روزشمار؛ ۲۰ خرداد ماه ۱۴۰۴

بیستم خرداد ۱۴۰۴ با چند مناسبت مهم همراه است؛ روز ملی فرش، روز صنایع دستی، روز آیس‌تی، روز گیاهان و ادویه‌ها، سالروز شهادت آیت‌الله سعیدی، روز تماس با دکتر و روز خودکار.

رویدادهای ۲۰ خرداد ۱۴۰۴:

• روز ملی فرش
• روز صنایع دستی
• شهادت آیت‌ الله سعیدی
• روز آیس تی
• روز گیاهان و ادویه‌ ها
• روز تماس با دکتر
• روز خودکار

روز ملی فرش

یکی از مناسبت‌های خاص ۲۰ خرداد ۱۴۰۴ به یکی از مهم‌ترین صنایع ‌دستی کشورمان، یعنی فرش ایرانی، اختصاص دارد؛ هنری که آوازه‌ آن جهانی است. ۲۰ خرداد مصادف با ۱۰ ژوئن، روز جهانی صنایع ‌دستی است؛ به همین مناسبت شورای فرهنگ عمومی جمهوری اسلامی ایران این روز را روز ملی فرش نام‌گذاری است؛ البته برخی کارشناسان معتقدند روزی که سرگی رودنکو (Sergei Rudenko)، باستان‌شناس روس، قالی پازیریک را کشف کرد، زمان مناسب‌تری برای نام‌گذاری این روز مهم بوده است.

منبع عکس: خبرگزاری صداوسیما. عکاس: نامشخص

ریشه هنر فرش‌بافی در ایران به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. گزنفون، تاریخ‌نگار یونانی، در کتاب «سیرت کوروش» در قرن چهارم پیش از میلاد اشاره کرده است که ایرانیان برای نرم‌تر کردن بستر خود از قالیچه استفاده می‌کردند. در زبان پهلوی نیز به هر چیز گستردنی ویسترگ گفته می‌شد؛ همچنین منابع تاریخی مانند سالنامه چینی سوئی‌سو در دوران ساسانیان، از صادرات فرش‌های پشمی ایران به چین یاد کرده‌اند که نشان‌دهنده شهرت فرش ایرانی از دیرباز است.

فرش ایرانی نه‌تنها تجلی هنر کهن این سرزمین، بلکه نماد هویت و اعتقادات مردم ما است. نمونه‌های تاریخی چون فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون، شکوه این هنر را به‌خوبی نشان می‌دهند. امروزه نیز فرش بختیاری، که در سال ۱۳۹۶ ثبت جهانی شد، در بازارهای جهانی مانند آمریکا، آلمان، ژاپن و کشورهای اروپایی کالایی محبوب است.

روز صنایع دستی

صنایع دستی یکی از ارزشمندترین جلوه‌های فرهنگ و هنر هر ملتی محسوب می‌شود و به‌دلیل اهمیت ویژه‌‌ای که دارد، روزی در تقویم جهانی به آن اختصاص داده‌اند. ۲۰ خرداد (۱۰ ژوئن) روز جهانی صنایع دستی نام‌گذاری شده است؛ تاریخی که به سال ۱۹۶۴ میلادی و برگزاری نخستین همایش جهانی صنایع دستی در نیویورک بازمی‌گردد. در پایان این همایش، شورای جهانی صنایع دستی به‌منزله نهادی وابسته به یونسکو تاسیس شد و از آن زمان، سالروز برگزاری این رویداد را به نام صنایع دستی گرامی می‌دارند.

منبع عکس: روزنامه دنیای اقتصاد. عکاس: نامشخص

شورای جهانی صنایع دستی، که پس از همایش سال ۱۹۶۴ تاسیس شد، نقشی مهم در ترویج و حمایت از هنرهای سنتی دارد. دبیرخانه این شورا در شهر آمستردام هلند واقع شده است و بیش از ۹۰ کشور در آن عضوند. ایران نیز از سال ۱۳۴۷ به این شورا پیوست و فعالیت خود را در مجمع آسیا و اقیانوسیه آغاز کرد. این شورا به‌منظور حمایت از هنرمندان و حفظ میراث فرهنگی، پروژه‌هایی مختلف را هدایت می‌کند و نقشی مهم در معرفی صنایع دستی کشورها دارد.

