجان شرقی، ۴۵ کیلومتری جنوب تبریز، منطقه حفاظت‌شده سهند، قله زینجناب (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۰۹۲۱۴۱۲۷۷۱۲
رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی یکی از مراکز علمی مهم در حوزه نجوم ایران است که در ارتفاعات کوه سهند و در جنوب شهر تبریز قرار دارد. این مجموعه در یکی از نقاط مرتفع و کم‌نور ایران بنا شده است تا شرایط ایده‌آلی برای رصد آسمان شب فراهم کند. هدف از تاسیس این مرکز، ایجاد بستری برای پژوهش‌های اخترفیزیکی، توسعه فناوری‌های مرتبط با تلسکوپ‌های پیشرفته و آموزش علاقه‌مندان به نجوم بوده است.
معماری و بخش‌های رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی شامل چندین ساختمان پژوهشی، محوطه‌های آموزشی و گنبدهای مخصوص تلسکوپ‌های پیشرفته است. تلسکوپ اصلی این مرکز یکی از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های فعال در کشور محسوب می‌شود که با قطر حدود ۶۱ سانتی‌متر توانایی رصد اجرام اعماق فضا را دارد. این مرکز همچنین دارای چندین تلسکوپ کوچک‌تر ۴۰ و ۳۸ سانتی متری است که برای بررسی دقیق‌تر اجرام آسمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی علاوه‌بر فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی، برنامه‌های آموزشی و مشاهده عمومی نیز برگزار می‌کند و به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی نجوم در کشور شناخته می‌شود. همچنین، سامانه‌های پایش جوی و تجهیزات الکترونیکی پیشرفته در این مجموعه به‌کار گرفته شده‌اند تا امکان بررسی شرایط اتمسفری و بهینه‌سازی مشاهدات فراهم شود.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: اشکان نجار
رصدخانه مرکز علوم و ستاره شناسی ایران
- آدرس: تهران، نیاوران، سه راه یاسر، خیابان عمار، کوی شهید صالحی(عرفات)، شماره ۲۲ (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۹۶۰۲۷۰۱۲ ۰۲۱
- وب‌سایت: sactehran.ir
- اینستاگرام: @sactehran.ir
رصدخانه مرکز علوم و ستاره‌شناسی ایران یکی از مهم‌ترین مراکز آموزشی و پژوهشی در زمینه نجوم و اخترفیزیک در ایران است که در شمال شهر تهران واقع شده است. این مرکز در سال ۱۳۷۹ با هدف ترویج علم نجوم و آشنایی عموم مردم با پدیده‌های کیهانی تاسیس شد. موقعیت جغرافیایی این رصدخانه، با وجود آلودگی نوری تهران، برای رصد اجرام روشن‌تر آسمانی مناسب است و بیشتر بر آموزش و پژوهش‌های علمی در حوزه ستاره‌شناسی تمرکز دارد.
رصدخانه مرکز علوم و ستاره‌شناسی ایران دارای یک گنبد رصدی مجهز به تلسکوپ‌های مختلف از جمله تلسکوپ حدود ۳۶ سانتی‌متری اشمیت-کاسگرین، تلسکوپ‌های خورشیدی و تجهیزات مرتبط با اخترشناسی است. همچنین، این مرکز با برگزاری کارگاه‌ها، دوره‌های آموزشی و برنامه‌های رصدی عمومی، علاقه‌مندان به نجوم را با مبانی ستاره‌شناسی، شناخت صور فلکی و بررسی سیارات و ماه آشنا می‌کند.
از دیگر امکانات رصدخانه مرکز علوم و ستاره شناسی ایران می‌توان به سالن‌های آموزشی، نمایشگاه‌های علمی و سامانه‌های شبیه‌ساز آسمان شب اشاره کرد که برای آموزش به دانش‌آموزان و علاقه‌مندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: حسین ام‌دی‌ان
رصدخانه ابوریحان بیرونی
- آدرس: فارس، شیراز، دانشگاه شیراز، رصدخانه ابوریحان بیرونی (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۳۶۲۶۹۴۲۲ ۰۷۱
- وب‌سایت: shirazu.ac.ir
- اینستاگرام: @biruni.obs
رصدخانه ابوریحان بیرونی، وابسته به دانشگاه شیراز، یکی از مراکز برجسته نجوم در ایران است که در سال ۱۳۵۵ تاسیس شد. این رصدخانه در شمال غربی شیراز، بر فراز تپه‌ای به ارتفاع ۱۷۴۰ متر از سطح دریا قرار دارد که حدود ۱۸۰ متر بالاتر از شهر شیراز است.
