روزشمار

روزشمار؛ ۲۵ اسفند ماه ۱۴۰۳

  • 25 اسفند 1403

شنبه، ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۳ مصادف با رویدادهای روز بزرگداشت پروین اعتصامی، روز پایان سرایش شاهنامه، روز اعترافات واقعی، روز جهانی سخنرانی، روز جهانی کورن داگ و روز جهانی حقوق مصرف‌کننده است. در ادامه مناسبت‌های این روز را معرفی خواهیم کرد.

رویدادهای ۲۵ اسفند ۱۴۰۳: 

روز بزرگداشت پروین اعتصامی

رخشنده اعتصامی، که بیشتر با نام پروین اعتصامی شناخته می‌شود، در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ شمسی در تبریز به دنیا آمد. این شاعر پرآوازه ایرانی جایگاهی ویژه در ادبیات فارسی دارد؛ به همین دلیل، زادروز او به‌منزله «روز بزرگداشت پروین اعتصامی» در تقویم رسمی ایران ثبت شده است. بانو اعتصامی، که در خانواده‌ای اهل فرهنگ و ادب پرورش یافته بود، از سنین کودکی استعداد شاعری خود را نشان داد و نخستین اشعارش را در ۷ سالگی سرود. او در طول عمر خود توانست تنها ۱ کتاب، یعنی دیوان اشعارش را چاپ کند. سرانجام پروین در سال ۱۳۲۰ شمسی، در ۳۵ سالگی و بر اثر بیماری حصبه در تهران درگذشت و در آرامگاه خانوادگی‌ خود به خاک سپرده شد.

آثار پروین اعتصامی

پروین اعتصامی در عمر کوتاهی که داشت اشعاری ماندگار از خود به‌ یادگار گذاشت. تنها اثر او، دیوان اشعاری شامل ۶۰۶ شعر در قالب‌هایی چون مثنوی، قطعه و قصیده است. این دیوان به‌‌ویژه به‌دلیل استفاده از سبک مناظره، جایگاهی ویژه در ادبیات فارسی دارد. اشعار پروین بیشتر با مضامین اجتماعی، اخلاقی و انتقادی نوشته شده‌اند و امروزه نیز منبعی الهام‌بخش و تأثیرگذار در شعر فارسی‌اند.

کتاب پروین اعتصامی. منبع عکس: سایت طاقچه. عکاس: نامشخص.

منبع عکس: وب‌سایت طاقچه. عکاس: نامشخص

برنامه‌های بزرگداشت پروین اعتصامی

هرساله در ۲۵ اسفند، مراسم و برنامه‌های مختلفی برای بزرگداشت پروین اعتصامی، شاعر برجسته ادب فارسی، برگزار می‌شود. این رویدادها عبارت‌اند از: نشست‌های ادبی، همایش‌های علمی و فرهنگی، شب شعر و مسابقه‌های مرتبط با آثار این شاعر. در بسیاری از این برنامه‌ها، به معرفی جایگاه ارزشمند پروین در ادبیات معاصر فارسی و تحلیل مفاهیم عمیق انسانی در اشعار او پرداخته می‌شود. اغلب، علاقه‌مندان به شعر فارسی، از دانشجوها گرفته تا استادان ادبیات، در این برنامه‌ها حضور می‌یابند.

روز پایان سرایش شاهنامه

حکیم ابوالقاسم فردوسی در سال‌های آخر قرن چهارم هجری خورشیدی در روز ۲۶ اسفندماه، آخرین بیت‌های بزرگ‌ترین حماسه ادبیات فارسی را سرود و تاریخ، اسطوره‌ها و فرهنگ غنی ایران‌زمین را به زیباترین شکل در قالب شعر به رشته نگارش درآورد. فردوسی در مسیر سرایش شاهنامه، حدود ۳۰ سال از عمر گرانقدر خود را صرف کرد و در روزهایی که زبان فارسی در حال خارج‌شدن از محوریت گفتار و نوشتار مردمان ایران‌زمین بود، موفق شد این زبان را احیا کند.

امروزه تمام فارسی‌زبانان جهان ازجمله ایرانی‌ها و تاجیک‌ها، این زبان ارزشمند و گویش کهن را مدیون فردوسی هستند. فردوسی با سرایش این حماسه، نه‌تنها زبان ایرانی‌ها را حفظ کرد، بلکه فرهنگ و قصه‌های اساطیری این مرز و بوم را نیز در شاهنامه خود به ثبت رساند و هم‌اکنون این کتاب ارزشمند سند کامل و جامعی برای شناخت فرهنگ، سنت و ارزش‌های ایران باستان به شمار می‌آید.