ایران با پیشینه‌ای غنی در صنایع دستی، جایگاهی ویژه‌ در جهان دارد. بیش از 3 میلیون ایرانی در ۳۰۰ رشته صنایع دستی فعالیت می‌کنند. در یونسکو، ۶۰۰ صنعت دستی ثبت شده که ۴۵۰ مورد آن متعلق به ایران و ۲۸۷ مورد از آن‌ها ویژه شهر اصفهان است. این آمار نشان می‌دهد ایران یکی از قطب‌های اصلی این هنر در دنیا محسوب می‌شود. ایران سومین کشور بزرگ تولیدکننده صنایع دستی جهان به شمار می‌رود و این هنر بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ ملی ما است.

شهادت آیت‌ الله سعیدی

۲۰ خرداد سالروز شهادت آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی است؛ روحانی مبارزی که نقشی موثر در فعالیت‌های سیاسی پیش از انقلاب اسلامی داشت. سعیدی، متولد ۲ اردیبهشت ۱۳۰۸ در گلپایگان، با وجود اینکه ازسوی ساواک ممنوع‌المنبر شد، فعالیت‌های خود را در مناطق دوردست تهران ادامه داد. او در سال ۱۳۴۵ به‌دلیل سخنرانی علیه اسرائیل دستگیر و زندانی شد. در سال ۱۳۴۹ نیز به‌دنبال انتشار اعلامیه‌ای علیه ورود سرمایه‌گذاران آمریکایی به ایران، بار دیگر بازداشت و به زندان قزل‌قلعه منتقل شد.

منبع عکس: پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری جماران. عکاس: نامشخص

آیت‌الله سعیدی در ۲۰ خرداد ۱۳۴۹ در زندان قزل‌قلعه به شهادت رسید. درباره نحوه شهادت او روایاتی مختلف وجود دارد. روایتی رسمی در دوره حکومت پهلوی مدعی بود که در جریان قطع برق زندان و باز بودن در سلول‌ها، سایر زندانیان او را خفه کرده‌اند؛ بااین‌حال بسیاری معتقدند که این توضیح واقعیت ندارد و او به دست ماموران حکومت پهلوی کشته شد. پیکر آیت‌الله سعیدی پس از شهادت، در قبرستان وادی‌السلام شهر قم به خاک سپرده شد.

روز آیس تی

بیستم خرداد ۱۴۰۴، علاوه‌بر مناسبت‌های رسمی، به خوراکی‌های خوشمزه نیز اختصاص دارد. یکی از این مناسبت‌ها، روز آیس تی است که مصادف با ۱۰ ژوئن در تقویم جهانی ثبت شده است. این روز فرصتی برای گرامی‌داشت آیس تی شناخته می‌شود؛ نوشیدنی خنکی که محبوبیت زیادی در روزهای گرم تابستان دارد؛ بنابراین این روز به‌منظور معرفی و لذت بردن از طعم‌های مختلف آیس تی جشن گرفته می‌شود.

منبع عکس: Realfood.tesco.com. عکاس: نامشخص

تاریخچه آیس تی به دهه ۱۸۷۰ میلادی برمی‌گردد؛ اما در سال ۱۹۰۴ به‌واسطه نمایشگاه جهانی در آمریکا، به‌طور گسترده‌ای محبوب شد. در آن نمایشگاه، به‌دلیل گرمای شدید تابستان، آیس تی طرفداران زیادی یافت و در مدتی کوتاهی به یکی از نوشیدنی‌های اصلی در روزهای گرم سال تبدیل شد. در پی این استقبال، ابزارهایی مثل لیوان‌های مخصوص آیس تی نیز طراحی شدند.

مردم در سراسر جهان، روز آیس تی را به روش‌های مختلف جشن می‌گیرند؛ بسیاری به کافی‌شاپ‌ها می‌روند تا انواع مختلف آیس تی را امتحان کنند؛ برخی از افراد هم با در خانه خود آیس تی‌هایی خوشمزه و خلاقانه‌ درست می‌کنند و بعضی دیگر نیز با برگزاری مهمانی‌هایی کوچک، این روز را به شیوه‌ای خاص و دلپذیر جشن می‌گیرند.

