روزشمار؛ ۲ فروردین‌ ماه ۱۴۰۴

شنبه، دوم فروردین‌ماه ۱۴۰۴ (۲۲ مارس ۲۰۲۵)، مصادف با روز جهانی آب، شهادت امام علی (ع)، روز جهانی فوک دریایی، روز احساس جوانی و روز ساعت زمین است. در ادامه این رویدادها را معرفی خواهیم کرد.

رویدادهای روز ۲ فروردین ۱۴۰۴:

• روز جهانی آب
• شهادت امام علی (ع)
• روز جهانی فوک دریایی
• روز احساس جوانی
• ساعت زمین

روز جهانی آب

روز جهانی آب، که هر ساله در ۲۲ مارس (۲ فروردین‌ماه) برگزار می‌شود، فرصتی برای اندیشیدن به ارزش بی‌بدیل آب و حفظ و مدیریت منابع آبی است. این روز با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره مسائل مرتبط با آب و تشویق به استفاده پایدار از آن، از سوی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ میلادی در کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در برزیل مطرح شد و از سال ۱۹۹۳ رسما گرامی داشته می‌شود.

در سال‌های اخیر، بحران آب به یکی از چالش‌های جدی جهانی تبدیل شده است. بر اساس گزارشی که توسط محققان در برآوردی جدید از بحران جهانی آب به‌دست آمده، بیش از ۴ میلیارد نفر در جهان از دسترسی به آب آشامیدنی سالم محروم‌اند. این آمار هشداردهنده، ضرورت توجه به مدیریت منابع آب و بهبود دسترسی به آب سالم را بیش از پیش نمایان می‌سازد. در ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی، منابع آب محدود و توزیع نامتوازن آن، مسائل مرتبط با آب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مصرف بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و افزایش میزان نمک آب‌های موجود، مسئله آب را به یکی از چالش‌های جدی و خطرناک تبدیل کرده است.

برگزاری روز جهانی آب در ایران می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت آب و استفاده بهینه از منابع آبی کمک کند. همچنین سمینارها، نمایشگاه‌ها و کمپین‌های آموزشی در این روز، می‌تواند نقش موثری در ترویج فرهنگ صرفه‌جویی و حفاظت از منابع آب ایفا کند. علاوه بر این، توجه به شعارهای سالانه این روز، که هر سال بر یکی از جنبه‌های مرتبط با آب تاکید می‌کند، می‌تواند به تمرکز بر مسائل خاص در مورد بحران آب و یافتن راهکارهای مناسب برای آن‌ها کمک کند.

روز جهانی آب یادآور این نکته است که آب منبعی حیاتی برای زندگی است؛ علاوه‌بر این، آب نمادی از همبستگی و مسئولیت‌پذیری جمعی در برابر محیط زیست و نسل‌های آینده است؛ با همکاری و مشارکت همگانی، می‌توان به‌سوی جهانی با دسترسی عادلانه به آب و مدیریت پایدار منابع آبی حرکت کرد.

شهادت امام علی (ع)

امام علی (ع)، نخستین امام شیعیان و چهارمین خلیفه مسلمانان، در ۲۱ رمضان سال ۴۰ هجری قمری به شهادت رسید. وی در دوران خلافت خود، که با جنگ‌های جمل، صفین و نهروان همراه بود، با مشکلات و اختلافات سیاسی بسیاری روبه‌رو شد. یکی از این چالش‌ها، مقابله با گروه خوارج بود که پس از شکست در جنگ نهروان، به‌دنبال انتقام از امام بودند. در این میان عبدالرحمان ابن ملجم، که از خوارج بود، در مسجد کوفه و هنگام نماز صبح، با ضربه شمشیری زهرآلود، امام را مجروح کرد. امام علی (ع) نیز ۲ روز بعد از این حادثه، به ‌شهادت رسید.

شهادت امام علی (ع) تاثیرات عمیقی بر جامعه اسلامی داشت و به تغییرات اساسی در مسیر تاریخ اسلام انجامید؛ برای مثال این واقعه اختلافات مذهبی و سیاسی را افزایش داد و سبب دودستگی مسلمانان بیش از گذشته شد. گروهی که پیرو امام بودند، به شیعیان معروف شدند و معتقد بودند که جانشینی پیامبر (ص) باید در اختیار خاندان او باشد؛ درمقابل، امویان که به‌دنبال کسب قدرت بودند، از این واقعه برای تحکیم سلطه خود استفاده کردند.

