روزشمار؛ یک اردیبهشت ماه ۱۴۰۴

چهارشنبه، یک اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، مصادف با ۶ رویداد است: روز بزرگداشت سعدی، روز نثر فارسی، روز ملی گفتار درمانی، روز جهانی کودکستان، روز جهانی خلاقیت و نوآوری و درگذشت سهراب سپهری. در ادامه این رویدادها را معرفی خواهیم کرد.

رویدادهای یک اردیبهشت ۱۴۰۴:

• روز بزرگداشت سعدی
• روز نثر فارسی
• روز ملی گفتار درمانی
• روز جهانی کودکستان
• روز جهانی خلاقیت و نوآوری
• درگذشت سهراب سپهری

روز بزرگداشت سعدی

سعدی ملقب به استاد سخن، شاعر قرن هفت هجری است که آثارش به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاعران فارسی، در سراسر دنیا ترجمه شده است و در اروپا مورد توجه قرار گرفته‌اند. شواهد تاریخی و اشعار خود سعدی نشان می‌دهد که او گلستان و بوستان را در اردیبهشت‌ سال‌های ۶۵۵ و ۶۵۶ هجری سروده است؛ به همین دلیل یک اردیبهشت به‌عنوان روز بزرگداشت سعدی برگزیده شده است.

کوروش کمالی سروستانی کسی بود که برای اولین‌بار پیشنهاد داد تا روزی برای گرامیداشت سعدی تعیین شود. او پژوهشگر، نویسنده، زبان‌شناس، سعدی‌شناس و رییس مرکز سعدی‌‌شناسی است؛ همچنین از رشته زبان و ادبیات فارسی و جامعه‌شناسی دکترا دارد. کوروش کمالی سروستانی در سال ۱۳۷۶ پیشنهاد خود برای تعیین یک اردیبهشت به‌عنوان روز سعدی را مطرح کرد تا سایر ادیبان و پژوهشگران نیز نظرات خودشان را ارائه کنند؛ یک سال بعد، این پیشنهاد به تصویب رسید و اولین روز گرامیداشت سعدی در یک اردیبهشت ۱۳۷۷ برگزار شد.

روز بزرگداشت سعدی هرساله در آرامگاه سعدی، در شیراز، به‌ شکلی باشکوه جشن گرفته می‌شود. در این روز بسیاری از سعدی‌شناسان، سعدی‌پژوهان و افراد علاقه‌مند به سعدی به شیراز می‌روند و برنامه‌های جالبی اجرا می‌کنند. اهل ادب در یک اردیبهشت در سعدیه گرد هم می‌آیند تا درباره سعدی و آثار او سخن بگویند و مسابقه‌های شعر، شب شعر و نمایشگاه‌های جالب برگزار کنند.

روز نثر فارسی

نثر فارسی گنجینه‌ای از ادبیات، اخلاق، فلسفه و درس‌های ارزشمند اجتماعی محسوب می‌شود. آثار برجسته نثر فارسی مثل گلستان سعدی، تاریخ بیهقی و کلیله و دمنه از گذشته تا کنون، در ادبیات، تاریخ و فرهنگ ایرانی تاثیر فراوانی گذاشته‌اند. با توجه به اهمیت حفظ این آثار و آموزش آن‌ها به نسل جوان، در تقویم روزی برای نثر فارسی انتخاب شده است.

در ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲، در جلسه شورای فرهنگ عمومی، وزیر فرهنگ روز یک اردیبهشت را به‌عنوان روز نثر فارسی انتخاب کرد؛ زیرا این روز مصادف با روز سعدی است. وزیر فرهنگ اعلام کرد که گلستان و بوستان سعدی، از نثر‌های فاخر فارسی محسوب می‌شوند که اخلاق، ادب و فضیلت را به ما می‌آموزند؛ به همین دلیل ایشان تاریخ یک اردیبهشت را برای روز نثر فارسی انتخاب کرد.

درباره انتخاب روز سعدی به‌عنوان روز نثر فارسی، اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. برخی از اهل ادب اعتقاد دارند که پدر نثر پارسی بیهقی است و به همین دلیل یک آبان‌‌ماه که روز بیهقی است را برای روز نثر پارسی مناسب‌تر می‌دانند؛ حتی تا پیش از سال ۱۴۰۲ شمسی برخی این روز را به‌عنوان روز نثر پارسی جشن می‌گرفتند؛ با وجود این، طبق گفته وزیر فرهنگ، تاثیر سعدی بر نثر فارسی بسیار عمیق است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت؛ بنابراین یک اردیبهشت تاریخ رسمی روز نثر فارسی است.

