روزشمار

روزشمار؛ ۳۰ اسفند ماه ۱۴۰۳

  • 30 اسفند 1403

پنجشنبه ۳۰ اسفندماه ۱۴۰۳، مصادف با رویدادهای روز نهج البلاغه، روز جهانی شادی و خوشبختی، عید نوروز و روز جهانی اعتدال بهاری یا اعتدال مارس و ... است. در ادامه این رویدادها را معرفی خواهیم کرد.

رویدادهای ۳۰ اسفند ۱۴۰۳:

عید نوروز

عید نوروز جشن سال نو ایرانیان و بسیاری از فارسی‌زبانان سراسر جهان است و قدمتی باستانی دارد. هرساله جشن نوروز در نخستین روزهای بهار با آداب‌ورسومی زیبا برگزار می‌شود. عید نوروز از زیباترین جشن‌های ایرانی است که در ایران و بسیاری از کشورها جشن گرفته می‌شود. این ایام از نظر فرهنگی در جهان شناخته شده و به همین دلیل نام آن در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ‌ثبت شده است. جشن نوروز برای استقبال از بهار و سال نو برگزار می‌شود و آداب‌ورسومی زیبا و منحصر‌به‌فرد دارد.

هرساله ایرانیان و دیگر فارسی‌زبانان جهان از نخستین روزهای اسفندماه با برگزاری آداب ویژه، مانند خانه‌تکانی به استقبال نوروز می‌روند و با چینش سفره‌ هفت‌سین در روزهای پایانی سال، روز را نو و سال را تازه می‌کنند. در ادامه با بوکینگ همراه باشید تا بیشتر با عید نوروز و آیین برگزاری این جشن باستانی آشنا شوید.

عید نوروز چیست؟

عید نوروز بزرگ‌ترین جشن باستانی ایران است؛ ازاین‌رو هرساله در آغاز بهار ایرانیان به استقبال این عید باستانی می‌روند. نوروز از لحظه تحویل سال آغاز می‌شود و تا روز سیزدهم فروردین‌ماه ادامه دارد. ایرانیان از روزهای پایانی سال خود را برای استقبال از نوروز آماده می‌کنند و از ساعت‌های پیش از تحویل سال با چیدن سفره هفت‌سین برای نوروز آماده می‌شوند.

تصویر هخامنشی نوروزی. منبع عکس: هنر آنلاین. عکاس: نامشخص

منبع عکس: وب‌سایت هنر آنلاین. عکاس: نامشخص

در تقویم خورشیدی، نوروز از نخستین روز فروردین آغاز می‌شود. تحویل سال نیز اغلب در روز اول فروردین یا یک روز پیش از آن است.

عید نوروز ۱۴۰۴

  • تاریخ تحویل سال نو: پنجشنبه ۳۰ اسفندماه
  • لحظه تحویل سال ۱۴۰۴: ساعت ۱۲ و ۳۱ دقیقه و ۳۰ ثانیه

سال ۱۴۰۴ سال رسمی خوشیدی برابر با ۳۶۵ روز است که نخستین روز آن از جمعه آغاز می‌شود. با وجود تحویل سال در روز پنجشنبه، این روز نخستین روز سال ۱۴۰۴ نیست؛ زیرا سال ۱۴۰۳ کبیسه است و روز پنجشنبه سی‌امین روز اسفندماه خواهد بود.

پنجشنبه ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ و روز تحویل سال ۱۴۰۴، برابر با ۲۰ مارس ۲۰۲۵ میلادی و ۱۹ رمضان ۱۴۴۶ قمری است. در تقویم شمسی، هر سال را با نمادهایی از حیوانات معرفی می‌کنند و این نام‌گذاری هر دوازده سال یک بار تکرار می‌شود. سال ۱۴۰۴ سال مار است که از آن به نماد قدرت، تحول، تغییر و دانش یاد می‌کنند؛ البته حیوانات در فرهنگ‌های گوناگون با نشانه‌های متفاوتی همراه‌اند که بیشتر در باورهای عامیانه و افسانه‌های قدیمی ریشه دارند. اگرچه بخشی از این باورها خرافی است، افراد بسیاری در شروع سال نو، نمادهای سال پیش رو را مبنایی برای اتفاقات سال جدید می‌دانند.

تاریخچه عید نوروز

جشن نوروز از کهن‌ترین مراسم ایرانیان است که قدمت آن به دوران ایران باستان می‌رسد. در شاهنامه فردوسی زمان برپایی نخستین جشن‌های نوروز، دوره پادشاهی جمشید بیان شده است؛ اما در کتیبه‌ها و آثار تاریخی به‌جا‌مانده از دوره پادشاهی هخامنشیان و اشکانیان نشانه‌هایی از برگزاری این جشن باستانی در این دوران مشاهده می‌شود.

هفت سین سطح شهر. منبع عکس: وب‌سایت دیجی‌کالا. عکاس: نامشخص

منبع عکس: وب‌سایت دیجی‌کالا. عکاس: نامشخص

در بسیاری از کتاب‌های تاریخی، اطلاعات زیادی درباره برگزاری جشن نوروز در زمان ساسانیان آمده است. ساسانیان نوروز را جشنی ملی می‌دانستند. مردم آن زمان نیز در این روز جشن و پایکوبی می‌کردند. به روایت فردوسی از زمان برگزاری جشن نوروز در دوره حکومت جمشیدشاه، مردم روز پیروزی جمشید بر اهریمن را به‌منزله روز نو جشن می‌گرفتند و آن را نوروز می‌نامیدند. جمشید، شاه عادل و نماد نیکی و نیکنامی بود. پس از پیروزی او بر اهریمن، نعمت و فراوانی به سرزمین ایران بازگشت و به همین دلیل مردم این روز را شروعی تازه قلمداد ‌کردند و روز نو را جشن ‌گرفتند.

