روزشمار؛ ۱۰ فروردین ماه ۱۴۰۴

یکشنبه، دهم فروردین‌ماه ۱۴۰۴، مصادف با جشن آبانگاه، روز جهانی دکتر، روز جهانی همسایه، روز جهانی پیاده‌روی در پارک، روز جهانی مداد و روز جهانی تا کردن لباس‌های شسته شده است. در ادامه این رویدادها را معرفی خواهیم کرد.

مناسبت‌های ۱۰ فروردین ۱۴۰۴:

• جشن آبانگاه
• روز جهانی دکتر
• روز جهانی همسایه
• روز جهانی پیاده‌روی در پارک
• روز جهانی مداد
• روز جهانی تا کردن لباس‌های شسته‌شده

جشن آبانگاه

آبانگاه یکی از جشن‌های اصیل و باستانی ایرانی است که در گذشته در نخستین آبان‌روز هرسال، یعنی دهم فروردین برگزار می‌شد. این روز برای ادای احترام به «آبان» یا «آناهیتا»، ایزدبانوی آب‌ها جشن گرفته می‌شد و به‌خوبی ارزش آب و باران را میان ایرانی‌ها نشان می‌داد.

به عقیده زرتشتیان، آناهیتا در بلندترین طبقه آسمان جای داشت و به فرمان اهورامزدا از آسمان، برف، باران و تگرگ را نثار مردم می‌کرد؛ به ‌همین دلیل باروری و ثمربخشی در زمین با عنایت و برکت‌بخشی آناهیتا ممکن می‌شد. جایگاه آناهیتا به‌قدری بالا بود که معابد بسیای در نقاط مختلف ایران، ازجمله شوش، هگمتانه، کنگاور، بیشاپور و اصطخر به او تقدیم شده بود و در مناسبت‌هایی مانند آبانگاه در آن‌ها دعا خوانده می‌شد.

خشکسالی همیشه تهدیدی بزرگ برای ایرانی‌ها محسوب می‌شد؛ به‌طوری‌که در یکی از کتیبه‌های تخت‌جمشید می‌بینیم داریوش‌شاه از اهورامزدا می‌خواهد سرزمینش را از دشمن، دروغ و خشکسالی محفوظ بدارد. از سوی دیگر، آب میان ایرانی‌ها مایه پاکی و تقدس محسوب می‌‌شد و پایداری جهان به آن وابسته بود. همه این‌ها سبب می‌شد ایرانی‌ها به‌دلیل احترامی که برای آب قائل بودند، در روز دهم فروردین، به قصد طلب باران و رحمت دور یکدیگر جمع شوند و آناهیتا را ستایش کنند.

یکی از آیین‌های مرسوم در روز آبانگاه، رفتن به دل طبیعت و آب‌بازی و آب‌پاشی بود. این کار حرکتی نمادین از بارش باران تلقی می‌شد. ابوریحان بیرونی، دانشمند بزرگ ایرانی، در اثر مشهور خود، آثارالباقیه، درباره جشن آبانگاه می‌نویسد:

«در روز آبانگاه، پیروان زرتشت همانند سایر مراسم‎ها به آدریان‌ها (آتشکده‌ها) رفته و در پی این امر برای پاسداشت مقام الهه آب‌ها، به مناطقی که در آن جوی، رودخانه، قنات و نهر جاری بوده رفته و بخشی از کتاب اوستای آبزور که محتوی موضوع آب و آبان بوده به وسیله موبد خوانده می‌شد. آن‌ها با این کار به تمجید و ستایش اهورا مزدا پرداخته و دعاهای خود را مبنی بر ازدیاد آب و مراقبت از منابع آبی عرضه می‌کردند؛ لذا پس از آن به جشن و پایکوبی می‌پرداختند.»