روز گیاهان و ادویه‌ ها

بیستم خرداد ۱۴۰۴ روزی خاص برای دوستداران غذا و طعم‌های خوشمزه محسوب می‌شود. این روز، که مصادف با ۱۰ ژوئن است، «روز گیاهان و ادویه‌ها» شناخته می‌شود که طعم و عطری بی‌نظیر به غذاها می‌بخشند و در طب سنتی نیز کاربرد فراوانی دارند. این روز با هدف ترویج اهمیت گیاهان و ادویه‌ها در فرهنگ غذایی و پزشکی به‌ویژه در طب سنتی اعلام شده است.

منبع عکس: Foodandnutrition.com. عکاس: نامشخص

تاریخچه گیاهان و ادویه‌ها به قرون گذشته بازمی‌گردد؛ زمانی که انسان‌ها از گیاهان برای طعم‌دهی و درمان بیماری‌ها استفاده می‌کردند. در دوران باستان، ادویه‌ها کالاهایی گران‌قیمت بودند و حتی به‌جای ارز در برخی معاملات استفاده می‌شدند. این روند با گسترش جاده‌های تجاری همچون جاده ابریشم و ارتباطات بین شرق و غرب، به انتشار و استفاده گسترده از گیاهان و ادویه‌ها در سراسر دنیا منجر شد.

برای جشن گرفتن روز گیاهان و ادویه‌ها، مردم در سراسر جهان طعم‌ها، ادویه‌ها و غذاهایی جدید را امتحان می‌کنند. آن‌ها گیاهان و ادویه‌های تازه می‌خرند و با ادویه‌هایی جدید، غذاها و طعم‌های متنوع را امتحان می‌کنند. برخی نیز با برگزاری مهمانی‌های ویژه، انواع گیاهان و ادویه‌ها و مزایای آن‌ها را در آشپزی و سلامتی معرفی می‌کنند.

روز تماس با دکتر

منبع عکس: وبسایت Cornwallseawaynews.Com. عکاس: نامشخص

روز ۲۰ خرداد در ایالات متحده آمریکا، روز تماس با دکتر است. این روز با هدف ترویج فرهنگ مراقبت پیشگیرانه از سلامت پایه‌گذاری شده است. روز تماس با دکتر هر سال در دوم ماه جون، گرامی داشته می‌شود و در سال‌های مختلف ممکن است با تاریخ‌های متفاوتی در تقویم شمسی مصادف شود؛ اما در سال ۱۴۰۴ هجری شمسی با ۲۰ خرداد مصادف شده است. هدف اصلی روز تماس با دکتر این است که افراد، به‌ویژه زنان، تماس با پزشک و گرفتن نوبت برای معاینه‌های سالیانه را جدی بگیرند.

بی‌توجهی به سلامت فردی و نادیده گرفتن معاینه‌های دوره‌ای ازجمله دلایلی است که باعث شده است روز تماس با پزشک به تقویم مناسبت‌ها اضافه شود. نهادهای پزشکی و بهداشتی در این روز مردم را به انجام اقدام‌های ساده اما حیاتی مانند تماس با پزشک و تنظیم زمان مراجعه تشویق می‌کنند.

سازمان غیرانتفاعی برایت پینک (Bright Pink) در آمریکا در سال ۲۰۱۶ روز تماس با دکتر را بنیان‌گذاری کرد. تمرکز اصلی این سازمان بر پیشگیری و آگاهی‌بخشی در زمینه بیماری‌های زنان، به‌ویژه سرطان سینه و تخمدان بود. موسسان این نهاد معتقد بودند که اختصاص روزی مشخص به معاینه پزشکی، می‌تواند از تعلل‌های رایج جلوگیری کند. تجربه شخصی یکی از بنیان‌گذاران روز تماس با دکتر، که خود اقدام به جراحی پیشگیرانه کرده بود، الهام‌بخش طراحی چنین رویدادی شد. از آن زمان تا امروز، روز تماس با دکتر به‌عنوان یکی از مناسبت‌های مهم حوزه سلامت عمومی در تقویم غیررسمی آمریکا شناخته می‌شود.

افراد در روز تماس با دکتر، تشویق می‌شوند که از پزشک خانواده یا پزشک معتمد خود وقت معاینه بگیرند. این معاینه می‌تواند چکاپی عمومی، انجام آزمایش‌های روتین یا حتی گفت‌وگو درباره سبک زندگی سالم باشد؛ همچنین در این روز، کاربران در شبکه‌های اجتماعی با استفاده از هشتگ‌هایی مانند #Callyourdoctorday تجربه‌های خود از این روز را به اشتراک می‌گذارند و دیگران را به تماس با دکتر ترغیب می‌کنند.

