معدن گمشده هخامنشی در آبدانان استان ایلام کشف شد.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی از کشف معدن گمشده هخامنشی در آبدانان استان ایلام خبر داد و گفت:
بیش از ۲٬۰۰۰ سال بود که منبع اصلی سنگ‌های کاخ داریوش بزرگ در شهر باستانی شوش مشخص نبود و اکنون این معادن گمشده هخامنشی توسط باستان‌شناسان ایرانی شناسایی شده است.
محمدابراهیم زارعی که جمعه بیست‌ودوم فروردین‌ماه ۱۴۰۴ برای نظارت بر کاوش‌های باستان‌شناسی به شهرستان آبدانان در استان ایلام سفر کرده بود، کشف معادن هخامنشی در آبدانان را پس از ۲٬۰۰۰ سال «شگفت‌انگیز» توصیف کرد و افزود:
معادن کشف شده منبع اصلی سنگ‌های کاخ داریوش در شهر باستانی شوش در استان خوزستان بوده‌اند.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری درباره جزییات بیشتر کشف این معادن توضیح داد:
کشف بی‌سابقه منبع اصلی سنگ‌های کاخ داریوش بزرگ، که می‌تواند یکی از مهم‌ترین اکتشافات باستان‌شناسی سالهای اخیر در خاورمیانه محسوب شود، به پیشنهاد «محمد حیدری»، معلم آبدانانی، کاشف این معدن و هدایت «لقمان احمدزاده شوهانی»، باستان‌شناس انجام شده است. تیم پژوهشی زیر نظر پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با استفاده از تلفیق بررسی‌های میدانی، داده‌های ماهواره‌ای و مطالعات زمین‌شناسی موفق شدند بقایای معدن‌کاری عظیم هخامنشی، ابزارهای برش سنگ، شواهد استخراج، حتی مقادیر چشمگیری از سنگ آهن را نیز در کنار سنگ‌های آهکی شناسایی کنند. سنگ آهنی که احتمالا برای ساخت بست‌های فلزی در معماری سنگی هخامنشی کاربرد داشته است.
شوهانی در ادامه گفت:
داریوش بزرگ شاهنشاه هخامنشی در کتیبه یادبود بنیاد کاخ آپادانا در شوش، یکی از باشکوه‌ترین بناهای سلطنتی ایران باستان، به محل تامین سنگ استفاده شده در این کاخ با نام «ابیرادوش» اشاره می‌کند اما محل دقیق این معدن تاکنون ناشناخته مانده بود. کشف این معادن در آبدانان، در دامنه‌های کبیر کوه می‌تواند معمای تاریخی ۲٬۰۰۰ سالهای را حل کند.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اظهار کرد:
باستان‌شناسان بر این باورند که این کشف نه تنها پنجره‌ای نو به فرایندهای ساخت و تامین مصالح در امپراطوری هخامنشی می‌گشاید، بلکه می‌تواند الهام‌بخش بازنگری در شبکه‌های حمل و نقل، مدیریت منابع و فناوری‌های سنگتراشی دوران باستان در ایران و سراسر جهان باشد.
زارعی افزود:
مسیر احتمالی حمل‌و‌نقل سنگ‌ها از آبدانان به شوش، ترکیبی از جاده‌های کوهستانی و مسیرهای آبی از طریق رودخائه کرخه بوده است. فاصله معادن تا شوش نیز حدود ۱۵۰ کیلومتر برآورد می‌شود.
منبع عکس: خبرگزاری ایسنا. عکاس: نامشخص
شوهانی بیان کرد:
امیدواریم این کشف و پژوهش‌های پیوست آن، نه تنها گامی بزرگ در درک معماری و فناوری ساخت در عصر هخامنشی باشد، بلکه بتواند مبنایی برای ثبت جهانی این معادن در فهرست میراث جهانی یونسکو و توسعه پایدار گردشگری علمی و فرهنکی در منطقه زاگرس میانی باشد.
رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت:
کشف صورت گرفته، در صورت تایید نهایی ارتباط با «ابیرادوش»، می‌تواند معادل کشف معدن مرمر آتن برای پارتنون در تاریخ معماری جهان باشد.
جزییات بیشتر درباره معادن تازه کشف‌شده در غرب ایران که بنابر اعلام پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، در ارتباط با دوره هخامنشی و سنگ‌های کاخ داریوش در شهر باستانی شوش بوده، هنوز مشخص نیست و تصاویر بیشتری از سوی این پژوهشگاه منتشر نشده است.
حدود یک دهه پیش نیز باستان‌شناسان ایرانی معادنی را از دوره هخامشی در دشت پاسارگاد و نواحی هم‌جوار آن کشف کرده بودند. فرهاد زارعی کردشولی، که سرپرست هیات بررسی باستان‌شناسی شهرستان پاسارگاد بود، بهمن ماه سال ۱۳۹۵ درباره آن کشف گفته بود:
«از آثار کشف شده می‌توان به دو معدن سنگ‌های آهکی تراورتن سفید در کوه الماس‌بُری تنب کرم و معادن سنگ‌های ماسه سنگی موسوم به ابوالوردی اشاره کرد. معدن «الماس‌بری»، به وسعت بیش از ۶ کیلومتر مربع، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین معدن هخامنشی مربوط به پاسارگاد است که از بیش از چهل قسمت آن سنگ برداشت شده است. از سنگ‌های استخراج‌شده از معدن «ابوالوردی» در پر کردن فضای داخلی دیواره صفه تُل‌تخت و زیرسازی کاخ‌ها و آب‌نماهای باغ‌شاهی استفاده کرده‌اند.»
پژوهش‌های باستان‌شناسان آن زمان، درباره سیستم برداشت سنگ از معادن هخامنشی‌ها در پاسارگاد نشان می‌داد که پس از انتخاب محل بُرش و براساس ابعاد بلوک مورد نیاز، حجاران اقدام به جداسازی بلوک‌ها با انواع تیشه و قلم می‌کردند و در مرحله بعد بلوک‌ها را که به‌صورت قلمه‌ستون‌های نیمه‌تراش و مکعبی‌شکل دو تا ۵۰ تُن بودند از صخره‌ها جدا می‌کردند و در دره‌های ریگزار مانند معدن به دامنه کوه انتقال می‌دادند.
در مرحله بعدی بلوک‌ها را سوار بر ارابه‌های بزرگ می‌کردند و با چهارپایانی مانند گاو، پس از گذار از تنگه‌های بلاغی و سعادت‌شهر، به پاسارگاد انتقال می‌دادند و کار می‌گذاشتند. سپس بلوک‌ها یا قلمه‌ستون‌ها را با انواع تیشه‌ها (از زبره‌تراش تا بسیار ظریف) صاف می‌کردند و در پایان به‌وسیله لیف درخت خرما یا پوست کوسه صیقل می‌دادند.
دیدگاه شما چیست؟