بین ایرانی‌ها روز دیگری به‌ نام «آبانگان» وجود دارد که از برخی جهات با «آبانگاه» مشترک است و گاهی اوقات این دو، یک جشن تصور می‌شوند. آبانگان جشن دیگری است که برای پاسداشت و ادای احترام به آناهیتا در در دهم آبان برگزار می‌شود. امروزه این جشن‌ها جایگاه سابق خود را از دست داده‌اند. البته برگزاری آبانگان هنوز میان برخی زرتشتیان رواج دارد؛ اما متاسفانه جشن آبانگاه حتی بین پیروان زرتشت نیز فراموشی شده است.

روز جهانی دکتر

روز سی‌ام مارس (برابر با دهم فروردین‌ماه)، در تقویم جهانی به‌عنوان روز جهانی دکتر یا پزشک (National Doctors’ Day) شناخته می‌شود. این روز به بزرگداشت قشر تحصیل‌کرده و زحمت‌کش پزشکان جامعه اختصاص دارد. علت نام‌گذاری این روز در تقویم میلادی به‌عنوان روز جهانی دکتر، اکتشاف داروی بی‌هوشی توسط دکتر لانگ (Dr. Crawford Long) در این روز است.

در سی‌ام مارس سال ۱۸۷۸ میلادی، دکتر لانگ برای اولین‌بار، از دی‌اتیل اتر به‌عنوان داروی بی‌هوشی استفاده کرد و بیمار خود را به‌شکل موفقیت‌آمیزی جراحی کرد. پس‌از انجام عمل جراحی، بیمار مدعی شد که هیچ دردی را هنگام جراحی حس نکرده است و از آن به بعد، این ماده به‌عنوان داروی بی‌هوشی شناخته شد. به‌افتخار این اکتشاف مهمِ دکتر لانگ، از همان سال، روز سی‌ام مارس به‌عنوان روز جهانی پزشک در تقویم رسمی آمریکا به ثبت رسید.

منبع عکس: وب‌سایت Future-doctor.de، عکاس: نامشخص

روز جهانی همسایه

از زمانی که آپارتمان‌نشینی در شهرها رواج یافت، ارتباط با همسایه‌ها نسبت به قبل کمتر شد و صمیمیت و ارتباط دوستانه میان همسایه‌ها به حاشیه رانده شد. به همین دلیل، روز جهانی همسایه (National Neighbor Day) که در تاریخ سی‌ام مارس برابر با دهم فروردین‌ماه است، فرصت خوبی است تا بیشتر با همسایه‌های خود آشنا شوید و رابطه دوستانه و صمیمی‌ای با این افراد ایجاد کنید.

درباره تاریخچه روز جهانی همسایه و دلیل نام‌گذاری این روز، اطلاعات دقیقی وجود ندارد؛ اما برخی از گزارش‌ها و تحقیق‌ها نشان می‌دهد که این روز، برای اولین‌بار در سال ۲۰۰۳ میلادی در استرالیا جشن گرفته شده است. در برخی از شهرهای این کشور، در این روز، جشن‌های محله‌ای با مشارکت اغلب همسایه‌ها برگزار می‌شود و همسایه‌ها با استفاده از اجاق‌های باربیکیو، غذاهای مختلفی می‌پزند و در کنار این پخت‌وپز، به گفت‌وگو و معاشرت می‌پردازند.

منبع عکس: وب‌سایت Reeslaw.com، عکاس: نامشخص

روز جهانی پیاده‌روی در پارک

از دیگر رویدادهای جالب‌توجه روز دهم فروردین‌ماه، روز جهانی پیاده‌روی در پارک (National Take A Walk In The Park Day) است. این روز با هدف تشویق شهروندان به فعالیت بدنی و پیاده‌روی نام‌گذاری شده است؛ همچنین، در این روز به شهروندان پیشنهاد می‌شود که حضور در فضاهای سبز شهری و پیاده‌روی را به عادتی ثابت در زندگی روزمره خود تبدیل کنند.