رصدخانه ابوریحان بیرونی با هدف پژوهش و آموزش در زمینه نجوم و اخترفیزیک فعالیت می‌کند و در طول بیش از چهار دهه، نقش مهمی در توسعه علوم نجومی در کشور داشته است. از جمله فعالیت‌های آن می‌توان به رصد و تحلیل ستارگان متغیر و دوتایی گرفتی اشاره کرد که با استفاده از تلسکوپ ۵۱ سانتی‌متری و دوربین‌های پیشرفته انجام می‌شود.
معماری رصدخانه ابوریحان بیرونی شامل یک گنبد اصلی برای تلسکوپ بزرگ و ساختمان‌های جانبی برای امور پژوهشی و آموزشی است. تجهیزات مدرن این مرکز امکان مطالعه سیارات فراخورشیدی و ویژگی‌های ساختاری کهکشان‌های نزدیک را فراهم می‌کند.
رصدخانه ابوریحان بیرونی علاوه‌بر فعالیت‌های تحقیقاتی، برنامه‌های بازدید عمومی برگزار می‌کند که شامل سمینارهای آموزشی، مشاهده آسمان شب با تلسکوپ و آشنایی با صور فلکی است.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: موسوی‌نژاد
رصدخانه دانشگاه کاشان
- آدرس: استان اصفهان، شهرستان کاشان، شهر نیاسر، رصدخانه دانشگاه کاشان (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۵۵۷۲۳۳۵۵ ۰۳۱
- وب‌سایت: kashanu.ac.ir
- اینستاگرام: @uko_ir
رصدخانه دانشگاه کاشان در سال ۱۳۷۹ شمسی در ارتفاعات شهر نیاسر تاسیس شد. این رصدخانه با هدف توسعه پژوهش‌های نجومی و آموزش علاقه‌مندان به نجوم در منطقه‌ای با آسمان صاف و کمترین آلودگی نوری احداث گردید.
فعالیت‌های رصدخانه شامل پژوهش‌های علمی، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی و آموزش عمومی نجوم است. از جمله برنامه‌های برگزارشده می‌توان به نشست‌های علمی چارتاقی نیاسر از دریچه نجوم و همایش‌های سراسری بیکران آسمان اشاره کرد که با حضور پژوهشگران و علاقه‌مندان به نجوم برگزار شده است.
بخش‌های مختلف رصدخانه دانشگاه کاشان شامل سالن‌های آموزشی، آزمایشگاه‌های تخصصی و سایت رصدی مجهز به تلسکوپ‌های پیشرفته است. این تجهیزات امکان رصد و مطالعه دقیق اجرام آسمانی را برای پژوهشگران و دانشجویان فراهم می‌کند.
معماری بنا به‌گونه‌ای طراحی شده است که با محیط طبیعی اطراف هماهنگی داشته باشد و در عین حال، امکانات مدرن مورد نیاز برای پژوهش‌های نجومی را در اختیار قرار دهد. تجهیزات پیشرفته‌ای مانند تلسکوپ‌های با قطر دهانه بزرگ و دوربین‌های حساس به نور در رصدخانه دانشگاه کاشان به‌کار گرفته شده‌اند تا امکان مشاهده و تحلیل دقیق پدیده‌های نجومی فراهم شود.
منبع عکس: خبرگزاری تسنیم، عکاس: نامشخص
رصدخانه ابن صلاح همدانی
- آدرس: استان همدان، شهر همدان، بلوار صدر، تپه حاج عنایت (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۳۸۲۸۱۰۵۰ ۰۸۱
- اینستاگرام: @bluesky.ebnesalah
رصدخانه ابن صلاح همدانی یکی از مراکز علمی و آموزشی مهم در زمینه نجوم در غرب ایران است که با هدف توسعه علم اخترشناسی و آشنایی عمومی با شگفتی‌های آسمان شب در سال ۱۳۸۲ تاسیس شده است. این رصدخانه در ارتفاعات شهر همدان و در منطقه‌ای کم‌نور بنا شده است تا شرایط مناسبی برای رصد اجرام آسمانی فراهم کند.