مشارکت در روز تماس با دکتر بسیار ساده اما تاثیرگذار است. کافی است از پزشک خود نوبت معاینه بگیرید و سلامتتان را در اولویت قرار دهید؛ علاوه‌بر این، تشویق اطرافیان، خانواده یا دوستان به انجام این کار می‌تواند به گسترش این فرهنگ کمک کند. اشتراک‌گذاری پیام‌های آموزشی در فضای مجازی، نوشتن درباره تجربه‌های مرتبط یا حتی برگزاری برنامه‌های کوچک اطلاع‌رسانی در محل کار یا مدرسه می‌تواند بخشی از مشارکت در روز تماس با دکتر باشد.

اهمیت روز تماس با دکتر، تاکید آن بر پیشگیری از بیماری است؛ پیشگیری از بیماری‌هایی که با یک تماس ساده با دکتر، قابل‌کنترل یا حتی جلوگیری هستند. روز تماس با دکتر یادآور این امر مهم است که رسیدگی به سلامت شخصی، وظیفه‌ای فردی اما با نتایج جمعی تاثیرگذار است.

روز خودکار

منبع عکس: وبسایت Sweetwaternow.Com. عکاس: نامشخص

روز خودکار (National Ballpoint Pen Day) برای تقدیر از اختراعی ساده اما تاثیرگذار گرامی داشته می‌شود.

خودکار، این ابزار نوشتاری که امروزه به‌صورت گسترده در دفاتر، مدارس و محیط‌های اداری استفاده می‌شود، پیش از سال ۱۹۴۳ تنها ایده‌ای آزمایشی با مشکلاتی نظیر نشتی و کثیف‌شدن دست‌ها بود. با ثبت اختراع رسمی این طراحی در تاریخ ۱۰ جون ۱۹۴۳ توسط ۲ برادر مجارستانی به نام‌های لاسلو و گیورگی بیرو (Laszlo & Gyorgy Biro)، خودکار مدرن متولد شد. از آن زمان تاکنون، خودکار جایگاه خود را در فرهنگ نوشتاری جهان به دست آورد.

تاریخچه اختراع خودکار، داستانی جذاب از تلاش و نوآوری است. پیش از برادران بیرو، جان جی. لود (John L. Loud) در سال ۱۸۸۸ اولین طرح خودکار چرخان را ثبت کرد؛ اما این نمونه تجاری نشد. بیرو خبرنگاری بود که با مشاهده سرعت خشک شدن جوهر روزنامه‌ها، ایده‌ای برای جوهری که سریع‌تر خشک می‌شود پیدا کرد؛ سپس با همکاری برادر شیمی‌دان خود، ساختاری با نوک کروی طراحی کرد که ضمن روان شدن بهتر جوهر، از نشت آن جلوگیری می‌کرد.

برادران بیرو ابتدا اختراعشان را در مجارستان و سپس در آرژانتین ثبت کردند. در جنگ جهانی دوم، از خودکار این ۲ برادر در نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا و آمریکا استفاده شد.

روز خودکار فرصتی برای یادآوری این اختراع ساده فراهم می‌کند؛ اختراعی که زندگی روزمره‌مان را دگرگون کرده است. تولیدکننده‌های بزرگ در دنیا مانند بیک کریستال (Bic Cristal) سالانه میلیاردها خودکار تولید می‌کنند. این خودکار‌ها به‌طور گسترده‌ای در مدارس و ادارات مورداستفاده قرار می‌گیرند و به‌عنوان نمادی از طراحی ساده و کاربردی، در سطح جهان شناخته می‌شوند. در سال ۱۹۴۵، در هفته بیش از ۳۰ هزار قطعه از نخستین خودکارهای تجاری در نیویورک به فروش می‌رسیدند و این، آغاز استقبال عمومی از این اختراع بود.

برای گرامیداشت روز خودکار می‌توان اقدام‌های ساده‌ای انجام داد. انتخاب و استفاده از خودکار برای نوشتن یادداشت یا نامه‌ای شخصی، یکی از این اقدام‌ها است؛ همچنین، می‌توان خودکارها را شخصی‌سازی کرد؛ برای مثال، با طراحی روی بدنه یا اضافه کردن نوشته و پیام‌های مختصر روی خودکار، می‌توانید آن را شخصی‌سازی کنید و نتیجه را با هشتگ‌ #NationalBallpointPenDay در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید.