یکشنبه، هفدهم فروردین ۱۴۰۴، مصادف با چهار رویداد جشن سروشگان یا روز سروش، روز گوجه فرنگی، روز جهانی تفلون و شروع هفته کتابخانه‌های ملی است. در ادامه، با این مناسبتها بیشتر آشنا می‌شویم.
رویدادهای ۱۷ فروردین ۱۴۰۴:
جشن سروشگان
جشن سروشگان یکی از جشن‌های باستانی ایرانی است که در تقویم مهرگان قرار دارد. این جشن در روز ۱۷ فروردین، که «سروش» نام گرفته است، برگزار می‌شود. سروش در ایران باستان به‌عنوان پیام‌آور و نگهبان جهانیان شناخته می‌شود و نماد شنوایی و فرمان‌برداری است.
در فرهنگ ایرانی، خروس را نماد مادی سروش می‌دانند؛ زیرا با بانگ بامدادی خود، مردم را به بیداری و ستایش خداوند فرا می‌خواند. در میان جانوران، خروس جایگاه والایی دارد و نشانه‌ای از پاکی، روشنی و آگاهی محسوب می‌شود. ایرانیان باستان باور داشتند که آوای خروس در سحرگاه، پیام‌آور حضور سروش و نویدبخش روزی سرشار از نیکی و راستی است.
منبع عکس: وبسایت وبلایت. عکاس: نامشخص
جشن سروشگان یکی از جشن‌های مهم در تقویم ایرانی، به‌ویژه در دوران ساسانیان بود و در آن، مراسمی برگزار می‌شد که نشانگر ارتباط نزدیک انسان‌ها با نیروهای الهی و پیام‌آوران آسمانی بود. امروزه این جشن به‌عنوان یادبودی از گذشته‌های دور، در برخی نقاط ایران جشن گرفته می‌شود؛ اگرچه این جشن به‌صورت گسترده برگزار نمی‌شود، اما همچنان میان علاقه‌مندان به فرهنگ و آیین‌های ایران باستان جایگاه ویژه‌ای دارد.
ازجمله آداب جشن سروشگان، روشن کردن آتش و خواندن نیایش‌هایی بود که برای پاکسازی روح و دفع نیروهای منفی انجام می‌شد. مردم در روز سروش، لباس‌هایی سفید به تن می‌کردند (که نشانه‌ای از پاکی و روشنایی بود) و به دیدار بزرگان و پیشوایان مذهبی می‌رفتند تا از آموزه‌های آن‌ها بهره‌مند شوند.
روز گوجه فرنگی
امسال روز ۱۷ فروردین‌ماه با رویداد جالب روز گوجه فرنگی مصادف شده. در تقویم میلادی، ۶ آوریل هر سال به‌عنوان روز گوجه فرنگی، یکی از محبوب‌ترین میوه‌های دنیا، نام‌گذاری شده است. این میوه سالم و خوشمزه نقش پررنگی در آشپزخانه‌های ما دارد و از سوپ گرفته تا سالادها و پاستاهای مختلف، در دستورپخت غذاهای متنوعی به کار می‌رود.
گوجه‌فرنگی علاوه‌بر این که ماده غذایی خوشمزه‌ای است، به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان، ویتامین سی (C) و لیکوپن (Lycopene) به‌عنوان نمادی از تغذیه سالم شناخته می‌شود و خطر بیماری‌های قلبی و سرطان را کاهش می‌دهد.
خاستگاه گوجه‌فرنگی به آمریکای جنوبی بازمی‌گردد. مردم بومی آزتک (Aztec) از اولین افرادی بودند که از گوجه‌فرنگی در غذاهای خود استفاده می‌کردند. بعدها اسپانیایی‌ها این میوه را به اروپا بردند؛ اما برای مدت زیادی مردم اروپا از گوجه فرنگی فقط به‌عنوان گیاهی تزیینی استفاده می‌کردند؛ زیرا تصور می‌کردند این میوه به گیاهان خانواده بلادونا (Belladonna)، که سمی بودند، شباهت زیادی دارد.