رصدخانه ابن صلاح همدانی دارای گنبد مخصوص رصد، تلسکوپ‌های پیشرفته و تجهیزات لازم برای مشاهده اجرام آسمانی است. از جمله فعالیت‌های این مرکز می‌توان به برگزاری جلسات آموزشی، برنامه‌های رصد عمومی و پژوهش‌های علمی اشاره کرد. معماری این رصدخانه به گونه‌ای طراحی شده است که ضمن ایجاد محیطی علمی، هماهنگی لازم با طبیعت اطراف را حفظ کرده و تجربه‌ای خاص از مشاهده آسمان برای بازدیدکنندگان فراهم کند.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: مرتضی زارعی
رصدخانه و موزه شهاب سنگ تهران
- آدرس: تهران، میدان نیاوران، خیابان دارآباد، بعد از آجودانیه، خیابان موزه، مجموعه دارآباد (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۲۲۸۲۹۹۹۰ ۰۲۱
رصدخانه و موزه شهاب سنگ تهران یکی از مراکز علمی و پژوهشی در حوزه نجوم و شهاب‌سنگ‌ها است که در مجموعه دارآباد تهران قرار دارد و در سال ۱۳۹۹ افتتاح شده است. این مرکز با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره پدیده‌های نجومی و نمایش نمونه‌هایی از شهاب‌سنگ‌های یافت‌شده در مناطق مختلف جهان تأسیس شده است.
رصدخانه و موزه شهاب سنگ تهران مجهز به تلسکوپ‌های پیشرفته برای مشاهده اجرام آسمانی است و امکان برگزاری برنامه‌های آموزشی و رصدهای عمومی را فراهم می‌کند. در بخش موزه نیز، نمونه‌های متنوعی از شهاب‌سنگ‌ها با توضیحات علمی در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. فضای داخلی مجموعه به گونه‌ای طراحی شده است که تجربه‌ای جذاب و علمی برای علاقه‌مندان به نجوم و زمین‌شناسی ایجاد کند.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: نامشخص
رصدخانه دانشگاه زنجان
- آدرس: زنجان، دانشگاه زنجان، مجموعه پژوهشی و آموزشی (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۳۳۰۵۲۲۶۴ ۰۲۴
- وب‌سایت: znu.ac.ir
رصدخانه دانشگاه زنجان یکی از مراکز علمی و پژوهشی مهم در حوزه نجوم در شمال‌غرب کشور است که با هدف ارتقای مطالعات آسمان شب و آموزش‌های عملی در زمینه اخترشناسی در سال ۱۳۸۱ تاسیس شده است. این مجموعه در محوطه دانشگاه زنجان قرار دارد و به‌عنوان مرکزی برای دانشجویان و پژوهشگران علاقه‌مند به علوم نجومی شناخته می‌شود.
رصدخانه دانشگاه زنجان مجهز به تلسکوپ‌های پیشرفته برای رصد سیارات، ستارگان و اجرام اعماق آسمان است. همچنین، گنبد متحرک آن شرایطی را فراهم می‌کند تا مشاهده اجرام آسمانی در شرایط مختلف جوی ممکن باشد. این مرکز نه‌تنها به دانشجویان رشته‌های فیزیک و نجوم خدمات ارائه می‌دهد، بلکه میزبان برنامه‌های عمومی، کارگاه‌های آموزشی و بازدیدهای علمی برای علاقه‌مندان به نجوم نیز هست.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: مهیار ثروتی
باشگاه نجوم و رصدخانه بام بهشت
- آدرس: کرمان، منطقه درب بهشت، مجتمع گردشگری بام بهشت (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۰۹۱۳۰۱۷۲۱۱۰
- وب‌سایت: baambehesht.ir
- اینستاگرام: baambehesht.ir@
باشگاه نجوم و رصدخانه بام بهشت یکی از مراکز نجومی ایران است که در منطقه‌ای مرتفع از استان کرمان قرار دارد. این مجموعه با هدف ترویج علم نجوم و فراهم کردن شرایط مناسب برای رصد آسمان در سال ۱۴۰۳ تاسیس شده است. موقعیت جغرافیایی خاص آن، دور از آلودگی نوری شهر، این مکان را به یکی از بهترین نقاط برای مشاهده اجرام آسمانی تبدیل کرده است.
رصدخانه بام بهشت (رصدخانه ساردوئیه) مجهز به ابزارهای پیشرفته نجومی از جمله تلسکوپ‌های مدرن و سامانه‌های رصدی دیجیتال است که امکان مطالعه دقیق سیارات، ستارگان و کهکشان‌ها را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند. این مجموعه علاوه‌بر بخش رصدی، شامل فضاهایی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی، برنامه‌های علمی و نشست‌های تخصصی در حوزه نجوم است.