در برخی روایت‌های تاریخی و بنابر نظر برخی تاریخ‌شناسان، پیشینه جشن نوروز به زمان حکومت بابلیان در ایران برمی‌گردد؛ آن‌ها با آغاز بهار نوروز را جشن می‌گرفتند تا نو شدن طبیعت را پاس بدارند. با توجه به روایت‌های فراوان درباره زمان برگزاری جشن نوروز نمی‌توان درستی و نادرستی هیچ‌‌یک از آن‌ها را مشخص کرد؛ اما می‌توان قدمت جشن نوروز در دوران باستان را تأیید کرد.

در زمان حکومت پادشاهان ایران باستان جشن نوروز در روزهای مختلف برگزار می‌شد. ساسانیان نیز نوروز را در ۶ روز جشن می‌گرفتند. در دوره‌های اشکانیان و ساسانیان، این جشن باستانی به دو بخش نوروز کوچک و نوروز بزرگ تقسیم می‌شد؛ نخستین روز نوروز تا پنجمین روز آن، نوروز کوچک نام داشت و ششم فروردین روز نوروز بزرگ بود.

در دوران معاصر، جشن نوروز برای مردم ایران جایگاهی ملی دارد؛ به همین دلیل به‌جز ایرانیان، بسیاری از فارسی‌زبانان جهان و همچنین ملت‌هایی با زبان و آیین متفاوت، نوروز را در آغاز بهار جشن می‌گیرند. اگرچه در دوره‌های مختلف برخی حکومت‌ها و دولت‌ها مانع برگزاری این جشن باستانی می‌شدند، نوروز جایگاه خود را همچنان حفظ کرده است. هرساله، سازمان ملل متحد و سازمان جهانی یونسکو با بزرگداشت نوروز، این جشن باستانی را به همه مردم جهان و به‌خصوص کشورهایی تبریک می‌گویند که نوروز را با آیینی ویژه برگزار می‌کنند.

وجه تسمیه واژه نوروز

ریشه کلمه نوروز اوستایی است و این کلمه از دو بخش «نو» و «روز» تشکیل شده است. ابوریحان بیرونی نوروز را روز نو شدن در آغاز بهار توصیف می‌کند و آن را مترادف روز نو یا روز نوین می‌داند. برخی کارشناسان زبان فارسی کلمه نوروز را تغییریافته واژه‌های «نوسارد» به معنی سال نو یا «نوک روچ»، «نوسارچی» و «ناوا سردا» می‌دانند. تغییر در تلفظ و شکل آوایی کلمه نوروز به‌دلیل تغییر لهجه و زبان ایرانیان در زمان‌های طولانی است. این واژه‌ها براساس تبدیل آوای واژه نوروز در زبان اوستایی یا فارسی میانه شکل گرفته‌اند، که زبان‌های رایج در دوره‌های تاریخی ایران بوده‌اند.

امروزه بیشترین برداشت از معنی واژه نوروز میان مردم، شباهت فراوانی به تعبیر ابوریحان بیرونی دارد. به این معنا که ایرانیان نوروز را روز نو در آغاز فصل جدید و سال نو یاد می‌کنند.

روز جهانی عید نوروز

نخستین روز نوروز در اول فروردین، زمان برابری شب ‌و روز است. خط استوا نیز در این زمان بر مرکز خورشید منطبق می‌شود. این رویداد در تقویم خورشیدی در نخستین روز فروردین‌ماه رخ می‌دهد و در تقویم میلادی بین نوزدهم تا ۲۱ مارس متغیر است. مجمع عمومی سازمان ملل در ۴ اسفند سال ۸۸، روز ۲۱ مارس را به‌منزله روز جهانی نوروز تعیین کرد.

سازمان میراث جهانی یونسکو نیز در ۸ مهر ۱۳۸۸، نوروز را جشنی باستانی نامید و آن را در فهرست میراث ناملموس جهان ثبت کرد. براساس بیانیه یونسکو و سازمان ملل متحد، نوروز جشنی باستانی با ریشه ایرانی است که بیش از ۳ هزار سال قدمت دارد.

چرا نوروز را جشن می‌گیریم؟

آداب‌ورسوم هر قوم و ملت بخش جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و تمدن مردم آن سرزمین است و انسان را به ریشه‌های فرهنگی خود وصل می‌کند. اگرچه بسیاری از رسم‌ها در نقاط مختلف جهان خرافی‌اند، آیین‌های تاریخی و فرهنگی هر ملت گنجینه‌هایی ارزشمند از پیشینه آن‌ها به شمار می‌روند.

چهارشنبه سوری. منبع عکس: همشهری آنلاین. عکاس: نامشخص

منبع عکس: وب‌سایت همشهری آنلاین. عکاس: نامشخص

جشن نوروز از کهن‌ترین آداب ملی ایرانیان است که ما را به ریشه‌های عمیق چند هزارساله این سرزمین وصل می‌کند. نوروز نوید سالی نو در زمان تازگی طبیعت و پیام‌آور دوستی و مهر است. در جشن نوروز همه مردم از هر قوم و نژادی، در کنار هم شادی و پایکوبی می‌کنند؛ به ‌همین دلیل زیباترین پیام نوروز صلح و دوستی است.