روز نثر فارسی با برگزاری سخنرانی‌هایی درباره نثر فارسی، جلسات خوانش و نقد و بررسی نثر فارسی و کارگاه‌های ادبی جشن گرفته می‌شود.

روز ملی گفتار درمانی

گفتار درمانی شاخه‌ای از علوم توان‌بخشی و پیراپزشکی است که به مشکلات ارتباطی، تکلم، زبان و بلع می‌پردازد. این رشته، از علوم دیگر ازجمله روانشناسی، زبان‌شناسی، پزشکی و علوم اعصاب هم استفاده می‌کند. کودکانی که مشکلاتی مانند لکنت، تلفظ نادرست، کم‌شنوایی، اوتیسم، سندروم داون، دیرگفتاری، محدود بودن واژگان، اختلالات خواندن و نوشتن و مشکل تغذیه و بلع دارند، از گفتاردرمانگران کمک می‌گیرند. بزرگسالان و افراد مسن با مشکلاتی مثل ضربه مغزی، آلزایمر، پارکینسون و ام اس نیز به کمک گفتار درمانگران نیاز دارند.

در تقویم ایران روز یک اردیبهشت که مصادف با روز استاد سخن یعنی سعدی است، به‌عنوان روز گفتار درمانی انتخاب شده. گفتار و ارتباط، از مهم‌ترین بخش‌های زندگی هر انسان است. ما برای تعاملات روزمره و فعالیت‌های شغلی و اجتماعی به کلام و حتی گاهی ارتباط غیرکلامی نیاز داریم. گفتاردرمانگران متخصصانی هستند که قدرت ارتباط را به بیماران خود هدیه می‌دهند و زندگی را برای آن‌ها آسان‌تر می‌کنند؛ بنابراین یک اردیبهشت فرصتی است تا از آن‌ها قدردانی شود.

روز گفتار درمانی در برخی از دانشگاه‌ها و موسسه‌های توان‌بخشی با برگزاری همایش‌ها، سخنرانی و مسابقات مختلف جشن گرفته می‌شود. از طرفی در این روز بسیاری از رسانه‌ها، ویژه‌برنامه‌های مختلف درباره گفتار درمانی، پخش و آگاهی‌سازی می‌کنند.

روز جهانی کودکستان

روز جهانی کودکستان هرساله در تاریخ ۲۱ آوریل برگزار می‌شود تا یاد و خاطره فردریش فروبل (Friedrich Frobel)، بنیان‌گذار نخستین کودکستان در سال ۱۸۳۷ در آلمان، گرامی داشته شود. فروبل با تاکید بر اهمیت بازی در یادگیری کودکان، مفهوم «باغ کودکان» یا همان کودکستان را معرفی کرد.

فردریش فروبل معتقد بود که کودکان ازطریق بازی و تعامل با محیط، بهترین یادگیری را تجربه می‌کنند و از راه کشف و تجربه، درک بهتری از خود و جهان پیرامونشان به دست می‌آورند. این ایده به‌سرعت در سراسر اروپا گسترش یافت و پایه‌گذار نظامی نوین در آموزش پیش‌دبستانی شد. روز جهانی کودکستان فرصتی ارزشمند برای تامل درباره راه‌های بهبود کیفیت آموزش در دوران اولیه زندگی است.

فردریش فروبل اصولی را برای آموزش کودکان تدوین کرد که شامل تمرکز بر یادگیری تجربی و درک انگیزه درونی کودک می‌شد. او همچنین ابزارهای آموزشی‌ به نام «هدایای فروبل» طراحی کرد که شامل اشکال هندسی ساده برای تحریک خلاقیت کودکان بود. این ابزارها بعدها مبنای طراحی بسیاری از روش‌های آموزشی نوین در سطح جهانی شدند.

تاریخچه رسمی روز جهانی کودکستان به فعالیت‌های انجمن‌های آموزشی و تربیتی اروپا و آمریکا بازمی‌گردد. این روز با هدف بزرگداشت اهمیت آموزش در سنین پایین و نقش اساسی مربی‌های کودکستان، نخست در آلمان و سپس در کشورهای دیگر شناخته شد. در سال‌های اخیر، سازمان یونسکو و سازمان‌های وابسته به آموزش ابتدایی، این روز را با برگزاری کمپین‌هایی در سطح بین‌المللی گرامی می‌دارند.