پس از شهادت امام علی (ع)، فرزند ایشان، امام حسن (ع) به امامت رسید، اما با فشارهای سیاسی و تهدید‌های معاویه، به‌ صلح رضایت داد. این صلح زمینه‌ساز تشکیل حکومت بنی‌امیه شد که برای ده‌ها سال قدرت را در اختیار گرفت و ساختار حکومت اسلامی را تغییر داد.

شهادت امام علی (ع) نقطه عطفی در تاریخ اسلام بود که تاثیرات آن تا به امروز در جوامع اسلامی، به‌ویژه ایران، مشهود است. امام علی (ع)، نماد عدالت، شجاعت و تقوا و الگویی برای حکومت‌داری و زندگی فردی و اجتماعی محسوب می‌شود. اندیشه‌های این امام بزرگوار نه‌تنها در حوزه سیاست و حکومت‌داری، بلکه در اخلاق فردی و اجتماعی، رفتار با مردم و اصول عدالت اجتماعی نیز راهنمای مسلمانان است. تاثیر آموزه‌های ایشان در فرهنگ ایران و نقش این آموزه‌ها در شکل‌گیری اندیشه عدالت‌محورانه، همچنان در مباحث اجتماعی و سیاسی مشاهده می‌شود.

در ایران امروز، آموزه‌های امام علی (ع) در زمینه عدالت اجتماعی، ساده‌زیستی و حمایت از محرومان، همواره مدنظر بوده است. امام خمینی (ره) با تکیه بر آموزه‌های امام علی (ع) نظام جمهوری اسلامی ایران را بنیان نهاد و بر اهمیت عدالت و حمایت از مستضعفان تأکید کرد؛ به ‌همین دلیل امروزه، بسیاری از سیاست‌های کلان کشور، همچون حمایت از اقشار ضعیف و توجه به محرومان، در سیره علوی ریشه دارند. در این میان اما چالش‌هایی همچون فاصله طبقاتی، فساد و تبعیض نشان می‌دهد که جامعه هنوز با آرمان‌های امام علی (ع) فاصله دارد و برای تحقق عدالت اجتماعی واقعی، نیازمند تغییرات بنیادین در نگرش‌ها و عملکردها است.

روز جهانی فوک دریایی

روز جهانی فوک دریایی به‌منظور افزایش آگاهی درباره حفاظت از فک‌ها و زیستگاه‌ آن‌ها در سراسر جهان تعیین شده است. این روز که هر سال در تاریخ ۲۲ مارس، مصادف با ۲ فروردین، گرامی داشته می‌شود، فرصتی است برای پرداختن به اهمیت این موجودات شگفت‌انگیز در اکوسیستم‌های دریایی.

روز جهانی فوک دریایی در سال ۱۹۸۲ میلادی توسط کنگره ایالات متحده آمریکا بنیان‌گذاری شد تا توجه عمومی به کاهش جمعیت فوک‌ها و تهدیداتی که با آن مواجه هستند، جلب شود. هرساله با هدف استفاده از پوست، چربی و گوشتِ فوک‌ها، جمعیت قابل‌توجهی از این گونه نادر شکار می‌شوند؛ علاوه‌بر این، تغییرات اقلیمی، تخریب زیستگاه، آلودگی‌های دریایی و شکار بی‌رویه فوک‌ها، برخی از نژادهای این گونه را با خطر انقراض و کاهش چشمگیر جمعیت روبه‌رو کرده است.

فوک‌ها نقشی حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستم‌های دریایی ایفا می‌کنند. آن‌ها به‌عنوان شکارچیان، در راس هرم غذایی قرار دارند و جمعیت ماهی‌ها و نرم‌تنان را کنترل و از افزایش بیش از حد آن‌ها جلوگیری می‌کنند؛ همچنین، فوک‌ها خود طعمه شکارچیانی مانند کوسه‌ها و نهنگ‌های قاتل هستند و این تعاملات، به حفظ توازن در زنجیره غذایی کمک می‌کند؛ علاوه‌بر این، فضولات و بقایای بدن فوک‌ها پس‌از مرگ، مواد مغذی مهمی را به محیط دریایی بازمی‌گردانند و به چرخه مواد مغذی در اقیانوس‌ها کمک می‌کنند.

در روز جهانی فوک دریایی، مدارس و دانشگاه‌ها در سراسر جهان، کارگاه‌ها و سمینارهایی را برای آموزش عمومی درباره فک‌ها و اهمیت بوم‌شناسی (Ecology) آ‌ن‌ها برگزار می‌کنند. باغ‌وحش‌ها، آکواریوم‌ها و مراکز حیات‌وحش نیز نمایشگاه‌ها و سخنرانی‌های ویژه‌ای را با تمرکز بر فوک‌ها و حفاظت از دریاها برنامه‌ریزی می‌کنند.