برگزاری جشن‌ها و آیین‌های ملی، مردم را به‌ یکدیگر نزدیک و هم‌صدا می‌کند. آن‌ها در جشن نوروز از احوال نزدیکان باخبر می‌شوند و زمانی را کنار خویشان خود می‌گذرانند. جشن باشکوه نوروز، پاسداشت خوبی‌ها است و به همین سبب ایرانیان هر سال این روز را جشن می‌گیرند.

چه کشورهایی نوروز را جشن می‌گیرند؟

جشن نوروز در ایران همراه با تعطیلات رسمی برگزار می‌شود. به‌جز کشور ما دیگر مناطق جهان که به زبان فارسی صحبت می‌کنند نیز این ایام را جشن می‌گیرند و در روز نخست بهار پایکوبی می‌کنند؛ البته برگزاری جشن نوروز مختص کشور خاصی نیست و مناطق مختلفی از جهان به شیوه‌های گوناگون این مناسبت باستانی را جشن می‌گیرند.

آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و آلبانی ازجمله کشورهایی به شمار می‌آیند که جشن نوروز را همراه با تعطیلات رسمی برگزار می‌کنند؛ همچنین ترکیه، هند، پاکستان، سوریه و عراق نوروز را به‌صورت محلی و همراه با آداب و رسوم منحصربه‌فرد خود جشن می‌گیرند.

آداب و رسوم عید نوروز در ایران

جشن نوروز آداب‌ورسوم خاصی دارد که از روزهای پایانی اسفندماه برای استقبال از نوروز آغاز می‌شود و تا روزهای پایانی نوروز و بدرقه این آیین کهن ادامه دارد. معروف‌ترین رسم پیش از نوروز «چهارشنبه‌سوری» نام دارد که در آخرین سه‌شنبه سال برگزار می‌شود.

آداب و رسوم نوروز. منبع عکس: خبرگزاری تابناک. عکاس: نامشخص

منبع عکس: وب‌سایت خبرگزاری تابناک. عکاس: نامشخص

در شب چهارشنبه‌سوری خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و با افروختن آتش و پریدن از روی آن، سرمای زمستان را به آتش می‌بخشند و در مقابل از آن گرما می‌گیرند. پخت آش رشته و غذاهای محلی در مناطق مختلف ایران در این شب متداول است. از گذشته تاکنون، چهارشنبه‌سوری همراه با جشن و پایکوبی برگزار می‌شود.

از دیگر آداب متداول در استقبال از نوروز، خانه‌تکانی است. ایرانیان در رسمی قدیمی پیش از آغاز بهار و نوروز، خانه و اسباب زندگی خود را تمیز می‌کنند و گرد و خاک و غبار آن‌ها را از بین می‌برند. بسیاری از ایرانیان اعتقاد دارند که شروع سال نو با خانه‌ای آراسته و زیبا، سرنوشت آن‌ها را در طول سال با پاکی رقم می‌زند.

از زیباترین آداب‌ورسوم نوروز چیدن سفره هفت‌سین است که هریک از اجزای آن معنا و مفهومی منحصربه‌فرد دارند. خانواده‌ها با نشستن دور سفره هفت‌سین، خواندن اشعار کهن پارسی و دعای تحویل سال، به استقبال نوروز می‌روند.

با آغاز نوروز نوبت به دیدار خویشان و دوستان می‌رسد. دید و بازدید عید نوروز از دیگر آداب‌ورسوم ایرانیان در آغاز فصل بهار است. در مهمانی‌های عید، افراد کوچک خانواده به دیدار بزرگ‌ترها و پیشکسوتان می‌روند و بزرگ‌ترها نیز به کوچک‌ترها عیدی می‌دهند؛ به این ترتیب افراد خانواده و فامیل ضمن آگاهی از احوال یکدیگر، سالی پر خیر و برکت را برای هم آرزو می‌کنند.

آخرین رسم نوروز برگزاری مراسم سیزده‌به‌در است. این مراسم در واپسین روز نوروز انجام می‌شود. در این روز خانواده‌ها برای پاسداشت طبیعت، به مناطق خوش‌آب‌وهوای بیرون شهر و می‌روند و روز خود را در دل طبیعت سرسبز می‌گذرانند.

شهرهای مختلف ایران آداب و رسوم محلی متفاوتی با دیگر نقاط کشور دارند؛ برای مثال پخت غذا و شیرینی‌های محلی، سبز کردن دانه‌های گیاه برای سبزه هفت‌سین، رنگ کردن تخم‌مرغ و برگزاری جشن‌های آیینی بومی، برخی از این آداب و رسوم به شمار می‌آیند.

نوروزخوانی چیست؟

نوروزخوانی یکی از آداب‌ورسوم محلی ایرانیان در استقبال از نوروز است که با نام‌های دیگری مانند ساونگ‌خوانی، بهارخوانی و نوروزنامه نیز از آن یاد می‌کنند. این مراسم از نیمه دوم اسفندماه در بسیاری از شهرها و روستاهای ایران برگزار می‌شود. در طول این مراسم نوروزخوانان همراه با ساز و دهل به کوچه و خیابان می‌آیند و با نواختن ساز و خواندن آواز، مردم را به استقبال از بهار دعوت می‌کنند.

در مراسم نوروزخوانی، تماشاگران به نوروزخوانان مژدگانی می‌دهند و با تشویق و پایکوبی با آنان هم‌نوا می‌شوند. آیین نوروزخوانی در شهرها و روستاهای مختلف کشور متفاوت است؛ برای مثال در برخی مناطق، نوروزخوانان به‌جای مژدگانی، انواع خوراکی و شیرینی را از مردم هدیه می‌گیرند. اشعار مخصوص نوروزخوانی نیز در مناطق مختلف کشور براساس فرهنگ بومی آن مناطق انتخاب می‌شود.