آرامگاه فردوسی. منبع: گوگل مپ. عکاس: مصطفی موسوی

منبع عکس: گوگل‌مپ. عکاس: مصطفی موسوی

نگاهی کوتاه به محتوای شاهنامه فردوسی

فردوسی در حدود ۳۰ سال سرایش شاهنامه، در قالب حدود ۶۰ هزار بیت، تلاش کرد تا تاریخ و فرهنگ ایران از ابتدای پیدایش تا حمله اعراب را روایت کند. فردوسی در شعر خود پادشاهان دودمان‌های پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان را معرفی و قصه‌های آنان را روایت کرد.

شاهنامه فردوسی از دیدگاه محتوا به سه بخش اسطوره‌ای، پهلوانی و تاریخی تقسیم می‌شود. فردوسی در این حوزه‌های محتوایی، ارزشمندترین عقاید و افکار انسانی مانند قیام علیه ظلم توسط کاوه آهنگر را بیان و قصه‌پردازی می‌کند. البته باید توجه داشت که فردوسی برای سرایش شاهنامه به زبان فارسی، شاهنامه ابومنصوری را به‌عنوان منبع و ماخذ در نظر گرفت و این کتاب تاثیر بسزایی در محتوای شاهنامه فردوسی داشته است. شاهنامه فردوسی هم از دیدگاه تعداد بیت‌ها، هم از دیدگاه فن کلام و محتوا از برترین سروده‌های جهان است و شاعران و نویسندگان بزرگی مانند گوته و ویکتور هوگو، آن را از بهترین آثار ادبیات جهان دانسته‌اند.

سختی‌های فردوسی هنگام سرایش شاهنامه و سرانجام این اثر ارزشمند

فردوسی در برخی از بیت‌های شعر خود مشکلات و سختی‌هایی که هنگام سرایش شاهنامه با آن‌ها روبه‌رو بوده است را بازگو می‌کند و حمایت نشدن از سوی دربار و مشکلات مالی را سدی در برابر پایان این اثر ارزشمند می‌داند. در برخی از شعرهایی که منتسب به فردوسی است، او از سلطان محمود (پادشاه زمانه خود) گله می‌کند؛ حتی هجونامه‌ای در نکوهش سلطان محمود موجود است. با وجود این، فردوسی هیچ‌گاه دست از تلاش برنداشت و این اثر ارزشمند را به عشق وطن کهن و مردمان ایران به پایان رساند.

هم‌اکنون شاهنامه فردوسی به بیش از ۱۰ زبان بین‌المللی ترجمه شده است و نسخه‌های کهن و دست‌نویس شاهنامه در موزه‌های مشهوری در سراسر جهان همچون موزه‌های بریتانیا و مصر نگهداری می‌شوند.

روز اعترافات واقعی

روز اعترافات واقعی که در تقویم میلادی با تاریخ ۱۵ مارس هم‌زمان است، مناسبتی غیررسمی اما تاثیرگذار در حوزه سلامت روان و ارتباطات انسانی به شمار می‌آید. این روز توسط توماس و روث روی (Thomas & Ruth Roy)، طراحان تعطیلات نمادین در آمریکا، پایه‌گذاری شد تا افراد به داشتن صداقت بیشتر در زندگی شخصی ترغیب شوند.

یکی از دلایل مهم گرامیداشت روز اعترافات واقعی آن است که مردم بتوانند بدون ترس از قضاوت، به اشتباهات یا رازهایی که در دل دارند اعتراف کنند و بار روانی آن را از دوش خود بردارند. در دنیای امروز که بسیاری از افراد به‌دلیل فشارهای اجتماعی یا ترس از طرد شدن، در سکوت زندگی می‌کنند، چنین فرصتی می‌تواند آغازی برای صمیمیت دوباره و اعتماد باشد؛ به همین دلیل، روز اعترافات واقعی می‌تواند نقش مهمی در کاهش تنش‌های درونی و حتی پیشگیری از بحران‌های روحی ایفا کند.

اعتراف به اشتباهات یا احساسات در طول تاریخ همیشه بخشی از تعاملات انسانی بوده است و در ادیان، فرهنگ‌ها و آیین‌های مختلف جایگاهی ویژه داشته است؛ برای نمونه، در آیین مسیحیت، رسم اعتراف نزد کشیش به‌عنوان مسیری برای پاک‌سازی روح و بازگشت به آرامش معنوی شناخته می‌شود. در اسلام نیز مفهوم توبه دقیقا بر مبنای اعتراف به خطا در برابر خداوند و درخواست بخشایش شکل گرفته است و در آموزه‌های اخلاقی بسیار بر آن تاکید شده است.