روز جهانی کودکستان فرصتی برای یادآوری نقش حیاتی آموزش پیش‌دبستانی در رشد اجتماعی، عاطفی و شناختی کودکان است. تحقیقات گسترده‌ای نشان داده‌اند که آموزش باکیفیت در سال‌های اولیه زندگی، تاثیری مثبت بر موفقیت تحصیلی و اجتماعی در آینده دارد؛ همچنین، کودکانی که از آموزش پیش‌دبستانی بهره‌مند می‌شوند، اغلب توانمندی بیشتری در همدلی، مشارکت اجتماعی و حل مسئله دارند.

آموزش در دوره‌های پیش‌دبستانی می‌تواند شکاف‌های اجتماعی را کاهش دهد و زمینه‌ساز برابری آموزشی باشد. چنین تاثیری می‌تواند در کاهش نرخ ترک تحصیل و افزایش کیفیت نیروی انسانی در آینده نیز نقش‌آفرین باشد.

در روز جهانی کودکستان، کودکستان‌ها و مراکز آموزشی کودکان با برگزاری فعالیت‌های خلاقانه مانند نقاشی، رقص، موسیقی و بازی‌های گروهی، اهمیت یادگیری ازطریق بازی را به نمایش می‌گذارند. والدین نیز تشویق می‌شوند که زمان بیشتری را به فعالیت‌های آموزشی غیررسمی مانند کتاب‌خوانی، بازی‌های تعاملی و گردش در طبیعت با کودکان خود اختصاص دهند. این اقدامات ساده می‌تواند پیوندهای عاطفی میان والدین و کودکان را تقویت کند و رشد ذهنی کودکان را سرعت ببخشد.

منبع عکس: Aspencountryday.org. عکاس: نامشخص

روز جهانی خلاقیت و نوآوری

روز جهانی خلاقیت و نوآوری به‌منظور افزایش آگاهی درباره نقش حیاتی خلاقیت و نوآوری در حل مسائل جهانی و دستیابی به اهداف توسعه پایدار تعیین شده است. این مناسبت توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد و نخستین‌بار در تاریخ ۲۱ آوریل سال ۲۰۱۸ به‌صورت رسمی گرامی داشته شد.

هدف اصلی روز جهانی خلاقیت و نوآوری، ارتقای فرهنگ خلاقیت در تمامی سطوح جامعه است. اهمیت این روز باتوجه‌به رشد سریع فناوری و نیاز به تفکر نوآورانه در حل بحران‌های نوظهور، دوچندان شده است. این روز می‌کوشد با معرفی خلاقیت و نوآوری به‌عنوان ابزاری قدرتمند، افراد جامعه را به تفکر برای حل چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی ترغیب کند؛ همچنین، مسیر را برای ایجاد تحولات مثبت هموار سازد.

مفاهیم خلاقیت و نوآوری نقش مهمی در توسعه فناوری‌های نوین، بهبود بهره‌وری و کاهش شکاف‌های اجتماعی دارند. پژوهش‌ها نیز نشان داده‌اند که اقتصادهای مبتنی بر نوآوری، از انعطاف‌پذیری بیشتری در برابر بحران‌ها برخوردارند. این دیدگاه باعث شده است تا دولت‌ها و شرکت‌ها، بیش‌ازپیش به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نوآورانه روی آورند.

در روز جهانی خلاقیت و نو‌آوری، سازمان‌ها و موسسه‌های آموزشی بسیاری با برگزاری کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها و نمایشگاه‌ها، اهمیت خلاقیت در زمینه‌های مختلف ازجمله هنر، علم، فناوری و کسب‌وکار را برجسته می‌کنند. مرکزهای نوآوری و استارتاپ‌ها در این روز، از دستاوردهای خود رونمایی می‌کنند و از این فرصت برای جذب سرمایه‌گذاران بهره می‌برند. دانشگاه‌ها نیز با ارائه دوره‌های فشرده کارآفرینی، در بزرگداشت این روز مشارکت می‌کنند.

روز جهانی خلاقیت و نوآوری بر اهمیت ایجاد محیط‌هایی تاکید دارد که در آن‌ها افراد بتوانند آزادانه ایده‌های خود را بیان کنند و به آزمایش و توسعه آن‌ها بپردازند؛ این امر می‌تواند به رشد اقتصادی، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت زندگی منجر شود. در کشورهای درحال‌توسعه، خلاقیت می‌تواند راه‌حلی برای کاهش فقر، توسعه پایدار و افزایش دسترسی به منابع آموزشی و شغلی باشد. در دنیای آموزش نیز سیستم‌های آموزشی نوین بر تفکر خلاقانه به‌عنوان مهارتی حیاتی تاکید دارند.