پوشیدن لباس محلی هر ناحیه در طول نوروزخوانی متداول است. در برخی مناطق ایران، این مراسم همراه با مدیحه‌سرایی، دعا و مناجات انجام می‌شود. برگزاری آیین نوروزخوانی در استان‌هایی مانند مازندران، گیلان، گلستان، سمنان، کردستان، آذربایجان، خراسان جنوبی و هرمزگان بسیار متداول است.

هفت سین و فلسفه هر یک از اجزای آن

از زیباترین آیین‌های ایرانی در استقبال از نوروز چیدن سفره هفت‌سین است. در این سفره، محصولات و مواد غذایی گوناگونی قرار می‌گیرد که هریک از آن‌ها مفهومی خاص در فرهنگ ایران‌زمین دارند.

عکس شماره ۶. منبع عکس: فروشگاه اینترنتی قاب. عکاس: نامشخص

سفره هفت‌سین هفت سین اصلی دارد که عبارت‌اند از:

  • سبزه: نماد نو شدن طبیعت، تولد دوباره و شادابی
  • سیر: نماد سلامتی و دوری از بیماری‌ها
  • سنجد: نماد عمل سنجیده، خرد و در بعضی روایت‌ها نماد عشق
  • سماق: نماد صبر و تحمل، طلوع و آغاز دوباره
  • سمنو: نماد برکت، روزی و شیرینی زندگی
  • سیب: نماد سلامتی و زیبایی
  • سرکه: نماد مقاومت در برابر سختی‌ها و استقامت

هفت سین چوبی. منبع عکس: وب‌سایت آخرین خبر. عکاس: نامشخص

منبع عکس: وب‌سایت آخرین خبر. عکاس: نامشخص

به‌جز سین‌های سفره هفت‌سین، دیوان حافظ، آب و آینه، تخم‌مرغ رنگی، شمع و ماهی قرمز نیز از دیگر اجزای این سفره محسوب می‌شوند. آب نشانه روشنایی و شمع نور زندگی است. تخم‌مرغ‌های رنگی به سفره هفت‌سین زیبایی می‌بخشند و نماد زایش‌اند. ماهی نیز نشانه‌ای از حرکت و پویایی است. دیوان حافظ هم به‌دلیل علاقه ایرانیان و فارسی‌زبانان به این شاعر اصیل ایرانی و به نشانه پاسداشت ادبیات و هنر این سرزمین، بر سر سفره هفت‌سین قرار می‌گیرد. برخی خانواده‌ها از سکه نیز در هفت‌سین استفاده می‌کنند که نماد ثروت و روزی فراوان است.

روز جهانی اعتدال بهاری یا اعتدال مارس

اعتدال بهاری یا اعتدال مارس (Vernal Equinox Day) یکی از مهم‌ترین رویدادهای سالانه است. این رخداد هرساله در ۲۰ یا ۲۱ ماه مارس (۳۰ اسفند یا ۱ فروردین) در نیم‌کره شمالی و ۲۲ یا ۲۳ ماه سپتامبر (۳۱ شهریور یا ۱ مهر) در نیم‌کره جنوبی مشاهده می‌شود. این روز نه‌تنها در زمین‌شناسی و هواشناسی مهم است، بلکه نمادی از تعادل، هم‌زیستی و تازگی به شمار می‌آید که سهمی ویژه‌ در فرهنگ و سنت‌های اقوام مختلف دنیا دارد.

ساز زدن در وصف بهار. منبع: وب‌سایت Surfiran. عکاس: نامشخص

منبع عکس: وب‌سایت Surfiran. عکاس: نامشخص

اعتدال بهاری نخستین روز از فصل بهار شناخته می‌شود. در این روز، طول شب و روز در تمام نقاط کره زمین تقریبا برابر است و هریک حدود ۱۲ ساعت دارند. این رویداد به‌دلیل عبور خورشید از خط استوای آسمانی هنگام حرکت سالانه آن در میان صورت‌های فلکی زودیاک اتفاق می‌افتد.

علت وقوع اعتدال‌ها، انحراف ۵/۲۳ درجه‌ای محور زمین از صفحه مدار آن به دور خورشید است. درحالی‌که زمین به دور خورشید می‌گردد، محور چرخش آن در فضا ثابت می‌ماند. این ویژگی سبب می‌شود دید زمین به خورشید در طول سال تغییر کند؛ به‌‌طوری‌که گاهی قطب شمال (در ماه ژوئن) متمایل به خورشید و گاهی قطب جنوب (در ماه دسامبر) به آن نزدیک‌تر می‌شود. این فرایند عامل ایجاد فصل‌ها روی زمین است.

پیشینه تاریخی اعتدال بهاری

تاریخچه اعتدال بهاری به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. بسیاری از تمدن‌های باستانی این لحظه را به‌منزله آغاز سال نو یا رویدادی مهم جشن می‌گرفتند؛ ازجمله:

  • ایران باستان: نوروز که هم‌زمان با اعتدال بهاری است، به‌منزله آغاز سال جدید و نماد نوزایی طبیعت جشن گرفته می‌شد. این جشن با آیین‌ها و مراسم متنوعی همراه بود که همچنان در فرهنگ ایرانیان پابرجا است. تهیه سفره هفت‌سین، دیدار با خانواده، دوستان و تمیز کردن خانه‌ها بخشی از این سنت‌ها محسوب می‌شوند.
  • تمدن مایاها: در تمدن مایا (Maya)، اعتدال بهاری لحظه‌ای کلیدی برای پیش‌بینی آینده و تنظیم تقویم بود. اهرام مایا در این زمان با طلوع و غروب خورشید هم‌راستا می‌شدند. قوم مایا اولین روز بهار را به‌‌منزله روز بازگشت خورشید جشن می‌گرفتند.
  • اروپای باستان: در سنت‌های سلتی (Celtic) و پاگانی یا بت‌پرستی (Paganism) اروپا، اعتدال بهاری با جشن‌هایی مانند اوستارا (Ostara) همراه بود. یکی دیگر از مراسم رایج در این روز، روشن کردن آتش‌های بزرگ بود که نمادی از قدرت خورشید به‌ شمار می‌رفت. این جشن‌ها نماد تجدید زندگی و رویش دوباره طبیعت بودند.