امروزه بسیاری از روان‌شناسان اعتقاد دارند که بیان احساسات و اشتباهات، به‌ویژه در قالب اعتراف آگاهانه و داوطلبانه، می‌تواند نقش موثری در کاهش اضطراب، افسردگی و حتی تنش‌های مزمن ایفا کند. روان‌درمانی‌های مبتنی بر صداقت عاطفی، مانند رفتاردرمانی(CBT) یا درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، به‌صورت مشخص از روش‌هایی همچون بیان بدون سانسور و نوشتن بدون قضاوت بهره می‌برند.

روز اعترافات واقعی فرصتی را برای تمرین بیان اعترافات، احساسات، نظرها و حقایق بدون سانسور فراهم می‌کند؛ همچنین، این روز به افراد کمک می‌کند تا بتوانند نخستین قدم برای رهایی روانی را بردارند. این اعترافات الزاما نباید با شخص دیگری در میان گذاشته شوند، بلکه حتی می‌توانند به‌صورت یادداشت شخصی، نامه‌ای که هرگز ارسال نمی‌شود یا حتی اعتراف به خود، انجام شوند. مهم‌ترین اصل، صداقت با خود و پذیرش مسئولیت احساسی بدون ترس و انکار است.

راه‌های مختلفی برای مشارکت در روز اعترافات واقعی وجود دارد که هم جنبه شخصی و هم اجتماعی دارند. برخی افراد در این روز تصمیم می‌گیرند نامه‌هایی بنویسند و واقعیت‌هایی را که سال‌ها در دل نگه داشته‌اند، به عزیزان خود بازگو کنند. برخی دیگر، از فضای مجازی کمک می‌گیرند و با هشتگ‌هایی مانند #Trueconfessionsday تجربه‌های خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند.

روز اعترافات واقعی

alt text

منبع عکس: وبسایت Checkiday.com. عکاس: نامشخص

روز جهانی سخنرانی

روز جهانی سخنرانی، ابتکاری جهانی است که هر سال در ۱۵ مارس، فرصتی را فراهم می‌کند تا صداهایی که معمولا شنیده نمی‌شوند، روی صحنه بیایند. بنیان‌گذار این روز، سایمون گیبسون (Simon Gibson)، هدف خود را از برگزاری این روز گسترش دموکراسی ازطریق قدرت بیان تعریف کرده است. برخلاف بسیاری از مناسبت‌های رسمی، این روز حول محور مردم عادی می‌چرخد؛ کسانی که شاید هیچ‌گاه فرصتی برای صحبت‌کردن در انظار عمومی نداشته‌اند.

در روز جهانی سخنرانی، از کارگران و دانش‌آموزان گرفته تا بازنشستگان و هنرمندان، همه می‌توانند بایستند و از دغدغه‌ها، آرزوها و بینش خود بگویند. این رویداد، تمرینی برای سخنوری و شنیدن است؛ شنیدن داستان‌هایی از عمق زندگی روزمره افراد.

در دنیای امروز که اغلب حرف‌ها در قالب پیام‌های کوتاه، ایموجی‌ها و صوت‌های گذرا رد‌وبدل می‌شوند، روز جهانی سخنرانی یادآور قدرت عمیق واژه‌های سنجیده و گفتار ساختارمند است. سخنرانی، برخلاف مکالمه عادی، ابزاری هدفمند برای انتقال فکر است که می‌تواند الهام‌بخش باشد، تحریک کند یا حتی ساختارهای فکری را دگرگون کند.

بسیاری از تحول‌های تاریخی از دل سخنرانی‌ای قدرتمند آغاز شده‌اند؛ از «رویایی دارم» مارتین لوترکینگ (Martin Luther King) تا «ما انتخاب می‌کنیم به ماه برویم» جان اف کندی (John F. Kennedy). روز جهانی سخنرانی به ما یادآوری می‌کند که صدای هر فرد، اگر درست به کار گرفته شود، می‌تواند آغازی برای تحول باشد؛ به همین دلیل است که این رویداد در بیش از صد کشور با استقبال روبه‌رو شده و به بستری برای رشد مهارت‌های بیانی تبدیل شده است.

یکی از ویژگی‌های برجسته روز جهانی سخنرانی، ماهیت غیرمتمرکز و مردمی آن است؛ هرکسی در هر نقطه‌ای از جهان می‌تواند برگزارکننده رویدادی کوچک یا بزرگ باشد. گاهی این رویدادها در سالن‌های دانشگاهی و مراکز فرهنگی برگزار می‌شوند و گاهی روی نیمکت پارک یا حتی در فضای مجازی.

