روزشمار

روزشمار؛ ۱۳ فروردین ماه ۱۴۰۴

  • 13 فروردین 1404

چهارشنبه، سیزدهم فروردین ماه ۱۴۰۴، مصادف با چهار رویداد سیزده بدر، روز جهانی آگاهی از اوتیسم، روز جهانی کتاب کودک و کتاب مصور کودک و روز کره بادام زمینی و مربا است. در ادامه، این چهار رویداد را معرفی خواهیم کرد.

رویدادهای ۱۳ فروردین ۱۴۰۴:

سیزده بدر

سیزده‌‌بدر یکی از رسوم کهن و جشن‌های نوروزی ایرانیان است. این روز که در تقویم تعطیل رسمی است، پس از انقلاب اسلامی به نام روز طبیعت نام‌گذاری شد. خانواده‌های ایرانی در روز ۱۳ فروردین (آخرین روز تعطیلات نوروزی) به دل طبیعت می‌روند و با برپایی کمپ، صرف غذا و خوراکی و انجام بازی‌های گروهی، این روز را جشن می‌گیرند و لحظات خوشی را در کنار هم سپری می‌کنند.

تاریخچه دقیق و درستی از پیشینه ۱۳ بدر وجود ندارد. در تقویم باستانی ایران، روز سیزدهم هر ماه را «روز تیر» یا «روز تیشتر» می‌نامیدند. براساس این اعتقاد، «تیشتر» نام ایزد باران بود که در بارور شدن و سیراب شدن زمین نقش مهمی داشت؛ به همین دلیل، سیزدهمین روز فصل بهار را روز فرخنده و مهمی برای طبیعت می‌دانستند.

برخلاف باورهای رایج کنونی، در گذشته عدد ۱۳ را نحس و بدیمن نمی‌دانستند. بسیاری از پژوهشگران معتقدند باور به نحس بودن عدد ۱۳ از فرهنگ‌های بیگانه وارد افکار عمومی ایرانیان شده است.

سیزده‌بدر آیین‌هایی دارد که اغلب افراد آن‌ها را انجام می‌دهند. در این روز، خانواده‌ها سبزه سفره هفت‌سین خود را به آب روان می‌سپارند و اعتقاد دارند که این کار، باران و فراوانی را به طبیعت بازمی‌گرداند. گره زدن سبزه و چمن و باز کردن آن، خوردن کاهو سکنجبین، طبخ آش رشته با سبزی‌های تازه کوهی و پخت کوفته از دیگر رسوم ۱۳ بدر است.

سبزده بدر در کنار دریا. منبع عکس: گوگل مپ. عکاس: seomanager Rezaee

منبع عکس: گوگل مپ. عکاس: seomanager Rezaee

روز جهانی آگاهی از اوتیسم

در سال ۲۰۰۷ میلادی به تصمیم سازمان ملل متحد، دوم آوریل، روز جهانی آگاهی از اوتیسم (World Autism Awareness Day) نام‌گذاری شد‌. هدف از این نام‌گذاری، ایجاد فرصتی برای افزایش آگاهی نسبت به اختلال طیف اوتیسم (ASD)، درک و پذیرش این اختلال، تغییر برخوردها و به رسمیت شناختن حقوق افراد مبتلا به اوتیسم و همچنین، تجلیل از فعالیت‌ها و مشارکت‌های انجام‌شده در این حوزه است. متاسفانه، به‌طور متوسط از هر ۱۵۰ کودک، یک نفر به اوتیسم مبتلا می‌شود.

درخودماندگی یا اختلال اوتیسم (ASD)، طیف وسیع و گروه متنوعی از اختلالات عصبی – رشدی را شامل می‌شود که اولین نشانه‌های آن بعد از ۶ ماهگی بروز می‌کند. اغلب افراد مبتلا به اوتیسم (اوتیستیک)، درجات مختلفی از مشکل در تعاملات اجتماعی و ارتباط با افراد را نشان می‌دهند و سطح عملکرد فکری آن‌ها به‌طور گسترده‌ای متفاوت است.

الگوهای غیرمعمول فعالیت و رفتار، مشکل در انتقال از یک فعالیت به فعالیت دیگر، واکنش غیرعادی به احساسات، اختلالات گفتاری، تمرکز بر جزئیات، اختلال در خوابیدن و آسیب زدن به خود ازجمله مشکلات رایجی است که بین افراد مبتلا به اوتیسم دیده می‌شود.

در حال حاضر، اختلال اوتیسم درمان قطعی ندارد؛ اما طیف وسیعی از مداخلات از اوایل دوران کودکی تا بزرگسالی بر کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم تاثیر خواهد گذاشت. تشخیص بهنگام و داشتن برنامه مدون چندوجهی شامل کاردرمانی، گفتاردرمانی، روان‌شناسی، بازی‌درمانی، تغذیه‌درمانی و دارودرمانی، مفید‌ترین اقدامات برای بهبود کیفیت زندگی افراد اوتیستیک به شمار می‌رود.