می‌توانید در روز جهانی خلاقیت و نوآوری با نوشتن ایده‌های خلاقانه، همکاری در پروژه‌های نوآورانه، یادگیری مهارت‌های جدید یا شرکت در رویدادهای محلی، مشارکت خود را نشان دهید؛ همچنین، مدارس می‌توانند برنامه‌هایی ازجمله مسابقه‌های اختراع، کارگاه‌های نقاشی یا پروژه‌های علمی گروهی را برای تشویق دانش‌آموزان به تفکر خلاق، برگزار کنند. هر اقدامی که تخیل را تقویت کند، در راستای بزرگداشت این روز است.

منبع عکس: وبسایت Linkedin.com. عکاس: نامشخص

درگذشت سهراب سپهری

سهراب سپهری، شاعر و نقاش برجسته ایرانی، در ۱ اردیبهشت ۱۳۵۹، برابر با ۲۱ آوریل ۱۹۸۰، در بیمارستان پارس تهران درگذشت. او با آثار ادبی خود، نقش مهمی در تحول شعر معاصر فارسی ایفا کرد و سبک خاصی را در ادبیات ایران به وجود آورد. سپهری در دورانی که به بیماری سرطان خون مبتلا شده بود، به‌شدت منزوی شد. پیکر سهراب سپهری در کنار آرامگاه خانوادگی‌شان در مشهد اردهال کاشان به خاک سپرده شد. آرامگاه او امروزه به یکی از مقاصد فرهنگی برای علاقه‌مندان به شعر و ادب تبدیل شده است.

سهراب سپهری در اشعار خود به موضوعاتی چون طبیعت، معنویت و انسان‌گرایی پرداخت و با زبانی ساده و آمیخته با تصویرهایی گوناگون، مفاهیم عمیقی را بیان کرد. مجموعه شعر هشت کتاب از مهم‌ترین آثار او است که تاثیر عمیقی بر نسل‌های بعدی شاعران ایرانی گذاشت. سهراب سپهری موفق شد زبان شعر را از کلیشه‌های رایج آن دوران بیرون بکشد و فضایی تازه و شخصی را خلق کند. بسیاری از منتقدان، او را از پایه‌گذاران شعر مدرن فارسی در کنار نیما یوشیج می‌دانند.

سهراب سپهری نقاشی‌های متعددی خلق کرد که بازتابی از دیدگاه‌های فلسفی و زیبایی‌شناسی‌اش بودند. تلفیق هنرهای تجسمی و ادبی در آثار سپهری، او را به هنرمندی چندبعدی و منحصربه‌فرد تبدیل کرد. نمایشگاه‌هایی از آثار نقاشی او در داخل و خارج از کشور برگزار شده‌اند و موردتوجه منتقدان بسیاری قرار گرفته‌اند. نگاه سهراب سپهری به طبیعت، نوعی پیوند معنوی میان انسان و هستی را ترسیم می‌کند.

درگذشت سهراب سپهری، جامعه هنری و ادبی ایران را در سوگ فرو برد؛ بااین‌حال، آثار او همچنان الهام‌بخش هنرمندان و علاقه‌مندان به ادبیات است و جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ معاصر ایران دارد. پس‌از مرگ او، رسانه‌ها و نشریه‌های آن دوران با انتشار ویژه‌نامه‌ها، به بررسی زندگی و کارنامه ادبی او پرداختند. پس‌از سهراب سپهری، ردپایی از نگاه او در آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان دیده می‌شود. نام او به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار در تاریخ ادبیات معاصر ایران ثبت شده است.

در سالروز درگذشت سهراب سپهری، یاد و خاطره او با مرور اشعار و آثارش زنده می‌ماند. ماندگاری آثار سهراب سپهری نشان‌دهنده تاثیر عمیقش بر هنر و ادبیات ایران است. امروزه بسیاری از جوانان همچنان با اشعار سهراب ارتباط برقرار می‌کنند و مفاهیم هستی‌شناسی، سادگی و آشتی با طبیعت را از زبانش می‌آموزند. بازخوانی شعرهای سهراب همچنان در محافل فرهنگی ادامه دارد و بسیاری از آثار او در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها تدریس می‌شوند.

منبع عکس: وبسایت Gopersis.com. عکاس: نامشخص