محتوای سخنرانی‌ها در روز جهانی سخنرانی، موضوع‌های بسیار متنوعی را در بر می‌گیرد؛ از دغدغه‌های محیط‌زیستی و اجتماعی گرفته تا روایت‌های شخصی و بینش‌های فلسفی. آنچه مهم است، صداقت و عمق پیام سخنران است. در واقع، این مناسبت نقطه تلاقی خودبیانگری و شنیده‌شدن است؛ جایی که حتی روایتی ساده می‌تواند دیگران را به فکر فرو ببرد.

برای شرکت در روز جهانی سخنرانی، نیازی به استیج رسمی یا مخاطب هزارنفری نیست؛ گاهی کافی است چند دقیقه سکوت خود را با سخنی معنا‌دار بشکنید. بسیاری از افراد این روز را بهانه‌ای برای غلبه بر ترس از سخنرانی می‌دانند و برای نخستین‌بار با واژه‌های خود با جمعی رودررو می‌شوند. گروهی دیگر، سخنرانی‌هایشان را ضبط می‌کنند و در پلتفرم‌های آنلاین به اشتراک می‌گذارند تا صدای خود را با جهانیان در میان بگذارند.

روز جهانی سخنرانی

alt text

منبع عکس: وبسایت Aventislearning.com. عکاس: نامشخص

روز جهانی کورن داگ

سومین شنبه ماه مارس سال ۲۰۲۵، در تقویم غیررسمی آمریکا، به نام روز کورن داگ (Corn Dog) شناخته می‌شود؛ جشن کوچکی که از دل یک سرگرمی ساده دانشجویی در دهه ۹۰ میلادی بیرون آمد. در سال ۱۹۹۲، ۲ دوست اهل ایالت اورگن (Oregon) آمریکا تصمیم گرفتند در کنار تماشای مسابقات بسکتبال، خوراکی محبوب خود یعنی کورن داگ را بخورند و این سنت را جشن بگیرند. چیزی که ابتدا رسمی دوستانه بود، به‌مرور به مناسبتی ملی با هزاران طرفدار تبدیل شد.

کورن داگ، برخلاف ظاهر ساده‌اش، روایتی جالب در دل تاریخچه غذاها دارد. گفته می‌شود نخستین‌بار در دهه ۱۹۲۰ میلادی، مهاجران آلمانی در آمریکا ایده ترکیب سوسیس و خمیر ذرت را مطرح کردند؛ اما آنچه باعث شهرت فراگیر آن شد، شکل سیخی و قابلیت سرو سریع آن بود. این غذا، که اغلب در کارناوال‌ها، پارک‌های تفریحی و فروشگاه‌های خیابانی دیده می‌شود، تجسمی از غذاهای آمریکایی راحت و سریع است.

کورن داگ از آن دسته خوراکی‌هایی ا‌ست که میان نسل‌های مختلف، محبوب باقی مانده است. پختن آن ساده و خوردنش لذت‌بخش است؛ همچنین، به اشتراک‌گذاری‌ لحظه لذت‌بخش خوردن آن، به بخشی از تجربه جمعی بدل شده است.

در خانه‌های آمریکایی، تماشای بازی‌های مهم بسکتبال با خوردن کورن داگ، به سنتی خوشمزه تبدیل شده است. برخی رستوران‌ها در این روز، تخفیف‌های ویژه‌ای برای مشتریان خود در نظر می‌گیرند و فروشگاه‌ها بسته‌های آماده این غذا را به‌صورت انبوه عرضه می‌کنند. شبکه‌های تلویزیونی و صفحه‌های مجازی نیز از این مناسبت بهره می‌برند تا مخاطبان خود را با محتوای سرگرم‌کننده، بیشتر درگیر کنند.

اگرچه کورن داگ در نگاه نخست میان‌وعده‌ای چرب و فست‌فودی (Fast Food) به نظر می‌رسد، اما برای بسیاری از مردم آمریکا، نمادی از خاطره‌های شیرین دوران مدرسه، جشنواره‌های محلی و تفریحات خانوادگی است.

در روز کورن داگ می‌توانید در آشپزخانه‌تان تهیه کورن داگ را با استفاده از دستورپخت‌های جدید امتحان کنید. در برخی از نقاط آمریکا، حتی مسابقه‌هایی برای طراحی خلاقانه‌ترین کورن داگ‌ها برگزار می‌شود که به این روز، جنبه سرگرمی و هنری می‌بخشد. مهم نیست کجا زندگی می‌کنید یا چه سلیقه‌ای در پخت غذا دارید؛ روز کورن داگ بهانه‌ای برای جشن گرفتن چیزهای ساده و دل‌چسب زندگی است.

