چهارشنبه، ۱۶ مهرماه ۱۴۰۴، برابر با ۸ اکتبر ۲۰۲۵، با ۲ رویداد جشن مهرگان و روز جهانی آفرود مصادف شده است. در ادامه، با این مناسبت‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
رویدادهای ۱۶ مهر ۱۴۰۴:
جشن مهرگان
منبع عکس: وبسایت Adyannet.Com. عکاس: نامشخص
شانزدهم مهرماه، در تقویم خورشیدی، با جشن مهرگان، یکی از کهن‌ترین و باشکوه‌ترین آیین‌های ایرانی، مصادف است. جشن مهرگان یکی از جشن‌های بزرگ ملی و باستانی محسوب می‌شود. مهرگان، برخاسته از باورهای دیرینه ایرانیان به ایزد مهر، نماد روشنایی، دوستی، پیمان و عدالت است. این جشن نه‌تنها یادآور پیوند انسان با طبیعت، بلکه تجلی‌گاه شکرگزاری برای نعمت‌های الهی و پیروزی نیکی بر بدی به شمار می‌آید.
ریشه واژه «مهرگان» به «مهر» یا «میترا» بازمی‌گردد؛ ایزدی که در آیین‌های ایران باستان نماد خورشید، فروغ، محبت و عهد بوده است. در اوستا، مهر یشت به ستایش این ایزد اختصاص دارد و او را نگهبان راستی و دشمن دروغ معرفی می‌کند. مهرگان، در اصل، جشن مهر ایزد است که در روز مهر از ماه مهر برگزار می‌شود. همان‌گونه که نوروز با اعتدال بهاری پیوند دارد، مهرگان نیز با اعتدال پاییزی و توازن شب و روز هم‌زمان است.
در اسطوره‌های ایرانی، مهرگان یادآور پیروزی فریدون بر ضحاک، نماد ظلم و تباهی، به شمار می‌آید. این روایت، مهرگان را به جشن پیروزی نیکی، دادگری و روشنایی تبدیل کرده است. فردوسی نیز در شاهنامه از این جشن یاد می‌کند و آن را روزی فرخنده می‌داند؛ روزی که در آن تاج‌گذاری فریدون انجام شد و مردم به شادی پرداختند.
آیین و نمادهای جشن مهرگان
جشن مهرگان، در ایران باستان، آیینی چندروزه بود که به 2 بخش «مهرگان عامه» و «مهرگان خاصه» تقسیم می‌شد. بخش نخست برای مردم برگزار می‌شد و بخش دوم ویژه درباریان و بزرگان بود. این جشن معمولا از دهم مهر آغاز می‌شد و تا شانزدهم مهر ادامه داشت. در برخی مناطق، مانند خراسان، نام‌هایی چون «سر میزو» یا «سر برج میزان» برای این آیین به کار می‌رفت که نشان از پیوند آن با آغاز پاییز و زمان برداشت محصول داشت.
در آیین‌های مهرگان، مردم لباس‌های نو می‌پوشیدند، خانه‌ها را با گل و پارچه‌های رنگی تزیین می‌کردند و سفرهای رنگارنگ می‌انداختند؛ سفرهای که شامل خوراکی‌های فصل، میوه‌های پاییزی، گل‌های خوش‌بو، و نمادهایی از روشنایی و مهر بود. در این روز، هدیه دادن، شادباش گفتن، دورهمی‌های خانوادگی و دعا برای برکت و صلح، از رسوم رایج بود. برخی منابع اشاره دارند که در گذشته آتش‌افروزی و اجرای موسیقی نیز بخشی از مراسم جشن مهرگان بوده است.
مهرگان، برخلاف نوروز که با آغاز سال نو همراه است، بیشتر جنبه شکرگزاری دارد. این جشن به‌عبارتی زمان برداشت محصول و پایان فصل کار کشاورزی است؛ بنابراین، ایرانیان باستان آن را فرصتی برای سپاس از نعمت‌های طبیعی و دعا برای سالی پرثمر می‌دانستند. در تقویم زرتشتی، روز مهر از ماه مهر زمان اصلی برگزاری جشن مهرگان است و زرتشتیان ایران همچنان آن را در این تاریخ گرامی می‌دارند.