عکس گرافیکی در مورد اعتدال بهاری. منبع عکس: وب‌سایت Star Walk. عکاس: نامشخص

منبع عکس: وب‌سایت Star Walk

تاثیرات اعتدال بهاری بر زندگی مدرن

اعتدال بهاری نه‌تنها در گذشته بلکه در زندگی مدرن امروزی نیز به دلایل علمی، فرهنگی و اقتصادی بسیار موثر است. برخی از این تاثیرات عبارت‌اند از:

  • تنظیم تقویم‌ها: تقویم بسیاری از کشورها و فرهنگ‌ها همچنان براساس اعتدال بهاری تنظیم می‌شود؛ برای مثال، نوروز در کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و بسیاری از مناطق آسیای میانه از این رویداد الهام گرفته‌ شده است.
  • افزایش فعالیت‌های کشاورزی: اعتدال بهاری برای کشاورزان در سراسر جهان آغاز فصل کاشت محسوب می‌شود. این دوره با افزایش نور خورشید و طولانی‌تر شدن روزها، بهترین زمان برای رشد محصولات گیاهی است.
  • تاثیر بر هنر و ادبیات: اعتدال بهاری همواره الهام‌بخش هنرمندان، شاعران و نویسندگان بوده است؛ ازاین‌رو نمادهای تجدید حیات و نوزایی در بسیاری از آثار هنری و ادبی دیده‌ می‌شود.
  • ترویج گردشگری: بسیاری از کشورها اعتدال بهاری را فرصتی برای جذب گردشگران می‌دانند. مراسم و جشنواره‌های بهاری در این فصل سبب رونق اقتصادی مناطق مختلف می‌شود.

اعتدال بهاری نقطه‌ای از تعادل چرخه سالانه زمین است که فراتر از رویدادی نجومی، فرصتی برای بازنگری در هماهنگی انسان با طبیعت و آغاز فصلی جدید از تلاش و امید به شمار می‌آید. این روز، از نوروز ایرانی گرفته تا جشن‌های رنگارنگ هند، ژاپن و اروپا، نمادی از تجدید حیات و امید در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف است.

روز نهج‌البلاغه (مصادف با ۱۹ رمضان و ضربت خوردن امام علی)

روز نهج‌البلاغه در تاریخ ۱۹ رمضان هر سال گرامی داشته می‌شود؛ این روز به بزرگداشت آثار شیوای امام علی(ع) اختصاص دارد. روز نهج‌البلاغه، فرصتی برای معرفی و تعمیق مفاهیم نهج‌البلاغه است؛ کتابی شامل خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های امام علی(ع) که به‌دلیل ارزش ادبی، اخلاقی و فلسفی شهرت یافته است. نهج‌البلاغه توسط سید رضی در قرن چهارم هجری گردآوری شد و از منابع معتبر در تاریخ اندیشه اسلامی به شمار می‌رود.

در روز نهج‌البلاغه، تمرکز بر جنبه‌های اخلاقی، اجتماعی و سیاسی این کتاب حائز اهمیت است. خطبه‌ها و نامه‌های امام علی(ع)، سرشار از توصیه به تقوا، بازشناسی حق و هشدار در برابر تباهی خودخواهانه است. بسیاری از دوستداران نهج‌البلاغه معتقدند متن‌ کتاب بیانگر بهترین راهنمایی برای رهبری عادلانه، سبک حکمرانی و زندگی اخلاق‌مدار است. کتاب نهج‌البلاغه حدود ۲۴۱ خطبه، ۷۹ نامه و ۴۸۰ حکمت دارد که بسته به نسخه و چاپ کتاب، ممکن است این تعداد اندکی تفاوت داشته باشد.

در مراسم سالانه روز نهج‌البلاغه علاوه‌بر خوانش گزیده‌هایی از این کتاب ارزشمند، گفتوگوها و نشست‌های علمی درباره اعتبار متن، تحلیل محتوایی و کاربرد عملی آن در جامعه برگزار می‌شود و پژوهشگران اغلب به پژوهش‌های انتقادی درباره اصالت مطالب و اسناد در نهج‌البلاغه اشاره می‌کنند؛ اما جمع‌بندی دانشگاهی نشان می‌دهد بیشتر بخش‌های نهج‌البلاغه با سنجش‌های متن‌شناسی و ادبی قابل انتساب به حضرت علی(ع) است.

روز نهج‌البلاغه

alt text

منبع عکس: سراج‌بوک. عکاس: نامشخص

روز جهانی شادی و خوشبختی

روز جهانی شادی و خوشبختی هر سال در تاریخ ۲۰ مارس (مصادف با آغاز سال نو خورشیدی) گرامی داشته می‌شود. این روز در سال ۲۰۱۲ با تصویب سازمان ملل متحد نام‌گذاری شد تا اهمیت شادی به‌عنوان یکی از حقوق انسانی و اهداف توسعه جهانی را یادآوری کند. هدف اصلی روز شادی و خوشبختی این است که نشان دهد رفاه روانی و کیفیت زندگی به‌اندازه رشد اقتصادی اهمیت دارد. این روز، فرصتی برای تامل در معنا و روش‌های رسیدن به شادی فردی و جمعی است.