همچنین امکانات رفاهی همچون اقامتگاه، کافی‌شاپ و فضای استراحت برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است. طراحی معماری این مجموعه به گونه‌ای انجام شده که ضمن حفظ زیبایی طبیعی منطقه، فضایی آرامش‌بخش برای علاقه‌مندان به آسمان شب ایجاد کند.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: Hassiibb
رصدخانه و آسمان نمای آلاشت
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، آلاشت، خیابان انقلاب اسلامی (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۰۹۹۸۱۱۵۹۳۰۹
- اینستاگرام: @rasadkhane.alasht
رصدخانه و آسمان نمای آلاشت یکی از مهم‌ترین مراکز نجومی در شمال ایران است که در ارتفاعات شهر آلاشت در استان مازندران قرار دارد و در سال ۱۳۸۶ تاسیس شده است. این مجموعه در فضایی کوهستانی و دور از آلودگی نوری ساخته شده که آن را به مکانی ایده‌آل برای رصد آسمان شب تبدیل کرده است. رصدخانه آلاشت در راستای توسعه دانش نجوم و جذب علاقه‌مندان به علوم فضایی افتتاح شده است و امروزه یکی از مقاصد علمی و گردشگری محبوب در منطقه به شمار می‌رود.
رصدخانه و آسمان نمای آلاشت شامل بخش‌های مختلفی همچون رصدخانه، آسمان نما، سالن‌های آموزشی و نمایشگاهی است. تلسکوپ‌های پیشرفته و تجهیزات مدرن موجود در این رصدخانه امکان مشاهده جزئیات دقیق اجرام آسمانی را فراهم می‌کند.
آسمان‌نمای دیجیتالی رصدخانه و آسمان نمای آلاشت نیز با ارائه نمایش‌های شبیه‌سازی‌شده، تصویری به‌یادماندنی از کهکشان‌ها، ستارگان و سیارات را به بازدیدکنندگان نشان می‌دهد. معماری این مجموعه با الهام از محیط طبیعی منطقه طراحی شده و علاوه‌بر جنبه‌های علمی، فضایی آرامش‌بخش برای علاقه‌مندان به نجوم فراهم کرده است.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: محمد محمدی
رصدخانه مهر بوشهر
- آدرس: استان بوشهر، شهرستان تنگستان، بخش دلوار، دهستان دلوار، روستای گورک سادات (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۳۳۳۳۳۷۷۶ ۰۷۷
- اینستاگرام: mehr_observatory@
رصدخانه مهر بوشهر در سال ۱۳۸۴ در روستای گورک سادات، واقع در ۳۰ کیلومتری شهر بوشهر، تاسیس شد. این رصدخانه که تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش فعالیت می‌کند، با هدف ترویج علم نجوم در میان دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به آسمان شب راه‌اندازی شده است.
رصدخانه مهر بوشهر دارای گنبدی به قطر ۶ متر است که یک تلسکوپ اشمیت-کاسگرین ۴۰ سانتی‌متری در آن نصب شده است. علاوه‌بر این، رصدخانه مجهز به چندین تلسکوپ سیار با اندازه‌های مختلف، دو تلسکوپ خورشیدی، آسمان‌نمای دیجیتال و مکانیکی، دوربین‌های دوچشمی بزرگ و دوربین‌های عکاسی است. این تجهیزات امکان مشاهده و مطالعه اجرام آسمانی را برای پژوهشگران و علاقه‌مندان فراهم می‌کند.
معماری رصدخانه مهر با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی منطقه طراحی شده است. فعالیت‌های آموزشی، کارگاه‌ها و برنامه‌های رصدی متنوعی در این مرکز برگزار می‌شود که به ارتقای دانش نجومی در جامعه کمک می‌کند.
منبع عکس: خبرگزاری سپاس، عکاس: نامشخص
رصدخانه شهرداری فسا
- آدرس: استان فارس، شهرستان فسا، خیابان شهیدان اشرافی، تپه کدیوری (مشاهده روی نقشه)
رصدخانه شهرداری فسا یکی از مراکز علمی و آموزشی این شهرستان است که با هدف ترویج علم نجوم و آشنایی عموم مردم با شگفتی‌های آسمان در سال ۱۳۷۸ تأسیس شده است. این مجموعه در یکی از نقاط مرتفع فسا، روی تپه کدیوری، قرار دارد که به دلیل دوری از آلودگی نوری، شرایط مناسبی برای رصد آسمان شب فراهم می‌کند.