امروزه، جشن مهرگان در برخی مناطق ایران و در جوامع ایرانی خارج از کشور، به‌ویژه در میان زرتشتیان، برگزار می‌شود. این آیین، نه‌تنها یادآور تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین است، بلکه فرصتی برای بازگشت به ارزش‌هایی چون مهر، راستی، همدلی و احترام به طبیعت فراهم می‌کند. شناخت و احیای چنین جشن‌هایی می‌تواند پیوند نسل امروز با ریشه‌های فرهنگی و معنوی خود را تقویت کند و نگاهی تازه به سبک زندگی ایرانی بیافریند.
روز جهانی آفرود
منبع عکس: وبسایت Thetrailhero.Com. عکاس: نامشخص
روز جهانی آفرود فرصتی برای گردهمایی علاقه‌مندان به رانندگی در مسیرهای سخت و طبیعی، از تپه‌های شنی گرفته تا جنگل‌های انبوه فراهم می‌کند؛ در این روز، شور و هیجان کسانی گرامی داشته می‌شود که عاشق عبور از جاده‌های ناهموار و کشف مسیرهای ناشناخته هستند. چه با موتورهای کراس، چه با ATV ها یا خودروهای ۴x۴، هدف تجربه آزادی، چالش و لذت در دل طبیعت است.
روز جهانی آفرود فقط درباره هیجان در بطن این عمل نیست؛ بلکه بر مسئولیت‌پذیری، احترام به محیط‌زیست و همدلی میان رانندگان نیز تاکید دارد. آفرودکاران، در این روز، با رعایت اصول ایمنی و حفظ طبیعت، پیوندی عمیق‌تر با جامعه جهانی خود برقرار می‌کنند.
تاریخچه روز جهانی آفرود
روز جهانی آفرود برای نخستین‌بار در سال ۲۰۲۱ توسط برند Can-Am Off-Road، زیرمجموعه شرکت BRP، معرفی شد. هدف آن‌ها ایجاد روزی جهانی برای علاقه‌مندان به رانندگی خارج از جاده بود تا احساس تعلق به جامعه‌ای مشترک داشته باشند. از همان سال اول، افراد زیادی از کشورهای مختلف در این رویداد شرکت کردند، مسیرهای طبیعی را پیمودند، عکس گرفتند و شور و اشتیاق خود را با دیگران به اشتراک گذاشتند.
روز جهانی آفرود خیلی زود از کمپینی تبلیغاتی فراتر رفت و به رویدادی جهانی تبدیل شد. باشگاه‌ها، گروه‌ها و حتی رانندگان مستقل نیز برنامه‌هایی برای این روز ترتیب دادند. پیام اصلی این رویداد، علاوه‌بر هیجان، تاکید بر ایمنی، احترام به طبیعت و همدلی میان رانندگان بود؛ این ارزش‌ها باعث شد روز جهانی آفرود به مناسبتی فرهنگی و اجتماعی تبدیل شود.
چگونه روز جهانی آفرود را جشن بگیریم؟
در روز جهانی آفرود، پیشنهادهایی برای تجربه بهتر آفرود وجود دارد:
- به دل مسیر بزنید: مسیری خاکی یا کوهستانی انتخاب کنید و با خودرو مناسب، همراه با دوستان، به دل طبیعت بروید. قبل از حرکت، شرایط آب‌وهوا و آمادگی فنی خودرو را بررسی کنید.
- در یک گروه شرکت کنید: بسیاری از باشگاه‌ها و گروه‌های محلی، در روز جهانی آفرود، برنامه‌های مخصوص و ویژه‌ای برگزار می‌کنند. این برنامه‌ها معمولا شامل مسیرهای راهنمایی‌شده، توقف‌های دیدنی و فضای دوستانه برای تبادل تجربه هستند.
- پاک‌سازی مسیرها: با جمع‌آوری زباله از مسیرهای پررفت‌وآمد، به طبیعت کمک کنید. این کار نه‌تنها محیط را زیباتر می‌کند، بلکه به حفظ حیات‌وحش و باز بودن مسیرها برای استفاده همگان کمک می‌کند.
- چالش تازه‌ای را امتحان کنید: اگر همیشه در مسیرهای خاکی رانندگی می‌کردید، این بار مسیرهای سنگی یا جنگلی را نیز امتحان کنید. حتی می‌توانید نوع جدیدی از وسیله نقلیه را تجربه کنید تا مهارت‌های تازه‌ای بیاموزید.
- خاطرات‌تان را به اشتراک بگذارید: عکس‌ها و ویدیوهای سفر خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید و با استفاده از هشتگ International4x4Day# به جامعه جهانی آفرود بپیوندید. این کار می‌تواند الهام‌بخش دیگران برای شروع این سبک زندگی باشد.
دیدگاه شما چیست؟