ایده روز جهانی شادی و خوشبختی از کشور بوتان الهام گرفته شد؛ جایی که به‌جای تولید ناخالص داخلی، شاخصی به نام سعادت ناخالص ملی را معیار پیشرفت خود قرار داده‌اند. شاخص سعادت ناخالص ملی بر ابعاد غیرمادی زندگی مانند سلامت روان، پایداری محیط‌زیست و پیوندهای اجتماعی تمرکز دارد؛ در واقع، چنین نگاهی در این کشور حاکم است که انسان فقط با درآمد یا تولید بیشتر خوشبخت نمی‌شود، بلکه باید کیفیت زندگی در همه زمینه‌ها بهبود یابد.

روز جهانی شادی و خوشبختی از سال ۲۰۱۳ به‌طور رسمی در تقویم جهانی جای گرفت. مبارزه با فقر، نابرابری، نابودی طبیعت و بحران‌های اجتماعی ازجمله مسائلی است که به‌طور مستقیم بر سطح شادی در جوامع تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین، روز جهانی شادی و خوشبختی نه‌فقط جشن خوش‌حالی، بلکه فراخوانی برای ساختن دنیایی عادلانه‌تر و سالم‌تر است و کشورها و مردم می‌کوشند راه‌هایی برای افزایش رفاه درونی و اجتماعی بیابند.

برنامه‌ها و کمپین‌های مختلفی در سراسر جهان به‌مناسبت روز جهانی شادی و خوشبختی برگزار می‌شود که ازجمله آن‌ها می‌توان به مشارکت‌های مردمی، برنامه‌های آموزشی و فعالیت‌های فرهنگی اشاره کرد. شعارهای هر سال روز جهانی شادی بر مفاهیمی چون هم‌دلی، مهربانی و شکرگزاری تمرکز دارد. در این روز، بسیاری از مردم سعی می‌کنند لحظاتی ساده اما ارزشمند را با عزیزانشان شریک شوند. شادی اگرچه ساده به نظر می‌رسد، در پس آن مفاهیم عمیق انسانی نهفته است.

روز جهانی شادی و خوشبختی

alt text

منبع عکس: گوگل. عکاس: نامشخص

روز جهانی سلامت دهان و دندان

روز جهانی سلامت دهان و دندان هرساله در تاریخ ۲۰ مارس (مصادف با آغاز سال نو خورشیدی) برگزار می‌شود؛ فدراسیون جهانی دندان‌پزشکی (FDI) این روز را برای افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت بهداشت دهان و پیشگیری از بیماری‌های دهانی نام‌گذاری کرده است. انتخاب تاریخ ۲۰ مارس به‌صورت نمادین به سلامت در همه‌ سنین اشاره می‌کند؛۲۰ دندان شیری در کودکی و ۲۰ دندان طبیعی سالم در بزرگسالی به همراه سلامت کامل دهان، نمایانگر تندرستی کلی انسان است.

هدف اصلی روز جهانی سلامت دهان و دندان، که به‌طور رسمی از سال ۲۰۱۳ نام‌گذاری شد، تاکید بر پیوند عمیق بین سلامت دهان و سلامت کلی بدن است. بیماری‌های دهانی نه‌تنها باعث درد و ناراحتی می‌شوند، بلکه می‌توانند با بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و حتی اختلالات روانی مرتبط باشند. روز جهانی سلامت دهان و دندان، فرصتی است برای آموزش افراد، خانواده‌ها و حتی سیاست‌گذاران تا بدانند مراقبت از دهان فقط جنبه زیبایی ندارد؛ بلکه بخش مهمی از سلامت عمومی است.

هر سال کمپینی جهانی با ۱ شعار خاص در روز سلامت دهان و دندان برگزار می‌شود که تمرکز آن بر جنبه‌ای متفاوت از سلامت دهان است؛ شعارهایی مانند «به دهانت افتخار کن» و «دهان شاد مساوی با بدن شاد» تلاش کرده‌اند مردم را به اقدام عملی در جهت بهداشت دهان و دندان دعوت کنند. برگزاری کمپین‌های رسانه‌ای، مسابقات دانشجویی و برنامه‌های آموزشی در مدارس و کلینیک‌ها، بخشی از برنامه‌های روز سلامت دهان و دندان در کشورهای مختلف‌ به‌ویژه کشورهای در حال توسعه است.

توصیه‌هایی که در روز جهانی سلامت دهان و دندان بارها تکرار می‌شود، عبارت‌اند از: مسواک زدن دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان، تغذیه سالم و مراجعه منظم به دندان‌پزشک. همین اقدامات ساده، پایه‌های اصلی پیشگیری از پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه و دیگر مشکلات دهانی به شمار می‌روند. روز جهانی سلامت دهان و دندان یادآور این نکته است که دهان دروازه سلامت بدن است؛ ازاین‌رو، مراقبت از دهان و دندان نه‌تنها ۱ انتخاب، بلکه ضرورتی برای زندگی سالم محسوب می‌شود.