منبع عکس: Nationaltoday، روز جهانی فوک دریایی

روز احساس جوانی

روز ۲۲ مارس در سراسر جهان به‌عنوان روز احساس جوانی تعیین شده است. این روز به افراد یادآوری می‌کند که سن، تنها یک عدد است و احساس جوانی به نگرش و طرز فکر آن‌ها بستگی دارد. روز احساس جوانی فرصتی است برای کنار گذاشتن محدودیت‌های مرتبط با سن و انجام فعالیت‌هایی که شادی و نشاط را به همراه دارند.

روز احساس جوانی به‌دست توماس و روث روی (Thomas and Ruth Roy) شکل گرفت. آن‌ها با ایجاد این روز، مردم را تشویق می‌کنند تا بدون توجه به سن شناسنامه‌ای خود، به انجام کارهایی بپردازند که احساس جوانی و سرزندگی را در آن‌ها تقویت می‌کند. در این روز، از مردم خواسته می‌شود که انجام رفتار‌ِ مطابق با سن شناسنامه‌ای خود را فراموش کنند و سرزنده و کنجکاو به زندگی خود ادامه دهند.

روز احساس جوانی به ما یادآوری می‌کند که احساس جوانی، بیشتر به نگرش ذهنی و سبک زندگی ما بستگی دارد تا تعداد سال‌هایی که در زندگی سپری کرده‌ایم. فعالیت‌هایی مانند کسب تجربیات جدید، دنبال کردن علایق قدیمی، یا وقت‌گذرانی با افرادی که انرژی مثبت دارند، ازجمله فعالیت‌هایی هستند که می‌توانند به تقویت این احساس کمک کنند. این روز، فرصتی است برای بازنگری در نگرش‌ها و پذیرش این واقعیت که می‌توان در هر سنی، با شوروشوق زندگی کرد.

منبع عکس: Nationaltoday، روز احساس جوانی

ساعت زمین

ساعت زمین رویدادی جهانی است که به‌منظور افزایش آگاهی درباره مسائل زیست‌محیطی و تغییرات اقلیمی برگزار می‌شود. در این رویداد، افراد، جوامع و کسب‌وکارها به مدت ۱ ساعت، چراغ‌ها و دستگاه‌های الکتریکی غیرضروری خود را خاموش می‌کنند. این حرکت نمادین، نشان‌دهنده تعهد جمعی به حفاظت از سیاره زمین است.

رویدادِ ساعت زمین، اولین‌بار در سال ۲۰۰۷ میلادی در سیدنی و استرالیا توسط صندوق جهانی طبیعت (World Wide Fund for Nature - WWF) و با همکاری روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد (The Sydney Morning Herald) برگزار شد. در آن سال، حدود ۲٫۲ میلیون نفر و بیش از ۲٬۰۰۰ کسب‌وکار در سیدنی، چراغ‌های خود را خاموش کردند تا نگرانی‌های خود را درباره تغییرات اقلیمی نشان دهند. موفقیت این رویداد باعث شد که در سال‌های بعد، شهرها و کشورهای بیشتری به آن بپیوندند و به حرکتی جهانی تبدیل شود.

پس‌از موفقیت اولیه در سیدنی، ساعت زمین به‌سرعت به رویدادی بین‌المللی تبدیل شد. در سال ۲۰۰۸ میلادی، بیش از ۵۰ میلیون نفر در ۳۵ کشور در این رویداد شرکت کردند. نمادهای معروفی مانند پل گلدن گیت (The Golden Gate Bridge) در سانفرانسیسکو و کولوسئوم (Colosseum) در روم، چراغ‌های خود را خاموش کردند. در سال‌های بعد، تعداد شرکت‌کنندگان و کشورها به‌طور مداوم افزایش یافت و ساعت زمین، به بزرگ‌ترین حرکت مردمی برای محیط‌زیست تبدیل شد.

ساعت زمین به‌عنوان حرکتی نمادین، توجه جهانی را به مسائل حیاتی محیط‌زیست جلب کرد. این رویداد نشان داد که اقدامات کوچک می‌توانند تاثیرات بزرگی داشته باشند و مردم را تشویق کرد تا تعهدات زیست‌محیطی خود را به فراتر از آن ۶۰ دقیقه و به زندگی روزمره خود گسترش دهند؛ همچنین، ساعت زمین برای جوامع مختلف، فرصت خوبی است تا با هم متحد شوند و برای آینده‌ای پایدارتر تلاش کنند.

منبع عکس: Squarespace، ساعت زمین