رصدخانه شهرداری فسا دارای بخش‌های متعددی از جمله سالن نمایش، بخش آموزشی و اتاق تلسکوپ است. از تلسکوپ‌های این مجموعه برای مشاهده اجرام آسمانی مانند ماه، سیارات و کهکشان‌ها استفاده می‌شود. همچنین، در این مرکز برنامه‌های آموزشی و کارگاه‌های نجومی برای علاقه‌مندان برگزار می‌شود. طراحی ساختمان رصدخانه به گونه‌ای انجام شده که علاوه‌بر عملکرد علمی، فضایی مناسب برای گردشگران علمی و علاقه‌مندان به آسمان شب فراهم کند.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: Sam Jabz
رصدخانه و آسمان نمای دانشگاه بیرجند
- آدرس: استان خراسان جنوبی، بیرجند، دانشگاه بیرجند، ۵ کیلومتری روستای کاهی (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۳۲۲۰۲۳۰۲ ۰۵۶
- وب‌سایت: ac.ir
- اینستاگرام: @universityof_birjand
رصدخانه و آسمان نمای دانشگاه بیرجند (رصدخانه دکتر مجتهدی) یکی از مراکز علمی و تحقیقاتی برجسته در زمینه نجوم در جنوب شرقی ایران است که در نزدیکی مزار بی‌بی زینب خاتون، در ارتفاعات شهرستان بیرجند، واقع شده و در سال ۱۳۸۸ افتتاح گردیده است. این رصدخانه با هدف ترویج علم نجوم و توسعه پژوهش‌های نجومی، در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد محبوب برای علاقه‌مندان به این رشته تبدیل شده است.
رصدخانه و آسمان نمای دانشگاه بیرجند با تجهیزات پیشرفته‌ای همچون تلسکوپ‌های مختلف، از جمله تلسکوپ ۳۶ سانتی‌متری اشمیت-کاسگرین و تلسکوپ‌های خورشیدی، مجهز است. این رصدخانه دارای بخش‌های مختلفی شامل سالن کنفرانس، اتاق‌های پژوهشی و آسمان‌نمای پیشرفته است که به محققان و دانشجویان این امکان را می‌دهد تا با استفاده از امکانات موجود، به رصد اجرام آسمانی و انجام تحقیقات علمی بپردازند. همچنین این مرکز به عنوان یک مکان آموزشی و ترویجی، برنامه‌های عمومی برای علاقمندان به نجوم برگزار می‌کند.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: حمید مسعودی
رصدخانه کاسین
- آدرس: آدرس: استان لرستان، خرم‌آباد، خیابان شریعتی، بام خرم آباد (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۳۳۲۰۶۰۶۸ ۰۶۶
- اینستاگرام: @kasin_observatory
رصدخانه کاسین، یکی از پیشرفته‌ترین رصدخانه‌های نجومی خاورمیانه، در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا در شهر خرم‌آباد قرار دارد. این رصدخانه که بر روی قله کوه مدبه (بام خرم‌آباد) در سال ۱۳۹۳ بنا شده است به‌عنوان یک مرکز علمی و آموزشی برای علاقه‌مندان به علم نجوم عمل می‌کند. کاسین با بهره‌گیری از ۱۶ تلسکوپ مختلف از جمله تلسکوپ‌های خورشیدی کرونادو و تلسکوپ مرکزی سلسترون، یکی از مجهزترین مراکز رصد در منطقه است.
رصدخانه کاسین همچنین دارای سه آسمان‌نما است که یکی از آن‌ها ثابت و دو تای دیگر متحرک هستند. علاوه‌بر تجهیزات رصدی پیشرفته، کاسین امکاناتی مانند سالن آمفی‌تئاتر، نمایشگاه عکس‌های نجومی، کتابخانه علمی و سالن رباتیک را نیز در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. معماری این مجموعه به‌گونه‌ای طراحی شده که با طبیعت کوهستانی هماهنگ باشد و محیطی آرام و علمی برای پژوهشگران فراهم آورد.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: Pazvan
رصدخانه زعفرانیه
- آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، خیابان فلاحی، خیابان بهار، خیابان یکتا، پارک زعفرانیه (مشاهده روی نقشه)
- تلفن: ۲۲۷۵۲۱۶۷ ۰۲۱
- اینستاگرام: @rasadkhoone
رصدخانه زعفرانیه در منطقه‌ای آرام و با دسترسی راحت در شمال تهران قرار دارد و از سال ۱۳۶۷ فعالیت خود را شروع کرده است. این رصدخانه به‌عنوان یکی از مراکز علمی و تحقیقاتی شهر تهران به علاقه‌مندان علم نجوم و فضا خدمات آموزشی و پژوهشی ارائه می‌دهد.