روز جهانی سلامت دهان و دندان

alt text

منبع عکس: گوگل. عکاس: نامشخص

روز بوسیدن نامزد

روز بوسیدن نامزد که در برخی منابع با تاریخ ۲۰ مارس (آغاز سال نو خورشیدی) مصادف است، از اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی در ایالات متحده نام‌گذاری شد. این روز در فضای فرهنگی و مجازی، بیشتر به‌عنوان روزی برای تجلیل از صمیمیت بین ۲ نامزد یا زوج جوان مطرح می‌شود. روز بوسیدن نامزد، پایه‌ای تاریخی یا نهادی مشخص ندارد؛ اما به‌گونه‌ای نمادین، با طراوت بهار و نو شدن طبیعت همراه شده است تا شروعی عاشقانه برای زوج‌های جوان در سال تازه رقم بخورد.

روز بوسیدن نامزد، فرصتی است برای ابراز عشقی ساده اما عمیق میان زوج‌هایی که در آغاز راه زندگی یا سال جدید قرار دارند. چنین حرکتی، نمادی از عشق و احترام و آغازگر صلح و محبت بین زوج‌ها تلقی می‌شود. هدف از روز بوسیدن نامزد، تاکید بر محبت و صمیمیت بین نامزدها به‌ویژه در شرایط پراسترس و برنامه‌ریزی ازدواج است.

از نگاه علمی، بوسیدن باعث ترشح هورمون‌هایی مانند اکسی‌توسین و دوپامین می‌شود که آرامش روان، کاهش استرس و افزایش هم‌دلی میان افراد را در پی دارد؛ ازاین‌رو، توجه به چنین رفتارهای ساده اما موثر نه‌تنها می‌تواند رابطه‌ای صمیمی‌تر بسازد، بلکه بر کیفیت کلی زندگی زناشویی تاثیرگذار است. روز بوسیدن نامزد، این نکته را یادآوری می‌کند که گاهی مهر و محبت در ساده‌ترین رفتارها جاری می‌شود.

روز بوسیدن نامزد

alt text

منبع عکس: گوگل. عکاس: نامشخص

روز جهانی قصه گویی و روایت گری

روز جهانی قصه‌گویی و روایتگری هرساله در ۲۰ مارس (مصادف با آغاز سال نو خورشیدی) برگزار می‌شود؛ این روز، گرامیداشت یکی از کهن‌ترین هنرهای انسانی یعنی روایت کردن است. در روز جهانی قصه‌گویی و روایتگری، قصه‌گویان و شنوندگان از سراسر جهان دور هم جمع می‌شوند، داستان می‌گویند و شنونده روایت دیگر فرهنگ‌ها، سرزمین‌ها و تجربه‌ها هستند. ریشه روز قصه‌گویی به دهه ۹۰ در سوئد بازمی‌گردد؛ اما از سال ۲۰۰۳، این روز به رویدادی فرهنگی در تقویم جهانی تبدیل شد.

هر سال، روز جهانی قصه‌گویی با موضوع یا شعار ویژه‌ای همراه است تا به‌صورت خلاقانه قصه‌گویان را در سراسر دنیا به ‌هم پیوند ‌دهد؛ موضوع این روز در زمینه‌هایی مانند درخت، پل یا سفر انتخاب می‌شود تا الهام‌بخش صدها روایت از دل فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف باشد.

در روز جهانی قصه‌گویی و روایتگری، کتابخانه‌ها، مدارس، خانه‌های فرهنگ، موزه‌ها و حتی کافه‌ها و پارک‌ها، رویدادهایی حضوری یا آنلاین برگزار می‌کنند تا کودکان، بزرگ‌سالان، کهن‌سالان و حتی کسانی که هرگز داستانی نگفته‌اند، به میدان بیایند و صدای خود را در قالب روایت کشف کنند. روایتگری در روز جهانی قصه‌گویی، پلی میان نسل‌ها، فرهنگ‌ها و قلب‌ها می‌سازد.

قصه‌گویی فقط سرگرمی نیست؛ این هنر نقش مهمی در رشد تخیل، تقویت هم‌دلی و انتقال ارزش‌ها دارد. وقتی داستانی می‌شنویم یا بازگو می‌کنیم، بخشی از تجربه‌های انسانی را زنده نگه می‌داریم و درک ما از جهان گسترش می‌یابد. روز جهانی قصه‌گویی، یادآور آن است که ما انسان‌ها بیش از هر چیز با کلمات و داستان‌ها به هم متصل می‌شویم. در واقع، قصه‌ها همان نخی هستند که تاریخ، احساس و فرهنگ را به هم گره می‌زنند.

روز جهانی قصه‌گویی و روایتگری

alt text

منبع عکس: طاقچه. عکاس: نامشخص

روز زبان فرانسه

روز زبان فرانسه هر سال در ۲۰ مارس (مصادف با سال نو خورشیدی) برگزار می‌شود؛ روزی که به پاسداشت زیبایی، تاریخ و گستردگی این زبان جهانی اختصاص یافته است. انتخاب تاریخ ۲۰ مارس هم‌زمان با آغاز بهار و روز جهانی قصه‌گویی، نمادی از تازگی، رشد و جریان زندگی در زبان و فرهنگ فرانسه است. زبان فرانسه یکی از زبان‌های رسمی بین‌المللی است که نقش مهمی در ارتباطات فرهنگی و دیپلماتیک دارد و میلیون‌ها نفر در کشورهای مختلف به این زبان صحبت می‌کنند.

هدف اصلی روز زبان فرانسه، تشویق افراد به یادگیری این زبان و آشنایی با فرهنگ‌ فرانسه است. زبان فرانسه نه‌تنها زبانی ادبی و هنری، بلکه پلی برای تبادل فرهنگی و فهم بهتر میان ملت‌ها به شمار می‌آید. در روز زبان فرانسه، برنامه‌های متنوعی ازجمله کارگاه‌های آموزشی، نمایش فیلم، جشنواره‌های فرهنگی و مسابقات زبان برگزار می‌شود تا علاقه‌مندان را به شناخت بیشتر این زبان دعوت کند.