روز جهانی کورن داگ

alt text

منبع عکس: وبسایت Eu.usatoday.com. عکاس: نامشخص

جهانی حقوق مصرف ‌کننده

روز جهانی حقوق مصرف کننده هرساله در ۱۵ مارس، برابر با ۲۵ اسفندماه، گرامی داشته می‌شود. این روز به مردم جهان یادآوری می‌کند که مصرف‌کنندگان، چه در بازارهای محلی و چه در اقتصادهای کلان و بزرگ، حق دارند در برابر کالاها و خدماتی که دریافت می‌کنند، مورداحترام و حمایت قرار گیرند.

روز جهانی حقوق مصرف‌کننده از سال ۱۹۸۳ میلادی در تقویم مناسبت‌های جهانی ثبت شده است. انتخاب این روز به یاد سخنرانی تاریخی جان اف کندی، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در ۱۵ مارس ۱۹۶۲، انجام شده است؛ سخنرانی‌ای که برای نخستین‌بار مفهومی به نام حقوق اساسی مصرف‌کننده را به‌طور رسمی مطرح کرد.

جان اف کندی در سخنرانی‌اش ۴ حق بنیادین را برای مصرف‌کنندگان تعریف کرد: حق برخورداری از ایمنی، حق آگاهی، حق انتخاب و حق شنیده‌شدن. این ۴ اصل، پایه‌گذار چارچوبی شد که بعدها به قوانین و سیاست‌های مصرف‌کننده در بسیاری از کشورها راه پیداکرد و جنبشی جهانی در حمایت از حقوق خریداران به راه انداخت.

درون‌مایه اصلی روز جهانی حقوق مصرف‌کننده، افزایش آگاهی عمومی نسبت به حقوق مصرف‌کنندگان و مقابله با سوءاستفاده‌های تجاری است. در حقیقت، این روز، صدایی بلند و رسا برای کسانی است که گاه در بازارهای رقابتی و پرچالش نادیده گرفته می‌شوند.

از بدو شکل‌گیری جنبش حقوق مصرف‌کننده، تحول‌های قابل‌توجهی در قوانین و مقررات جهانی رخ داده است که به حفظ سلامت و امنیت خریداران کمک می‌کنند. کشورهای مختلف با تصویب قوانین مربوط به کیفیت کالا، شفافیت قیمت‌گذاری و تضمین بازگشت کالا، زمینه را برای خریدی عادلانه‌تر فراهم می‌کنند؛ همچنین، این روز برای بررسی چالش‌های نوظهور در بازار، مانند تاثیر فناوری‌های نوین بر حریم خصوصی مصرف‌کننده و امنیت داده‌ها، فرصت بسیار مناسبی است.

روز جهانی حقوق مصرف‌کننده هر سال موضوعات خاصی را در کانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان مطرح می‌کند که نشان‌دهنده مسائل روز و دغدغه‌های مردم است؛ موضوعاتی چون حفظ محیط‌زیست، مصرف مسئولانه، عدالت در دسترسی به کالا و خدمات و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، ازجمله محورهای رایج این مناسبت به شمار می‌روند. به‌واسطه این متمرکز بودن روی موضوع‌های مختلف، دولت‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالان اقتصادی تلاش می‌کنند راهکارهایی را برای بهبود شرایط مصرف‌کنندگان ارائه دهند.

روز جهانی حقوق مصرف‌کننده، نماد تعامل میان قدرت‌های اقتصادی و نیازهای واقعی مردم است که در سایه آن، بازارها شفاف‌تر و منصفانه‌تر می‌شوند؛ ازاین‌رو، این مناسبت از جایگاه ویژه‌ای در نظام‌های اقتصادی و اجتماعی برخوردار است.

فعالیت‌های روز جهانی حقوق مصرف‌کننده شامل همایش‌ها، کارگاه‌ها و کمپین‌های اطلاع‌رسانی می‌شود که بر آموزش مردم درباره حقوقشان تمرکز دارد. این اقدام‌ها به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا با شناخت بهتر، انتخاب‌های آگاهانه‌تر و مطالبه‌گری موثرتر، حضوری فعال و مسئولانه در بازار داشته باشند. ازسوی‌دیگر، فشارهای اجتماعی و رسانه‌ای در این روز، شرکت‌ها و تولیدکنندگان را به رعایت استانداردها و مسئولیت‌های اخلاقی و قانونی وامی‌دارد.

روز جهانی حقوق مصرف ‌کننده

alt text

منبع عکس: وبسایت Pwc.com. عکاس: نامشخص

دیدگاه شما چیست؟