رصدخانه زعفرانیه دارای تجهیزات پیشرفته‌ای است که شامل تلسکوپ‌های مختلف برای رصد آسمان شب، فعالیت‌های آموزشی و برنامه‌های عمومی برای عموم مردم است.
رصدخانه زعفرانیه در شب‌های صاف و پرستاره تهران، مکانی ایده‌آل برای مشاهده اجرام سماوی است. علاوه‌بر رصد آسمان، برنامه‌های آموزشی، کارگاه‌های نجوم و تورهای علمی برای دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به نجوم نیز در این مکان برگزار می‌شود. طراحی این رصدخانه به‌گونه‌ای است که با استفاده از فضاهای باز و بسته، امکان دسترسی به تجهیزات و مشاهده اجرام آسمانی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.
منبع عکس: گوگل‌مپ، عکاس: حسین محمدی
نکات بازدید از رصدخانه‌های ایران
با رعایت برخی نکات هنگام بازدید از رصدخانه‌های ایران، می‌توانید تجربه‌ای به‌یادماندنی از بازدید این مکان‌های علمی و آموزشی داشته باشید. برخی از نکات مهم برای بازدید از رصدخانه‌ها به شرح زیر هستند:
- قبل از بازدید از رصدخانه‌ها، اطلاعات کافی درباره تاریخچه و تجهیزات رصدی آن‌ها کسب کنید.
- از لمس تجهیزات رصدی خودداری کنید.
- لباس و کفش مناسب برای پیاده‌روی در محیط‌های باز و برفی همراه داشته باشید.
- زباله‌ها را در سطل‌های مخصوص بریزید.
- از راهنمای محلی استفاده کنید تا اطلاعات دقیق‌تری از تاریخچه و تجهیزات رصدخانه‌ها بدست آورید.
- از نزدیک شدن به تجهیزات حساس یا مناطق ممنوعه خودداری کنید.
- اگر قصد عکاسی دارید، ابتدا از مسئولین رصدخانه اجازه بگیرید و اطمینان حاصل کنید که عکاسی مجاز است.
- قبل از سفر به رصدخانه‌ها، وضعیت آب و هوا را بررسی کنید.
- در صورت سفر به رصدخانه‌های دورافتاده، از جاده‌ها و مسیرهای ایمن استفاده کنید.
- از ورود به مناطق یا فضاهایی که تابلوهای هشدار یا محدودیت دسترسی دارند خودداری کنید.
- بهترین زمان برای رصد آسمان معمولا شب‌های بدون ابر و ماه کامل است تا بتوانید اجرام آسمانی را به وضوح مشاهده کنید.
سوالات متداول
معروف‌ترین رصدخانه‌های ایران کدامند؟
معروف‌ترین رصدخانه‌های ایران رصدخانه مراغه، رصدخانه ملی ایران، رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی، رصدخانه مرکز علوم و ستاره شناسی ایران، رصدخانه ابوریحان بیرونی، رصدخانه دانشگاه کاشان، رصدخانه ابن صلاح همدانی، رصدخانه و موزه شهاب سنگ تهران، رصدخانه دانشگاه زنجان، باشگاه نجوم و رصدخانه بام بهشت، رصدخانه و آسمان نمای آلاشت، رصدخانه مهر بوشهر، رصدخانه شهرداری فسا، رصدخانه و آسمان نمای دانشگاه بیرجند، رصدخانه کاسین و رصدخانه زعفرانیه تهران هستند.
اولین رصدخانه ایران در کجا و در چه زمانی ساخته شد؟
اولین رصدخانه ایران رصدخانه مراغه است و حدود ۸۰۰ سال قدمت دارد.
بزرگ‌ترین رصدخانه ایران کدام است؟
بزرگ‌ترین رصدخانه فعال ایران رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی در تهران است.
دیدگاه شما چیست؟