زبان فرانسه با میراثی غنی از ادبیات، فلسفه و هنر، سهم بزرگی در شکل‌دهی فرهنگ جهانی دارد. این زبان به‌عنوان زبان علم، دیپلماسی و حقوق در بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی کاربرد داشته و یادگیری آن در سراسر جهان بسیار موردتوجه است. روز زبان فرانسه، فرصتی برای گرامیداشت این میراث ارزشمند و ترغیب نسل جوان به حفظ و گسترش آن محسوب می‌شود. این روز، یادآور اهمیت زبان‌ها و تنوع فرهنگی در جهان است؛ چراکه هر زبان، دریچه‌ای به درک بهتر جهان و ارتباطات انسانی می‌گشاید.

روز زبان فرانسه

alt text

منبع عکس: گوگل‌مپ. عکاس: Igor Lazarevych

روز جهانی گنجشک

روز جهانی گنجشک هر سال در ۲۰ مارس (مصادف با سال نو خورشیدی) جشن گرفته می‌شود تا اهمیت این پرنده کوچک و دوست‌داشتنی را در اکوسیستم‌های طبیعی و زندگی روزمره انسان‌ها یادآوری کند. گنجشک‌ها که در سراسر جهان پراکنده‌اند، نقش مهمی در تعادل زیست‌محیطی دارند و با حضور خود به حفظ تنوع زیستی کمک می‌کنند. روز جهانی گنجشک، فرصتی برای افزایش آگاهی درباره حفاظت از این پرندگان و محیط‌زیست آن‌ها محسوب می‌شود.

هدف از نام‌گذاری روز جهانی گنجشک، جلب‌توجه مردم به تهدیداتی‌ مانند تخریب زیستگاه‌ها، آلودگی و تغییرات اقلیمی است که گنجشک‌ها با آن مواجه‌‌اند. برگزاری برنامه‌های آموزشی، کمپین‌های حفاظت و فعالیت‌های محیط‌زیستی در روز جهانی گنجشک،  افراد را به حفاظت از این موجودات کوچک و دوست‌داشتنی ترغیب می‌کند و اهمیت پیوند انسان با طبیعت و نقش پرندگان در زیبایی و سلامت محیط‌زیست را یادآور می‌شود.

گنجشک‌ها به‌عنوان نمادی از زندگی ساده و سرزنده، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ‌ها و ادبیات دارند. صدای خوش گنجشک‌ها و حضور فعال این پرندگان در باغ‌ها و شهرها، حس آرامش و شادی به بسیاری از مردم می‌بخشد. روز جهانی گنجشک تلاش می‌کند این ارتباط معنوی و زیستی میان انسان و طبیعت را تقویت و ارزش مراقبت از محیط‌زیست را به همه یادآوری کند.

روز جهانی گنجشک یادآور این نکته مهم است که حتی کوچک‌ترین موجودات طبیعت، نقش مهمی در حفظ تعادل زمین دارند. مراقبت از گنجشک‌ها و زیستگاه‌هایشان به‌معنای حمایت از سلامت کلی اکوسیستم و تضمین زندگی بهتر برای نسل‌های آینده است. روز جهانی گنجشک، جشنی است برای احترام به طبیعت و زندگی‌های ساده و زیبایی که اطراف ما جریان دارد.

روز جهانی گنجشک

alt text

منبع عکس: گوگل. عکاس: نامشخص

روز جهانی قورباغه

روز جهانی قورباغه هر سال در ۲۰ مارس (مصادف با سال نو خورشیدی) برگزار می‌شود تا توجه جهانیان را به اهمیت این موجودات شگفت‌انگیز جلب کند. قورباغه‌ها که با تنوعی زیاد در سراسر جهان به چشم می‌خورند، نقش مهمی در تعادل اکوسیستم‌ها دارند و به‌عنوان شاخص سلامت محیط‌زیست شناخته می‌شوند. روز جهانی قورباغه، فرصتی است برای افزایش آگاهی درباره تهدیداتی مانند آلودگی آب‌ها، تخریب زیستگاه‌ها و تغییرات اقلیمی که قورباغه‌ها با آن مواجه‌اند.

هدف از روز جهانی قورباغه، تشویق به حفاظت از این موجودات و زیستگاه‌های طبیعی آن‌ها است؛ چراکه حفظ این گونه‌ها به سلامت کل اکوسیستم کمک می‌کند. فعالیت‌هایی مانند برگزاری کارگاه‌های آموزشی، برنامه‌های زیست‌محیطی و کمپین‌های حفاظت باعث می‌شود مردم بیشتر با اهمیت قورباغه‌ها آشنا شوند و در برابر طبیعت مسئول باشند.

قورباغه‌ها در بسیاری از فرهنگ‌ها، جایگاهی ویژه دارند. صدای قورباغه‌ها در شب‌های بهاری برای بسیاری یادآور زندگی و طراوت است و حضور آن‌ها سلامت منابع آبی را نشان می‌دهد. روز جهانی قورباغه، فرصتی است تا ارتباط معنوی و زیستی با طبیعت را در خود تقویت کنیم و به ارزش حفاظت از گونه‌های زیستی مختلف پی ببریم. این روز، یادآور اهمیت کوچک‌ترین موجودات طبیعت در حفظ تعادل زمین و مسئولیت ما در نگهداری از زیبایی‌های طبیعی این کره خاکی است.

روز جهانی قورباغه

alt text

منبع عکس: گوگل. عکاس: نامشخص

دیدگاه شما چیست؟