برخی از اشراف‌زاده‌های اروپایی بعد از خوردن گوجه فرنگی مسموم می‌شدند؛ زیرا این میوه خاصیت اسیدی دارد و در آن دوره گوجه در ظروف سربی سرو می‌شد و همین باعث مسمومیت برخی افراد شده بود. بعد از مدتی مردم متوجه شدند مشکل از ظرف‌های سربی است. خوشبختانه با گذر زمان و آگاهی بیشتر مردم، گوجه‌فرنگی جایگاه واقعی‌اش را در دل مردم و سفره‌های آن‌ها پیدا کرد.
منبع عکس: Healthy Green Kitchen. عکاس: نامشخص
روز جهانی تفلون
۶ آوریل ۲۰۲۵ میلادی با روز جهانی تفلون مصادف شده است. تفلون، با نام علمی پلی‌تترافلوئورواتیلن (PTFE)، ماده‌ای انقلابی است که در سال ۱۹۳۸ دکتر روی جی پلونکت (Roy J. Plunkett) آن را به‌صورت تصادفی کشف کرد. تفلون به دلیل نچسب بودن و مقاومت بالا در برابر گرما و مواد شیمیایی به‌سرعت جای خود را در صنایع مختلف باز کرد؛ از ساخت تجهیزات پزشکی گرفته تا قابلمه‌های نچسب خانگی. تفلون خیلی زود به نماد پیشرفت صنعتی تبدیل شد.
درست است که تفلون مزایای زیادی دارد و همچنان استفاده از آن در برخی از صنایع ضروری است، اما بهتر است که مردم در مورد اثرات جانبی این ماده آگاهی کامل داشته باشند. روز جهانی تفلون فرصت خوبی برای بازنگری در نحوه استفاده از مواد شیمیایی در زندگی روزمره است.
تفلون حاوی گروهی از مواد شیمیایی مصنوعی به نام پروپلی فلوروآلکلی (PFAS) است. این ترکیب‌ها در طبیعت تجزیه نمی‌شوند، اما به‌راحتی در منابع آب و خاک نفود می‌کنند و می‌توانند در بدن انسان هم انباشته شوند. براساس تحقیقات علمی انجام‌شده، حتی مقادیر بسیار کم از مواد پروپلی فلوروآلکلی باعث ایجاد مشکلاتی مانند سرطان، آسیب به کبد، اختلالات تیروئید و کاهش اثربخشی واکسن‌ها می‌شوند.
مشکلات ناشی از استفاده از تفلون باعث شده است که بسیاری از سازمان‌های محیط‌زیستی، ازجمله سازمان کلین واتر اکشن (Clean Water Action)، به‌جای گرامیداشت روز تفلون، به این روز به‌عنوان فرصتی برای آگاهی‌بخشی نگاه کنند.
منبع عکس: Poison.Org. عکاس: نامشخص
شروع هفته کتابخانه های ملی
از ۶ تا ۱۲ آوریل ۲۰۲۵ میلادی، به‌عنوان هفته کتابخانه‌های ملی در سراسر جهان شناخته می‌شود. این زمان به گرامیداشت نقش کتابخانه‌ها در ارتقای دانش، برابری و همبستگی اجتماعی اختصاص پیدا کرده است. هفته کتابخانه‌های ملی علاوه‌بر پاسداشت کتاب و دانش، زمان مناسبی برای توجه به آزادی اندیشه و مقابله با سانسور است.
ایده رویداد هفته کتابخانه‌های ملی به اواسط قرن بیستم بازمی‌گردد؛ زمانی که مردم آمریکا بیشتر جذب تلویزیون و رادیو شده بودند و سرانه مطالعه کاهش یافته بود. انجمن کتابخانه‌های آمریکا و ناشران کتاب، برای مقابله با این شرایط، کمیته ملی کتاب را تشکیل دادند تا با این کار مردم را به خواندن کتاب و حمایت از کتابخانه‌ها تشویق کنند. اولین هفته کتابخانه در سال ۱۹۵۸ میلادی با شعار «بیدارشو و بخوان» برگزار شد.
منبع عکس: This Is Colossal. عکاس: نامشخص
دیدگاه شما چیست؟