طبق نظر پزشکان، پیاده‌روی به‌صورت روزانه می‌تواند تاثیر بسزایی در سلامت عمومی افراد داشته باشد. اگر این رفتار را به عادتی همیشگی تبدیل کنید، پس‌از گذشت چند ماه، تاثیر آن را هم ازنظر روحی، هم ازنظر جسمی مشاهده خواهید کرد.

نام‌گذاری روز سی‌ام مارس به‌عنوان روز جهانی پیاده‌روی در پارک، علت یا پیشینه ویژه‌ای ندارد؛ اما شاید بتوان مصادف شدن این روز را با اوایل بهار و تازه شدن طبیعت و فضای سبز پارک‌ها، دلیل مناسبی برای نام‌گذاری این روز در نظر گرفت. سرسبزشدن طبیعت و مطبوع‌شدن آب‌وهوا در روزهای ابتدایی بهار، بهانه مناسبی است تا سری به پارک‌های محله خود بزنید و با پیاده‌روی در پارک‌ها، شادابی و سلامتی خود را تضمین کنید.

منبع عکس: وب‌سایت Phipps.conservatory.org، عکاس: نامشخص

روز جهانی مداد

در روز سی‌ام مارس سال ۱۸۵۸ میلادی، حق اختراع مدادهای نوین، به نام دانشمند هیمن لیپمن (Hymen Lipman) به ثبت رسید؛ به همین دلیل، این روز به‌عنوان روز جهانی مداد (National Pencil Day) شناخته می‌شود. در این سال، این دانشمند برای اولین‌بار، مدادی همراه با یک پاک‌کن را ساخت و این نوآوریِ انقلابی، سبب محبوبیت ویژه این نوشت‌افزار شد.

دانش‌آموزان، کارمندان و هنرمندانی که پیش‌از این، از جوهر و مدادهای اولیه‌ای استفاده می‌کردند که پاک‌کردن آن‌ها سخت بود، حالا این مداد جدید را به‌عنوان نوشت‌افزار کاربردی و روزمره خود انتخاب کردند؛ به‌مرورزمان، استفاده از این نوشت‌افزار به‌شکل گسترده‌ای رواج یافت. این اختراع جذاب و روز جهانی آن، به ما یادآوری می‌کند که با نوآوری‌ای به‌ظاهر ساده‌ اما ویژه و انقلابی، می‌توانیم محیط پیرامون و حوزه کاری خود را متحول کنیم.

منبع عکس: وب‌سایت Images.ctfassets.net، عکاس: نامشخص

روز جهانی تا کردن لباس‌های شسته‌شده

روز سی‌ام مارس به‌عنوان روز جهانی تا کردن لباس‌های شسته‌شده (National Folding Laundary Day) نیز نامگذاری شده است. هدف از نامگذاری این روز این است که این کار روزمره، که اغلب نادیده گرفته می‌شود، به‌عنوان یک فعالیت مثبت و لذت‌بخش معرفی شود. اغلب کارهای روزمره مانند شست‌وشوی لباس‌های کثیف، تا کردن لباس‌های شسته‌شده و اتوکردن لباس‌ها، با اینکه اغلب کارهای ساده و تکراری‌ای به نظر می‌رسند، اما انجام روزمره آن‌ها بسیار مهم است؛ همچنین، انجام ندادن این کارهای روزمره، سبب از بین رفتن نظم و تمیزی خانه، کمدها و استایل شخصی شما می‌شود.

پیشینه روز جهانی تا کردن لباس‌های شسته‌شده، به سال ۲۰۲۰ میلادی بازمی‌گردد؛ در این سال، آلیسون جی کارتر (Alisson J Carter)، بلاگر حوزه خانه‌داری و مادر سه فرزند، روز سی‌ام مارس را با این عنوان نام‌گذاری کرد. هدف این بلاگر از نام‌گذاری این روز، این بود که افراد، اهمیت ویژه‌ای برای کارها و وظایف روزمره‌ خود قائل شوند و تمامی اعضای خانواده برای انجام این وظایف ترغیب شوند.

منبع عکس: وب‌سایت Daysoftheyear.com، عکاس: نامشخص