روز جهانی اتیسم. منبع عکس: news.skhynix.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: news.skhynix.com. عکاس: نامشخص

روز جهانی کتاب کودک و کتاب مصور کودک

در سال ۱۹۶۷ میلادی به پیشنهاد «یلا لپمن» که پایه‌گذار کتابخانه بین‌المللی مونیخ و دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) بود، دوم آوریل (۱۳ فروردین) به‌عنوان روز جهانی کتاب کودک انتخاب شد. دوم آوریل مصادف با سالروز تولد «هانس کریستین اندرسن»، نویسنده داستان‌های کودکان است. این نویسنده دانمارکی، طی سال‌های ۱۸۳۵ تا ۱۸۷۲ میلادی، هرسال قصه‌‌ای ماندگار برای کودکان نوشت؛ ازجمله: لباس جدید پادشاه، دخترک کبریت‌فروش، جوجه‌ اردک زشت.

روز جهانی کتاب کودک و کتاب مصور کودک، یکی از رویدادهای فرهنگی در سطح بین‌المللی است که هدف آن ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی میان کودکان و نوجوانان، تقویت فعالیت‌های این حوزه، دستیابی به صلح و تفاهم جهانی، رشد و شکوفایی ادبیات کودکان و نوجوانان و آشنایی نسل جوان با فرهنگ ملت‌ها است. در این روز، جشن‌ و مراسمی با موضوع کتاب‌های کودکان و ادبیات کودک برگزار می‌شود؛ کودکان و نوجوانان با نویسندگان و تصویرگران ملاقات می‌کنند و مسابقاتی با محور کتاب‌خوانی و نگارش داستان برگزار می‌شود.

هرسال، یکی از انجمن‌های ملی کتاب در کشورهای مختلف وظیفه تهیه پوستر، پیام و شعار روز جهانی کتاب را ویژه نسل جوان بر عهده دارد. تا به امروز، دو مرتبه (سال‌های ۵۵ و ۷۲) این وظیفه به ایران سپرده شده است. امسال (۲۰۲۵ میلادی، ۱۴۰۴ شمسی) شاخه ملی کتاب برای نسل جوان (ایبی) در کشور هلند، حامی رسمی روز جهانی کتاب کودک و عهده‌دار تهیه پوستر، شعار و پیام آن است. «آزادی تخیل» به عنوان تم پوستر  و «زبان تصاویر» به عنوان پیام زیبای روز جهانی کتاب کودک امسال در نظر گرفته شده است.

روز جهانی کتاب کودک. منبع عکس: jowhareh.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: jowhareh.com. عکاس: نامشخص

در ایران، هم‌زمان شدن دوم آوریل با روزهای پایانی تعطیلات نوروزی سبب شده است که به‌طور شایسته‌ به این مناسبت مهم پرداخته نشود؛ به همین دلیل، موسسه‌ پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان به دست‌اندرکاران این حوزه پیشنهاد می‌کند که در هفته‌ پایانی اسفند و هفته‌های آغازین فروردین به استقبال روز جهانی کتاب کودک بروند.

روز کره بادام زمینی و مربا

روز ۱۳ فروردین ۱۴۰۴، برابر با دوم آوریل ۲۰۲۵ میلادی، با روز کره بادام زمینی و مربا مصادف شده است. هر سال در دوم آوریل در تقویم میلادی، علاقه‌مندان به ساندویچ محبوب کره بادام زمینی و مربا می‌توانند با تهیه این ترکیب خوشمزه، برای خودشان جشن بگیرند. بسیاری از کودکان آمریکایی با خوردن این ساندویچ بزرگ شده‌اند؛ همچنین، طبق آمارها هر فرد آمریکایی، تا پایان دوره دبیرستان خود بیش از ۲٬۰۰۰ ساندویچ کره بادام زمینی و مربا می‌خورد.

در گذشته، کره بادام‌زمینی غذا لوکسی محسوب می‌شد و در آمریکا، فقط می‌توانستید طعم آن را در چای‌خانه‌های مجلل نیویورک بچشید. در اواخر قرن نوزدهم بود که چند مجله، دستور تهیه این ساندویچ را منتشر کردند. در اوایل قرن بیستم هم قیمت کره بادام‌زمینی کاهش پیدا کرد و افراد بیشتری به این ساندویچ دسترسی پیدا کردند.

جالب است بدانید که در طول جنگ جهانی دوم، کره بادام‌زمینی و مربا جزو جیره‌ غذایی سربازان آمریکایی بودند و همین باعث شد که این ترکیب، دوباره راه خود را به خانه‌های مردم باز کند و همچنین به بخشی از فرهنگ غذایی آمریکا تبدیل شود. امروز، ساندویچ کره بادام‌زمینی و مربا، علاوه‌بر اینکه ناهاری ساده و سریع است، به یکی از نمادهای فرهنگی آمریکا نیز تبدیل شده است.

روز کره بادام زمینی

alt text

منبع عکس: عکاس: نامشخص

دیدگاه شما چیست؟